نویسندگان
1 دکتری/دانشجوی دکتری پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
2 دانشیار دانشگاه تهران و مدیر گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی
3 گروه فرهنگ و ارتباطات-دانشکده فرهنگ و ارتباطات-دانشگاه امام صادق (ع)
4 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
چکیده
یافتهها: براساس یافتههای پژوهش، رویکرد اکثریت دانشجویان، صرفاً اشتراکگذاری مطالب دیگران است. 25.5 درصد دانشجویان در اولویت اول خود اعلام کردند که تمایل آنها صرفاً اشتراکگذاری مطالب دیگران است و تنها 11.7 درصد دانشجویان اعلام کردند که در اولویت اول خود به تولید محتوا گرایش دارند. ۲۳ درصد دانشجویان نیز بهمرور صرف مطالب گرایش داشته و ۱۸ درصد دانشجویان به دانلود گرایش دارند. این امر بیانگر مصرفگرا بودن دانشجویان ایرانی در شبکههای اجتماعی و پیامرسان است. عمده محتوای مصرفی دانشجویان، اخبار، اطلاعات و تحلیلهای سیاسی است. بهگونهای که 21.4 درصد دانشجویان اذعان کردند که در اولویت اول خود اخبار، اطلاعات و تحلیلهای سیاسی را با دیگران به اشتراک میگذارند. 17.8 درصد دانشجویان بهسوی اشتراکگذاری طنز و جوک گرایش دارند و تنها 13.4 درصد دانشجویان بهسوی اشتراکگذاری مطالب درسی و علمی گرایش دارند. بنابراین به نظر میرسد شبکههای اجتماعی و پیامرسان در کشور نتوانستهاند به ابزار مدیریت دانش در دانشگاهها تبدیل شوند. دلایل این امر و ارائه راهبردهایی از جنس سیاستگذاری از طریق مصاحبه عمیق با اساتید، مورد توجه قرار گرفته است. همچنین نتایج مصاحبه عمیق حکایت از آن دارد که در حوزه سیاستهای راهبردی نیازمند ترویج تفکر انتقادی و افزایش سواد رسانهای در میان دانشجویان، اساتید و مسئولین دانشگاهها هستیم. علاوه بر این، سیاستگذاریهای همزمان در عرصههای سختافزاری (ایجاد شبکههای تخصصی و ...) و نرمافزاری (اختصاص بودجه به حوزه تولید محتوا، تدوین آییننامههایی برای تشویق اساتید و دانشجویان به تولید محتوای علمی، اصلاح ساختار اجتماعی متناسب با سبک زندگی شبکهای و ...) ضرورت دارد.
کلیدواژهها
- ابراهیم آبادی، حسین (1396). مطالعات فرهنگی و اجتماعی کلاس درس دانشگاهی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
- ابراهیم آبادی، حسین (1396). مطالعات فرهنگی و اجتماعی کلاس درس دانشگاهی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
- اشتیاقی، مـعصومه، علیزاده، توحید و کاظمیان، مهرداد (1391). اینترنت و هویت دینی دانشجویان، مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مازندران، فصلنامه مطالعات مـلی، ویـژه نامه شماره ٢، سال سیزدهم.
- انتظاری، محمد حسن (1395). نقد و بررسی سیاستهای فرهنگی در فضای مجازی، ماهنامه مدیریت ارتباطات، شماره ی 82.
- ایسپا، مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (1394). یک نظرسنجی نشان داد: نیمی از ایرانی ها عضو شبکه های اجتماعی، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3667، صفحه 26.
- خانیکی، هادی (1396). چالشهای دانشگاه در ایران، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
- خبرگزاری تسنیم (1397). دولت برای توسعه شبکه ملی اطلاعات ۳۷ میلیارد بودجه پیشبینی کرد، بازیابی شده در تاریخ 10 دیماه ۱۳۹۷ در https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/10/05/1908357
- دهقانی، محمد جواد (۱۳۹۷). نتایج رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشوردر سال ۹۶-۹۵ منتشر شد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بازیابی شده در تاریخ ۱ تیر ماه ۱۳۹۷ در https://www.msrt.ir/fa/news/39706
- سلطانی فر، محمد (1394). مدیریت محتوا در شبکههای مجازی مهمترین گزینه است، روزنامه قدس، بازیابی شده در ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۶ در http://qudsonline.ir/news/309147
- شواب، جان، آوجی، لوسیا و تاکرمن، برتا کاماچو (۱۳۹۶). ترجمه سید مرتضی موسویان، کار شبکهای: چگونه در شبکه سرویس ها و خدمات را ارائه دهیم، تهران، مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- عالم تبریز،اکبر و باقرزاده آذر،محمد (1387). گزینش استراتژی های مدیریت دانش با به کارگیری فرآیند تحلیل شبکه ای، فصلنامه ی دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره ی 24.
- Barhoumi, Chokri (2015). The Effectiveness of WhatsApp Mobile Learning Activities Guided by Activity Theory on Students' Knowledge Management, CONTEMPORARY EDUCATIONAL TECHNOLOGY, 6.
- Bielaczyc, K & Collins, A (1999). Learning communities in classrooms: a reconceptualization of educational practice, Instructional design theories and models, 2.
- Castells, Manuel (1993). European Cities, the Informational Society and the Global Economy, pp. 475-488, in R. T. LeGates and F. Stout (2003) The City Reader, London, Routledge.
- Cross, K. P (1998). Why learning communities? Why now. About Campus, Volume 3, Issue 3.
- Droge, C., Claycomb, C.AND Germain, R (2003). "Does knowledge mediate the effect of context on Performance? Some initial evidence", Decision Sciences,14(3).
- Giordano, C & Giordno, C (2011). Health professionals' students, use of social media, Journal of Allied Health, Volume 40, Issue 2.
- Grosseck, Gabriela& Bran, Ramona and Tiru, Laurentiu (2011). Dear teacher, what should I write on my wall?A case study on academic uses of Facebook, Procedia Social and Behavioral Sciences, 15.
- Huang, J.and Newell, S (2003). Knowledge integration Processes and dynamics within the context of cross-functional Projects,International Journal of Project Manage,21(3).
- Kirschner, P. A., & Karpinski, A. C (2010). Facebook and academic performance, Computers in Human Behavior, 26.
- Margaryan, A, Littlejohn, A & Vojt, G (2011). Are digital natives a myth or reality? Students’ use of digital technologies, Computers & Education, Volume 56, Issue 2.
- Rovai, A.P (2002). Development of an instrument to measure classroom community, Internet and Higher Education, 5.
- Saad Mohamed, Hamza (2015). The Use of Social Media Among Public Relations Students in the UAE, International Journal of Customer Relationship Marketing and Management, Volume 6, Issue 2.
Strijbos, J.W & Fischer, F (2007). Methodological challenges for collaborative learning research, Learning and Instruction, Volume 17, Issue 4.