مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

2 دانشیار دانشگاه تهران

3 دانشگاه مازندران

چکیده

ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ در ﺣﻮزة ﺟﺎﻣﻌﻪ  رﺿﺎﻣﻨﺪی » ﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی روﻳﻜﺮد « اﺳﺘﻔﺎده و ، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳ ﻲ اﺑﻌﺎد اﺳﺘﻔﺎده و رﺿﺎﻣﻨﺪی زﻧﺎن از ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ، ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﺎﻳﮕﺎه  اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮ ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻔﺎده و رﺿﺎﻣﻨﺪی زﻧﺎن از ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار دﻫﺪ.  اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﺑﻪ ﺷﻴﻮة ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و داده  ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺟﻤﻊ اﺳﺖ آوری ﮔﺮدﻳﺪه  .  383 ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎن ﭘﮋوﻫﺶ، 54ـ20 ﻧﻔﺮ از زﻧﺎن ﻣﺘﺄﻫﻞ ﺳﺎﻟﺔ ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮده1385 در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻳﺎزده ﮔﺎﻧﺔ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن در ﺳﺎل  اﻧﺪ.  ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ و 24 دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن در ﺑﻴﻦ زﻧﺎن، ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ دﻗﻴﻘﻪ در روز ﺑﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻧﺎن، ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را اﻛﺜﺮ ا ﻣﻲ وﻗﺎت ﺗﻤﺎﺷﺎ   ﻛﺮده و آن را ﺟﺰء اوﻟﻮﻳﺖ اول در ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻗﺮار داده  . رﺿﺎﻣﻨﺪﻳﻬﺎی ﻛﺴﺐ ﺷﺪه از ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎ، در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮده و ﺑﻴﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ  ـ اﻗﺘﺼﺎدی زﻧﺎن و ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻔﺎده و رﺿﺎﻣﻨﺪی از ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ، راﺑﻄﺔ ﻣﻌﻨﺎداری ﻣﺸﺎﻫ ﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدی زﻧﺎن، ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎن ﻛﻤﺘﺮ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ؛ و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻣﻨﺪی آﻧﺎن از ﺗﻤﺎﺷﺎی ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎی ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ در اﺑﻌﺎد ﭼﻬﺎر  ﮔﺎﻧﻪ) ﻛﺴﺐ آﮔﺎﻫﻲ، ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ، ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ، و ﺑﺮﻗﺮار اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ی ﻛﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ  (اﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ .  ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ روﻧﺪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﺗﺤﺼﻴﻼت و اﺷﺘﻐﺎل زﻧﺎن در ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ  ﺳﺎزی و ارﺗﻘﺎی ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدی آﻧﺎن ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎی آﻳﻨﺪه ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ رﺳﺪ ﻛﻪ  ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﺬاران و  رﺳﺎﻧﺔ ﺳﺎزان   ﭘﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن، ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﭘﺨﺶ ﺳﺮﻳﺎﻟﻬﺎﻳﻲ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻧﻴﺎزﻫﺎی زﻧﺎن ﺑﻮده و ﺑﺘﻮاﻧﺪ رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﺎن را در زﻣﻴﻨﻪ  ﻫﺎی ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ، ﺑﺮﻗﺮاری ﻛﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻛﺴﺐ آﮔﺎﻫﻲ، و ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮاﻫﻢ آورد .

کلیدواژه‌ها