مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای ارسال مقالات جدید

راهنمای اصلاح مقاله بعد از پذیرش

فرم ها و دستورالعمل ها

داوران

مورد پژوهی اثرات فناوری‏های اطلاعاتی نوین بر رفتار اطلاع‏یابی طلبه‏ ها

نویسندگان

1 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران

2 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران

3 استاد پیام نور

چکیده

هدف این مقاله واکاوی ورود فناوری‌های اطلاعاتی تأثیرگذار بر اطلاع‌یابی در حوزه‌های علمیه است. نوع پژوهش کاربردی و روش اجرای آن پیمایشی بوده و از رویکرد تحلیلی استفاده‌شده است. شیوه گردآوری داده‌ها پرسشنامه است و روایی صوری ابزار توسط متخصصان تأیید گردید؛ همچنین از ضریب آلفای کرنباخ برای تأیید پایایی استفاده شد. در این پـژوهش از روش نمونه گیری چندمرحله ای استفاده شده است و در مجموع 313 نفر در استان‏های فارس و بوشهر جامعه پژوهش را تشکیل دادند. روش‏های آماری توصیفی و استنباطی به‌منظور تجزیه تحلیل داده‏ها به‌کاررفته و از نرم‌افزار آماری SPSS استفاده‌شده است. در این بخش ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون‏های فریدمن و کورسکال والیس به کار رفت. یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از کتابخانه با میانگین (66/3)، انتخاب کتاب‌های چاپی با میانگین (48/4)، شرکت در کلاس‏های درس یا کارگاه‏های آموزشی با میانگین (18/2)، انجام پژوهش با میانگین (05/2)، به ترتیب جهت دسترسی، انتخاب، رویارویی با موقعیت بحران و کسب مهارت‌های پژوهشی، توسط جامعه پژوهش در اولویت نخست قرار دارند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میان رفتار اطلاع‌یابی جامعه پژوهش، با موقعیت مواجه با بحران رابطه منفی معنی‌دار و با مهارت‌های پژوهشی رابطه مثبت معنی‌دار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. احمدی، حمید، یاری، شیوا (1393). «مروری بر متون رفتار اطلاع یابی در ایران». پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 30 (1)، 173-197.
    2. اسلامی، عباس، کشاورز، حمید (1386). «بررسی مهارت جستجوی اطلاعات در منابع الکترونیکی پیوسته در دانشجویان دکتری دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران». فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات. دوره 23، شماره 1و2.
    3. اعظمی، محمد، داورپناه، محمدرضا (1392). «نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی در ایران: بررسی متون و مطالعات انجام شده». مجله دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی کرمان، 1 (1)، 65-79.
    4. اعظمی، محمد، فتاحی، رحمت الله، پریرخ، مهری (1395). «نظریه معنابخشی و کاربرد آن در پشتیبانی از رفتار اطلاع جویی کاربران در محیط رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی». پژوهشهای نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش شناسی (پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی پیشین)، 6 (1)، 25-47.
    5. افتخار، زهره (1391). بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمان.
    6. افتخار، زهره، سلامی، مریم (1394). اطلاع یابی: رفتار اطلاع یابی غیر خطی. اولین همایش ملی اطلاعات، ارتباطات، مردم و جامعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
    7. افتخار، زهره، ضیایی، ثریا (1395). «رفتار اطلاع یابی و مدیریت منابع اطلاعاتی: فرایند ذهنی انتخاب موضوع و تشخیص نیاز اطلاعاتی (مطالعه موردی طلاب سطح سه حوزه های علمیه خواهران شهر شیراز سال تحصیلی 1393 – 1394)»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، دوره 31، شماره 4، 981-1007.
    8. اکبری، علی، ریگی، طاهره، فتاحی، رحمت الله (زودآیند). «از رفتار اطلاع یابی تا رفتار دانش یابی: واکاوی سیر تحول مفهومی و نظری». پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات.
    9. برزین، سیما (1395). بررسی فرآیند انتشار دانش از طریق شبکه استنادی مستقیم: مطالعه موردی رفتار اطلاع یابی در پایگاه تامسون رویترز. پایان نامه کارشناسی ارشد علم سنجی، مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری.
    10. بیگدلی، زاهد، شاهینی، شبنم، شاه کرمی، نرگس، چالیک، زهرا (1394). «فرآیند اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران و نحوه استفاده آنان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، چاپی و انسانی». تعامل انسان و اطلاعات، 2 (2): 42-53.
    11. پریرخ، مهری، ارسطوپور، شعله،  نادری، رامین (1390). «اثربخشی کارگاه های آموزشی سواد اطلاعاتی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی: پژوهشی با رویکرد زمینه گرا». پژوهشنامهکتابداریو اطلاع رسانی، 1 (2)، 201-224.
