مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی فلسفه‌ی علوم اجتماعی

2 گروه انسان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

 



اعضای فارسی‌زبان آن در حال افزایش می‌باشند و جوانان در حال استفاده‌ی روز‌افزون از آن به عنوان بستری برای طی کردن فرآیند اجتماعی شدن و ارتباط بر‌قرار کردن، هستند. به تازگی، تغییراتی در شیوه‌های زبانی این نسل جوان به صورت لفاظی‌های رکیک جنسی مشاهده شده است. این موضوع حتی در برخی از سپهر‌ها و اماکن عمومی نیز به راحتی قابل مشاهده است. در پژوهش حاضر شبکه‌ی اجتماعی توییتر و بخش مورد استفاده از آن توسط فارسی زبانان مورد پایش قرار گرفته است. هدف این پایش حصول پاسخ برای این پرسش است که آیا با توجه به سابقه‌ی ادبی محافظه‌کار ایران و میراث ادبی بسیار عظیم آن، چنین تغییرات نا‌گهانی در ساختار‌های زبان‌شناختی عینی و واقعی هستند؟ آیا هیچ جنبش هوییت‌خواهی پشت این تغییرات نا‌گهانی میان ایرانیان و فارسی‌زبانان وجود دارد یا خیر؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ‌ به سوالات قبل، ویژگی‌ها و مشخصه‌ی چنین پدیده‌ای چیست؟

برای نیل به این هدف، رویکرد زبان‌شناسی‌ اجتماعی در سایه‌ی انسان‌شناسی و قوم‌نگاری مورد استفاده قرار گرفته است تا این رویداد مورد بررسی قرار قرار گیرد. روش کیفی «تحلیل محتوا» برای تجزیه و تحلیل توزیع‌ها و فراوانی و کمیت این توهین‌های جنسی در توییتر فارسی به کار گرفته شده است. توییت‌های مورد بررسی، توییت‌های فارسی زبانی هستند که توسط کار‌بران ایرانی توییتر در این بستر قرار گرفته اند.
محور اصلی این پژوهش، ارائه‌ی فرضیه‌ای مبنی بر ظهور هویت‌ یا هویت‌های اجتماعی جدیدی در میان ایرانیان است که چنین «ضد-زبان» یا «ضد-‌گفتماتی» به عنوان نشانه‌ی حکایت‌گر آن مطرح می‌باشد.

چکیده تصویری

تحلیل محتوای پیام‌های توییتری و شکل‌گیری هوییت‌های ضد‌گفتمانی

کلیدواژه‌ها

  •  

    • آقا ابراهیمی، هاجر و میرطلائی، مائده(1392) «تاثر متغیر جنسیت بر میزان استفاده  وبلاگ نویسان از گفتمان نماهای انسجام آفرین، مجموعه مقالات نخستین هم اندیشی زبان فارسی و اینترنت.» انجمن زیان شناسی ایران با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران: نشر نویسه پارسی، صص 146-123.
    • باقری کرم، شهره(1390)، «بررسی کاربرد شناختی پیامک های زبان فارسی.» پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده زبانهای خارجی.
    • بی جن خان، محمود (1391)، «خط و زبان فارسی در فضای مجازی، همایش محتوای ملی در فضای مجازی.» تهران.ایران.
    • پیشگاه زاده، احمد(1388)، «محاورة اینترنتی و تأثیر آن در فرهنگ عمومی»، فصلنامه  مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دهم ، شماره 7.
    • زندی ، بهمن و ربانی ، فاطمه (1388)، «بررسی میزان همخوانی زبان پیام کوتاه با زبان فارسی معیار»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره دوم، شماره یک، صص 76-47 .
    • شهریاری فرد، آذین و چلمقانی، علی (1392)، «زبان فارسی در شبکه های اجتماعی، مجموعه مقالات نخستین هم اندیشی زبان فارسی و اینترنت،» انجمن زیان شناسی ایران با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران: نشر نویسه پارسی، صص 47-27 .
    • قلی فامیان، علیرضا (1392)، جایگاه زبان فارسی در اینترنت،«وضعیت کنونی و چشم انداز آینده»، مجموعه مقالات نخستین هم اندیشی زبان فارسی و اینترنت، انجمن زیان شناسی ایران با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران: نشر نویسه پارسی.
    • کوثری، مسعود و خیرخواه، طاهره (1387)، «تحلیل محتوای پیام های کوتاه دانشجویان دانشگاههای تهران». تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 1 ،شماره 2 ،صص 78-57
    • محمدنژاد عالی زمینی و کاووسی (1387)، تاثیرفنآوریهای نوین ارتباطی بر زبان فارسی. تهران: انتشارات شادان
    • هدایت مفیدی، مسیحه؛کامیابی گل،عطیه وعلیزاده،علی (1396)، «آسیب شناسی زبانی و بلاغی زبان فارسی در شبکه ارتباطی تلگرام.» فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 10(4)، 168-151 .
    • حاتمی, عباس, رهبرقاضی, محمودرضا. (1396). «تجزیه و تحلیل رابطه محافظه کاری و اصولگرایی در ایران.» توسعه اجتماعی, 11(4), 103-130. doi: 10.22055/qjsd.2017.13008
    • حسینی، عبدالحامد. (۱۳۸۰). «جامعه‌شناسی محافظه‌کاری و نو‌محافظه‌کاری.»فرهنگ و توسعه، ۴۸. http://ensani.ir/fa/article/288053