نویسنده
استادیار دانشگاه تهران
چکیده
در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده اﻳﻢ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺷﺘﻐﺎل در زﻧﺎن، ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺷﻐﻠﻲ زﻧﺎن را ﺑـﺮ ﺳـﺒﻚ زﻧـﺪﮔﻲ آﻧـﺎن ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ . ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی ﻣﺎ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻮردﻳـﻮ و روش ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﻣـﺎ ﭘﻴﻤـﺎﻳﺶ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ای ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺧـﻮد از ﭼﻬـﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻧﻮع رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻣﻴﺰان اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ، ﻧﻮع ﺳﻠﻴﻘﻪ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺪن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ا ﺻﻠﻲ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از دو ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻣﻨﺰﻟـﺖ ﺷـﻐﻠﻲ و وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدی اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﻛـﻪ در ﻣﺠﻤـﻮع ﻫﺮﭼـﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﺷـﻐﻠﻲ و ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ اﻗﺘﺼﺎدی زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ارﺗﻘﺎ ﭘﻴـﺪا ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ، رواﺑـﻂ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ آﻧﻬـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان اوﻗﺎت ﻓﺮ رده اﻏﺖ زﻧﺎن رده ﻫﺎی ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻐﻠﻲ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻏﻼن ﻫﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺎﻻی ﺷﻐﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ اﻣﺎ زﻧﺎن رده ﻫﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺷـﻐﻠﻲ ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﻣﺤـﺪودﺗﺮ ﺑـﻮدن ﻓﺮاﻏﺘﺸﺎن در اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ ﺧﻮد وﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬـﺎی ورزﺷـﻲ و ﻣـﺼﺮف ﻛﺎﻻﻫـﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲ دﻫﻨﺪ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ زﻧﺎن و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫـﺎی ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ و ﻣﻴﺰان ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮ ﺑﺪن راﺑﻄﻪ ای ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻧـﺸﺪ. در ﻧﻬﺎﻳـﺖ اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ، در زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ دارای ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﻮده اﻧﺪ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن رده ﻫﺎی ﺷﻐﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ از ﻣﺼﺮف ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺼﺮف ﺗﻈﺎﻫﺮی و ﺗﺠﻤﻠﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔ ﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻓﺎﻳﺪه ای و ﻛﺎرﺑﺮدی ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣـﺎﻛﻲ از آن اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ و اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻣﺼﺮف و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰﻫﺎی ﻫﻮﻳﺘﻲ زﻧﺎن را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺻـﺮﻓﺎ روی ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺟﻨـﺴﻴﺖ، ﺗﺤﺼﻴﻼت و ارزﺷﻬﺎ و ﻧﮕﺮﺷﻬﺎ را در ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻫﻮﻳﺖ و ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ زﻧـﺎن ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗﺮار داد .
کلیدواژه‌ها
)