    12. تصویری قمصری، فاطمه (1378). بررسی رفتار اطلاع یابی اعضاء هیأت علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و چگونگی تأثیر اینترنت بر آن. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شیراز.
    13. جلالی دیزجی، علی، پروینی، زهره (1390). «الگوی اطلاع یابی مناسب برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در وب». فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، 17 (3)، 403-426.
    14. رضوانی، محمدرضا، اسلامی، عباس (1391). «بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران و نقش کتابخانه در تامین این نیازها». فصلنامه دانش شناسی، 10 (5)، 706-713.
    15. روزبهانی، معصومه (1394). سواد رسانه های اجتماعی: مفاهیم و کاربردها. مجموعه مقاله های هشتمین همایش سراسری اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران )ادکا)، تهران: نشر کتابدار. ص 309-322.
    16. سلاجقه، مژده (1384). ارائه الگوی اطلاع یابی منتج از بررسی رفتارهای اطلاع یابی: مطالعه موردی اعضای هیات علمی دانشکده های پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی کشور. پایان نامه دکتری کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شیراز.
    17. سیفی ملکی، معصومه، عگبهی، عبدالحسین (1392). «مقایسه رفتار اطلاع یابی اینترنتی: مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول». توسعه آموزش جندی شاپور، 4.
    18. صالحی امیری، رضا حیدری زاده، الهه (1386). «نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نطام آموزشی وتوسعه فرهنگی»، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، پژوهشنامه شماره 15.
    19. صلصالی، مهوش، پرویزی، سرور، ادیب حاج باقری، محسن (1382). روش های تحقیق کیفی، تهران: نشر بشری.
    20. صمیمی نژاد، مجید، زندیان، فاطمه (1391). «مقایسه تطبیقی مهارت اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و پردیس کشاورزی دانشگاه تهران». فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 46 (2)، 101-117.
    21. طاهرزاده موسویان، صدیقه، رجبی، غلامرضا، بیگدلی، زاهد (1390). «بررسی نقش عوامل موثر بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان و رابطه بین خودکارآمدی و رفتار اطلاعاتی آنان: مطالعه موردی دانشگاه خاتم الانبیاء بهبهان». مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 18 (8)، 99-120.
    22. عبادی فرد آذر، فرید، اسکروچی، رقیه، کاهویی، مهدی، ابوالحسنی، حسن (1389). «جستجوی منابع اطلاعاتی دانشجویان پزشکی در طب اورژانس». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10 (1)، 37-44.
    23. علی پور، مهدی (1382). درآمدی به تاریخ علم اصول. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
    24. فرهادی، سلیمان، منصوریان، یزدان (1393). «رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خورزمی: مطالعه کیفی و موردی». ماهنامه ارتباط علمی، 29 (3).
    25. فیشر، کرن ای.، اردلز، ساندا، کچنی، لین مک (1387). نظریه های رفتار اطلاع یابی. ترجمه فیروزه زارع فراشبندی، محسن حاجی زین العابدینی، غلام حیدری، لیلا مکتبی فرد؛ ویراسته دکتر زاهد بیگدلی، تهران: نشر کتابدار.
    26. قوام، هانیه (1390). «بررسی مهارت های اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر در سال تحصیلی 89-90». فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات)، (15)، 67.
    27. کاهویی، مهدی، علایی، سیف الله (1391). «بررسی نیازهای اطلاعاتی و استفاده از منابع اطلاعاتی در بین دانشجویان پرستاری در آموزش بالینی فوریت های پزشکی». پژوهش پرستاری، 7 (24)، 62-71.
    28. کربلاآقایی کامران، معصومه، رضایی شریف آبادی، سعید (1388). «بررسی پژوهش های رفتار اطلاع یابی در ایران: مطالعه کتابسنجی». مجله کتابداری، 43 (50)، 45-69.
    29. محقق زاده، محمد صادق (1382). «بررسی نظرات مشترکین عضو هیأت علمی مرکز اینترنت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از امکانات مرکز و تأثیر آن بر کارهای پژوهشی این اعضاء». علوم اطلاع رسانی. دوره 18، شماره 1 و 2.
    30. محرمی، غلامحسین (1393). درسنامه تاریخ تشیع. قم: مرکز نشر هاجر.
    31. مردانی، محمدرضا، مولایی، منیژه (1394). «بازمهندسی فرایند مدیریت در مدارس هوشمند ایران با تأکید بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات». مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 7، شماره 4، ص 931-950.
