مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسنده

دانشگاه سوره، دانشکده هنر، گروه سینما

چکیده

سینمای کلاسیک با توجه به ابزاری که در اختیار داشت کوشید تا آنجا که می تواند «امر خیالی» لاکان را در کنار این «امر نمادین» بازنمایی کند. با ورود و گسترش علوم دیجیتالی در سینما تخیل از یک سو و تاویل مهار ناشدنی از سوی دیگر بر گستره فیلم ها سایه افکند. یکی از  انگاره هایی که می تواند در همین راستا مورد خوانش واقع شود، مقوله تصویر «شهر» در سینماست. شهری که در سینمای کلاسیک مامنی جهت دست یابی به «امر خیالی» است، در سینمای پست مدرن به مکانی کاملا نمادین بدل می شود. به همین منظور مقاله حاضر با مرور تاثیر دیجیتالیسم بر سینما قصد دارد به این سئوال پاسخ دهد که مفهومی همچون شهر چگونه می تواند از «امری خیالی» به «امری نمادین» تبدیل شود؟ این فرضیه  نیز مطرح می شود که به نظر می رسد به مدد امکان عناصر دیجیتالی در بازنمایی مرز میان «امر خیالی» و «امر نمادین» از میان رفته است و نتیجه اینکه «امر خیالی» خود به عنصری درون «امر نمادین» بدل می شود و به گفته ای دیگر «امر خیالی» خود نمادین می شود و این بازی تا انتها ادامه پیدا می کند. برای عینی تر شدن این پژوهش نگارنده دو فیلم «تعطیلات رومی»( ویلیام وایلر-1953) و «بلید رانر » (ریدلی اسکات-1982) را مورد بررسی قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

 
افشار، حمیدرضا، محرم زاده، ناتاشا(1395)، بررسی «امر واقع» در سینمای اصغر فرهادی بر اساس آرای اسلاوی ژیژک، دوفصلنامه علمی پژوهشی نامه هنر، شماره 13، تهران،  صص 59-45
آزاد،زهرا، پرتوی، پروین(1391)، بررسی تطبیقی جایگاه میادین تهران در حفظ و ارتقای خاطره جمعی شهروندان (نمونه موردی: میدان تجریش و میدان بهارستان)، فصلنامه علمی پزوهشی مطالعات شهری، شماره چهارم، تهران، صص 12-1
احمدزاده، شیده(1385)، تئوری «دیگری» در نقد روانکاوی لاکان، همایش ادبیات تطبیقی خودی از نگاه دیگری، تهران، دانشگاه شهید بهشتی
بنیامین، والتر(1377)، اثر هنری در عصر تکثیر مکانیکی، ترجمه: امید نیک فرجام، فصلنامه فارابی ، شماره 31، تهران، صص225-210
تقدیسی، پویا(1390)، هنر دیجیتال و نسبت آن با زیباشناسی مدرن، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: فریدون امیری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
جانستون، ایدرین( 1394)، ژاک لکان، ترجمه: هیمن برین، نشر ققنوس، تهران
سجودی، فرزان(1387)،نشانه شناسی کاربردی، نشر علم، تهران
شعیری،حمیدرضا(1391)، نوع‌شناسی مکان و نقش آن در تولید و تهدید معنا، مجموعه مقالات نشانه‌شناسی مکان، به‌کوشش دکتر فرهاد ساسانی، نشر سخن، تهران
دالی، گلین،(1387) گشودن فضای فلسفه، ترجمه ی مجتبا گل محمدی، نشرگام نو، تهران
احمدزاده، شیده(1386)، ژاک لاکان و نقد روانکاوی معاصر، نشریه پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 4، تهران، صص 109-93
فاطمی، سید محسن(1386)، ردپای لاکان در فیلم، نشریه پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 4، تهران، صص 120-109
فکوهی، ناصر(1390)، انسان شناسی شهری، نشر نی، تهران
کوشکی، اکبر(1395)، تاثیر تکنولوزی بر زیباشناسی هنرهای معاصر با تکیه بر آثار دیجیتالی، پایان نامه کارناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر محمدرضا شریف زاده، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
کالی، جاسمین(1395)، از گیم تا فیلم نقش گیم در دگرگونی های شکلی سینمای امروز، ترجمه: شیوا مقانلو، نشر بیدگل، تهران
کینگ، جف(1389)، مقدمه ای بر هالیوود جدید، ترجمه: محمد شهبا، نشر هرمس، تهران
موللی، کرامت(1383)، مبانی روان کاوی روید- لکان، نشر نی، تهران
وارتنبرگ، تامس، تامسون- جونز، کاترین(1396)، فلسفه فیلم و هنر دیجیتال، ترجمه: گلناز نریمانی، نشر ققنوس، تهران
هایدگر، مارتین(1383)، پرسش از تکنولوژی، ترجمه: شاپور اعتماد، نشریه ارغنون ، سال اول، شماره ۱، تهران، صص 30-1
هاروی، دیوید(1393)، وضعیت پسامدرنیته تحقیق در خاستگاه های تحول فرهنگی، ترجمه: عارف اقوامی مقدم، نشر پژواک، تهران
هومر، شون(1388)، ژاک لاکان، ترجمه: محمد علی جعفری، سید محمد ابراهیم طاهائی، نشر ققنوس، تهران