نویسندگان

• الهام دزفولیان‌زاده
• سید علی هاشمیانفر

دانشگاه اصفهان

چکیده

این مقاله در پی واکاوی ویژگی‌های گفت‌وگو و شناخت الگوی ارتباطات کلامی مردم ایران در کاریکاتورهای مطبوعاتی دهۀ اول انقلاب مشروطه است. به این منظور، با در اختیارداشتن 194کاریکاتور از سه نشریۀ فکاهی و مصوّر بهلول، تنبیه و آئینۀ غیب‌نما نمونه‌ای 25تایی انتخاب شد. نتایج پژوهش که با تلفیق دو روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و نشانه‌شناسی اجتماعی کرس و ون‌لیوون بدست آمده‌اند، نشان داد باوجود اینکه انقلاب مشروطه منجر به تحولاتی در عرصۀ ارتباطات کلامی جامعه نسبت به دوران پیش از انقلاب شده و فضا به سوی گفت‌وگومداری حرکت کرده بود، این الگو همچنان تک‌گویانه باقی ماند.
 از جمله مصادیق الگوی ارتباط کلامی تک‌گویانه که در قاب کاریکاتور این دوران به نمایش درآمده است، می‌توان به نادیده‌انگاشتن دیگری، تحمیل سکوت از طریق اعمال خشونت، تندروی(استفاده از تکفیر، تهمت و شایعه‌پراکنی)، نفاق، همنواییِ بی‌چون‌وچرا، چاپلوسی، پیشداوری و ظاهربینی اشاره کرد. در این میان، ویژگی‌هایی همچون رسیدن به مقام سوژگانی، عدم سکوت در برابر ظالم و پرسشگری در مواجهه با او، تأکید بر برابری و قائل‌شدن حق برای دیگری نیز دال بر تغییراتی به سوی وضعیت گفت‌وگومدار در نحوۀ مکالمۀ مردم با یکدیگر است.

کلیدواژه‌ها

• گفت‌وگو
• تک‌گویی
• طنز
• کاریکاتور
• تحلیل‌گفتمان انتقادی
• نشانه‌شناسی اجتماعی

عنوان مقاله [English]

An Exploration of Dialogue Characteristics by Editorial Cartoons in the First Decade After Constitutional Rrevolution

نویسندگان [English]

• elham dezfulian zadeh
• seyed ali hashemianfar

university of isfahan

چکیده [English]

Editorial cartoons, as critical-artistic expressions functioning in media contexts, potentially can enrich our understanding of the cultural aspects in a society. Through methodological integration of Kress and Van Leeuwen’s social semiotics framework and Fairclough’s Critical Discourse Analysis methodology, this study aims to explore those characteristics that are associated to dialogue in editorial cartoons in the context of first ten years after Constitutional Revolution. Furthermore, the article intends to identify different aspects of the pattern of verbal communications between Iranians.
We selected 25 editorial cartoons were from three satirical newspaper namely Bohloul, Tanbih and Ayine-e-ghaib Nama as our samples. Our analysis shows that while changing throughout the course of time, the pattern of verbal communication in this decade had been monological. Our findings indicate that in this decade dialogue should be characterized with a variety of elements including eliminating the “other”, imposing silence by using violence against the “other”, extremism (by excommunicating, accusing and spreading rumor).  Hypocrisy, conformation, flattering and prejudicing, and questioning the oppressor are other dialogue characteristics

کلیدواژه‌ها [English]

• Dialogue
• Monologue
• Editorial cartoon
• Critical Discourse Analysis
• Social Semiotics