    32. معمارباشی، پیام، زمانی میاندشتی، ناصر (1392). «واکاوی اطلاع یابی تحصیلی از طریق اینترنت در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه». علوم ترویجی و آموزش کشاورزی ایران، 9 (1).
    33. ملکیان، فرشته (1387). «مطالعه نیازهای اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و میزان برآورد شدن این نیازها از طریق کتابخانه دانشکده های فوق». فصلنامه کتاب، سال نوزدهم، 4 (76)، 253-262.
    34. منصوریان، یزدان (1388). «امیدها و تردیدهای پژوهشگران به رویکرد کیفی در فرآیند پژوهش»، کتاب ماه کلیات، ش 147، 13 (3)، ص 65-60.
    35. منصوریان، یزدان (1393). روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش شناسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
    36. منصوریان، یزادن، سنگری، محمود (1394). «بررسی رفتار اطلاع جویی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی در تدوین پایان نامه». تعامل انسان و اطلاعات، 2 (2): 1-8.
    37. مهدیان، محمدجعفر، شهبازی، شهرام، نیک نژاد، مژگان (1391). «بررسی میزان مهارت های استفاده از پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی و کتابخانه های دیجیتال به عنوان یکی از ابعاد سواد اطلاعاتی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی». فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات)، 5 (17).
    38. نصیری، علی (1385). درسنامه علم حدیث. قم: مرکز نشر هاجر.
    39. نعیمی، جمیله، محمداسماعیل، صدیقه (1395). «تعیین رفتار اطلاع یابی دانش پژوهان دانشگاه های علوم پزشکی خراسان رضوی با رویکرد شبکه عصبی». پژوهشهای نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش شناسی (پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی پیشین)، 6 (2)، 80-96.
    40. نورمحمدی، حمزه (1376). مطالعه رفتار های اطلاع یابی متخصصان مرکز تحقیقات و مهندسی وزارت جهاد سازندگی در کسب اطلاعات علمی و فنی. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
    41. نیک کار، ملیحه، حیاتی، زهیر، فارسی، اعظم (1395). «بررسی موانع اطلاع یابی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز بر اساس بسط نظریه معنابخشی دروین (نظریه کاری)». پژوهشهای نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش شناسی (پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی پیشین)، 6 (2)، 61-79.
    42. ییتس، ریکارد وبینزا (1385). قلمروهای نو در بازیابی اطلاعات. تهران: چاپار.
    43. Abdesslem, F. B., Paris, I., & Henderson, T. (2012).Reliable online social data collection, 28. Retrieved from http://www.cl.cam.ac.uk/~fb375/publications/Be n-Abdesslem.SN11.pdf, Accessed: 26 May 2017.
    44. Adnan, W., Hassan, W. N. H., Abdullah, N., & Taslim, J. (2013). Eye Tracking Analysis of UserBehavior in Online Social Networks. In A. A.
    45. Catalano, Amy. (2013). Patterns of graduate students' information-seeking behavior: a metasynthesis of the literature. 69 (2): 243-274.
    46. Chen, C. C. & Hernon, P. (1982). »Information seeking patterns. In Information seeking: Assessing and anticipating user needs«. Neal Schuman, 53(4).
    47. Dankasa, J. (2015). Information use environment of religious professionals: A case study of the everyday life information seeking behavior of Catholic Clergy Nigeria. ph.D thesis. University of North Texas, Texas, US.
    48. Darling, E. S., Shiffman, D., Cote, I. M., & Drew, J. A. (2013). The role of Twitter in the life cycle of a scientific publication. arXiv preprint arXiv:1305.0435.  Retrieved from: https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/ 1305/1305.0435.pdf (Accessed May 10, 2017).
    49. Dervin, B. (1983). An overview of sense-making research: concepts, methods and results. Paper presented at the annual meeting of the International Communication Association. Dallas, TX.
    50. Dervin, B. (1992). »From the mind's eye of the user: the sense-making qualitative-quantitative methodology«. In J. D. Glazier & R. R. Powell (Eds.), Qualitative Research in Information Management (pp. 64-81).
    51. Dervin, B. (1993). Verbing communication: Mandate for disciplinary invention. Journal of Communication, 43 (3), 45-54. Reprinted in: B. Dervin & L. Foreman-Wernet (with E. Lauterbach) (Eds.). (2003). Sense-Making Methodology reader: Selected writings of Brenda Dervin (pp. 101-110). Cresskill, NJ: Hampton Press.
