مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 معاون پژوهشی

2 دانشجو

چکیده

 



بیماری اچ. آی. وی/ایدز یکی از مسائل مهم در حوزه سلامت است. اما معنای آن در جهان اجتماعی فراتر از یک بیماری است. رسانه ها به خصوص تلویزیون در برساخت معنایی از این بیماری نقش مهمی دارد. حال پرسش این است که در سریال «پریا» محصول 1395، چه گفتمان هایی در مورد بیماری اچ. آی. وی/ ایدز وجود دارد؟ چه گفتمانی مسلط است؟ و در نهایت آیا این سریال توانسته از داغ ننگ این بیماری بکاهد؟ برای پاسخ به این سوالات از پاردایم های علوم اجتماعی در مورد این بیماری کمک گرفتیم تا نشان دهیم این برساخت معنایی در چه پارادایمی امکان پذیر است. روش تحقیق تحلیل گفتمان لاکلا و موفه بوده و نتایج نشان داد دو گفتمان رقیب «تبرئه بیمار» و «طرد بیمار» در این سریال با هم تقابل دارند. در نهایت هرچند این سریال تلاش کرده در جهت انگ زدایی از این بیماری حرکت کند و گفتمان مسلط هم «تبرئه بیمار» است، اما بیماری در پاردایم ریسک رفتاری برساخت می شود و نقش ساختارهای اجتماعی نادیده گرفته شده است. گفتمان «تبرئه» نیز با دال مرکزی «قربانی بودن بیمار» با تقسیم بیماران به قربانیان وگناهکاران همچنان داغ ننگ این بیماری را تقویت می کند.

کلیدواژه‌ها

-         افسر کازرونی، پروین (1396). جدیدترین آمار مبتلایان به ایدز در کشور اعلام شد. خبرگزاری ایلنا در گفتگو با رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت. کدخبر: 522223. قابل دسترسی در
-         الوندی، پدرام (1386). اصول گزارشگری ایدز؛ مبانی نظری و راهکارهای عملی. نشریه علمی – ترویجی رسانه، شماره 72.
-         تاجیک، محمدرضا (1383). گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: موسسه توسعه علوم انسانی.
-         خانیکی، هادی و راثی تهرانی، حبیب (1390). بررسی نگرش مخاطبان درباره تاثیر پیام های سلامت تلویزیون، مطالعات فرهنگ ارتباطات، سال دوازدهم، شماره 47.
-         راندال، دیوید (1382). روزنامه نگاری حرفه ای، ترجمه علی اکبر قاضی زاده، تهران،انتشارات روزنامه ایران.
-         سایت سلامت نیوز (1394). تا دیروز اجازه اعلام نرخ شیوع اعتیاد را نداشتیم. کد خبر: 154201. قابل دسترسی در
-         سانتاک، سوزان (1393). بیماری به مثابه استعاره، ایدز و استعاره هایش، ترجمه احسان کیانی خواه، تهران، نشر حرفه نویسنده
-         سلطانی، سیدعلی اصغر(1383). تحلیل گفتمانی فیلم های سیاسی- اجتماعی: نگاهی به «پارتی»سامان مقدم، مجله مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 9.
-         عزتی، نایله (1390). تعیین و مقایسه میزان تاثیر روش های مختلف آموزش در مورد بیماری ایدز، فصلنامه زن و مطالعات خانواده، شماره 12.
-         قاضی طباطبایی، محمود و پاولاک، دروتی و ودادهر، ابوعلی (1385). برساخت یک مساله اجتماعی جمعیتی: درآمدی بر جمعیت شناسی اجتماعی- انتقادی اچ ای وی/ ایدز در ایران.  نامه انجمن جمعیت شناسی ایران. شماره 2 .
-         گافمن، اروینگ (1386). داغ ننگ: چاره اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمه مسعود کیانپور، تهران، نشر مرکز.
-         لیندلاف، تامس و تیلور، برایان (1388). روش های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمه عبدالله گیویان. تهران، انتشارات همشهری.
-         مارش، دیوید و استوکر، جری (1384). روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیر محمد حاجی یوسفی. تهران،  انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-         مدنی قهفرخی، سعید (1395). جامعه شناسی روسپیگری، تهران، نشر پارسه.
-         مرکز ملی پیشگیری از HIV ایدز ایران (1394).  برگرفته از وب سایت:
-         محرز، مینو (1395). ایدز در ایران به مرحله اپیدمی متمرکز رسید، خبرگزاری تسنیم. کدخبر: 1256193. قابل دسترسی در
-         مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی (1393). گزارش مرکز پژوهش ها در مورد ازدواج موقت و تاثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی در جامعه.  شماره خبر: 890709. 
-         ملا اسمعیل شیرازی، نازلی و نوربخش، سید مرتضی و محرز، مینو (1391). پیامدهای داغ ننگ و برچسب در زنان مبتلا به اچ آی وی مثبت: یک مطالعه کیفی. فصلنامه اخلاق زیستی. سال دوم، شماره 5.
-         هومن، حیدرعلی (1393). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران، انتشارات سمت.
-         هوارث، دیوید (1379). نظریه گفتمان. ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی. تهران: فرهنگ گفتمان.
-         یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1391). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی
 
 
-         Bertand, J.T(2006). Systematic review of the effectiveness of mass communication programs to chang HIV/AIDA- reated behaviors in developing countries. Health Education R esearch, 21(4)
-         Bennett, C. (1993). Inventing AIDS by Cindy Patton,  New York and London:  Routledge
-         Creel, A. H., Rimal, R. N., Mkandawire, G., Böse, K., & Brown, J. W. (2011). Effects of a mass media intervention on HIV-related stigma:‘Radio Diaries’ program in Malawi. Health education research, 26(3), pp: 456-465
-         Eyre,S.L.(1992). Inventing AIDS. CINDY PATTON. American Ethnologist, 19(2), pp:  394-395.
-         Haching,I (2004). Between Michel Foucault and Ervin Goffman:between discourse in the abstract and face to face interaction, Economy and Society,33(3),pp.277-302
-         Mazanderani, F. Paparini, S(2015). Qualitative research interviews, talking technologies and the normalization of life with HIV. Social Science & Medicine.vol 131.pp: 66-73
 
-         Sheaf, M. (2005). Sociology and Health care: an introduction for Nurses, Midwives and Health professionals. London: Open University Press
-         Sandstrom, K (1993). Review of Inventing AIDS; Women, AIDS and Activism.  Signs, 18(2),pp: 466–468.