    52. Dervin, B. (1998). «Sense-making theory and practice: an overview of user interests in knowledge seeking and use«. Journal of Knowledge Management, 2(2), 36-46.
    53. Dervin, B. (2003). Sense-Making’s journey from metatheory to methodology to method: An example using information seeking and use as research focus. In B. Dervin & L. Foreman-Wernet (with E. Lauterbach) (Eds.). (2003). Sense-Making Methodology reader: Selected writings of Brenda Dervin (pp. 133-164). Cresskill, NJ: Hampton Press.
    54. Eftekhar, Z. (2017). «Tracing the origin of Information Seeking Behavior by reference publication year spectroscopy (RPYS):  Scientific Publication based on ISC Database«. International Journal of Information Science and Management, In Print.
    55. Eftekhar, Z., & Hayati, Z., (2016) »Coping with information resources (identifying, searching, accessing, evaluating and using information) among graduate Students of Islamic Azad University, Shiraz Unit«. International Journal of Information Science and Management, (16):1, pp. 1-11.
    56. Ellis, D. (1993). »Modelling the Information Seeking Pattern of Academic Researchers: a Grounded Theory Approach«. Library Quarterly, 63(4).
    57. George, Carole; Bright, Alice; Hurlbert, Terry; Linke, Erika C.; St. Claire, Gloriana; and Stein, Joan. (2006). «Scholarly use of information: graduate students' information-seeking behavior«. Information Research. 11 (4). Paper 272 [Retrieved May 21, 2017, available at: http:// InformationRnet/ir/11-4/paper 272.html].
    58. Gyarmati, L., & Trinh, T. (2010). »Measuring user behavior in online social networks«. IEEE Network, 24(5), pp. 26–31. Retrieved from http://doi.org/10.1109/MNET.2010.5578915, Accessed: 94.06.25.
    59. Kadli, J., Kumbar, B.D. (2011). Faculty Information-Seeking Behavior in the Changing ICT Environment: A Study of Commerce Colleges in Mumbai, Library Philosophy and Practice.
    60. Kerins, G.; Madden, R.; and Fulton, C. (2004). »Information seeking and students studying for professional careers: the cases of engineering and law students in Ireland«. Information Research, 10(1) paper 208[Available at http:// InformationR.net/ir/ 10-1/paper 208. html].
    61. Nwagwu, Williams. (2012). »Information sources and information needs of postgraduate students in engineering and arts in the University of Ibadan, Nigeria«. Collection Building, 31 (2): 66-77.
    62. O’Donovan, F. T., Fournelle, C., Gaffigan, S., Brdiczka, O., Shen, J., Liu, J., & Moore, K. E. (2013). Characterizing user behavior andinformation propagation on a social multimedianetwork. pp. 1–6. IEEE. http://doi.org/10.1109/ICMEW.2013.6618395, Accessed: 26 May 2017.
    63. Ozok, A. & Zaphiris, P. (Eds.) (2009), Online Communitiesand Social Computing. 8029, pp. 113–119. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. Retrieved from http://link.springer.com/10.1007/978-3-642- 39371-6_13, Accessed: 26 May 2017.
    64. Sarasevic, Tefko. (1996). »Modeling interaction in information retrieval (IR): A review and proposal«. In Proceedings of the American society for Information Science. 33 (2).
    65. Waqas Javed, Muhammad; and Bhatti, Rubina. (2013). »Information usage patterns of postgraduate students at Nishter Medical College«, Multan, Pakistan. Journal of HospitalLibrarianship, 13 (4): 353-361.
    66. Wilson, T. D. (1997). »Information behavior: An interdisciplinary approach«. Information Processing and Management. 33(4).
    67. Wilson, T.D. (2000). »Human information behavior«. Informing Science, 3(2), p. 49-56. 
    68. White, R. M. (2014). Application of the trans theoretical model: Assessing exercise behavior in African Americans in a Church-Based setting. ph.d thesis. Division of Health Sciences, School of Nursing, University of Nevada, Las Vegas. Us.
مطالعات فرهنگی و ارتباطات
دوره 14، شماره 53
بهمن 1397
صفحه 130-145
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار