مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسنده

استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

کودکی امروز در فرآیندی تاریخی و اجتماعی ماهیت متفاوتی یافته است. تنوع تجارب کودکان در میدان‌های روزمره زندگی و نیز تنوع گفتمان‌ها و بازنمایی‌های شکل گرفته نسبت به آنها ضرورت به کارگیری منظری بین رشته­ای را در فهم پویایی‌ها و پیچیدگی‌های این پدیده آشکار می‌سازد. مقاله حاضر بدنبال ارائه شرحی از رویکردها و سنت‌های مؤثر بر توسعه حوزه مطالعات کودکی و مفاهیم، روش­ها و مسائل محوری آنهاست. استدلال بر این است که ذخیره دانش آکادمیک از کودکان در ایران با باز اندیشی و ترکیب خلاقانه در تجارب نظری و پژوهشی طیفی از رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی مانند روانشناسی، مردم­شناسی، تاریخ، ادبیات، حقوق و جامعه­شناسی می‌تواند ظرفیت ایده­آلی برای درک عمیق­تر کودکی به مثابه سازه­ای مدرن فراهم ساخته و سنت بین رشته­ای مطالعات کودکی را در خدمت سیاستگذاری، ارتقاء کیفیت زندگی و تعامل بهتر با کودکان قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

 

-         اکبرپوران، سپیده (1392) «گفتمان شادی در مدارس متوسطه دخترانه تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران.
-         ذکایی، محمد سعید (1392) فراغت، مصرف و جامعه: گفتارهایی انتقادی، تهران: تیسا.
-         ذکایی، محمد سعید (1386) جامعه‌شناسی جوانان ایران، تهران: آگه.
-         ذکایی، محمد سعید و عزیزی همدانی، متین (1395) «موج کره­ای در ایران: انگیزه‌ها و آثار اقبال به فرهنگ عامه­پسند کره­ای در ایران»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 3، 177-124.
-         رضایی، محمد (1387) ناسازه‌های گفتمان مدرسه: تحلیلی از زندگی روزمره دانش‌آموزی، تهران: موسسه انتشاراتی جامعه و فرهنگ.
-         سیدآبادی، علی اصغر (1391) مقدمه‌ای بر مخاطب‌شناسی کتاب کودک، کتاب با واسطه، تهران: انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-         شاه آبادی، حمید رضا (1385) مقدمه بر ادبیات کودک: بحثی در شناخت مفهوم دوران کودکی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-         فاضلی، نعمت الله (1390) مردم‌نگاری آموزش: چند مطالعه مردم‌نگارانه در زمینه آموزش و پرورش در ایران امروز، تهران: فخراکیا.
-         لوزیک، دانیل (1387) رویکرد سازه‌گرایانه در نگاه به مسائل اجتماعی، ترجمه سعید معید فر، تهران: انتشارات کیهان.
-         Aeries, C (1961) Centuries of Childhood, London: Jonathan Cape.
-         Alanen, L and Mayall, B (2011) Conceptualizing Child-Adult Relations, London: Routledge.
-         Beck, U (1992) Risk Society, London: Sage.
-         Buckingham, D (2004) New Media, New Childhoods? Children’ Changing Cultural Environment in the Age of Digital Technology, in M. J. Kehily (ed) An Introduction to Childhood Study, Berkshire: Open University Press.
-         Cannellaa, G. S. and Viruru, R (2004) Childhood and Postcolonialization, London: Routledge Falmer.
-         Cook, D. T. (2004) The Commodification of Childhood. Durham, NC; Duke University Press.
-         Jacobson, L. (2008) (ed) Consumer Culture in American Society: A Historical Handbook and Guide, Westport: Praeger.
-         Hebdige, D. (2003) Dis-Gnosis Disney and the New-Tooling of Knowledge, Art, Culture, Life, Etc” in, Cultural Studies, 17 (2): 150-167.
-         Hendrick, A. (1997), Construction and Reconstruction of British Childhood: an Interpretive Survey, 1800 to the Present, in James, A and Proat, A (eds) Constructing and Reconstructing Childhood, Basingstoke: Falmer.
-         Honore, C. (2008) Under Pressure: Rescuing our Culture from the Culture of Hyper Parenting:, Harper Collins e book.
-         Jacobson, L. (2008) Children and Consumer Culture in American Society: A Historical Handbook and Guide, Westport: Praeger.
-         Jensen, A. and McKee, L (eds) (2003) Children and the Changing Family, London: Rotledge Falmer.
-         Kehily, M. J. (2004) Understanding Childhood: An Introduction to Some Key Themes and Issues, Oxford: Open University Press.
-         Livingstone, S. and Bovil, M (2000) Young People and New Media, London: Sage.
-         Mayall, B. (2013) A History of the Sociology of Childhood, London: Institute of Education.
-         Nitchel, C. and Reid-Walsh, J. (2002) Researching Children Popular Culture: The Cultural Spaces of Childhood, London: Routledge.
-         Skolnick, A. (1975) The Limits of Childhood: Conceptions of Child Development and Social Context, Law and Contemporary Problems, No. 39, pp38-77.
-         Waller, T. (2005) Modern Childhood: Contemporary Theories and Children’s Lives, in T. Waller (ed) An Introduction to Early Childhood: A Multidisciplinary Approach, London: Paul Chapman Publishing.
-         Woodhead, M. (2006) Changing Perspectives on Early Childhood: Theory, Research and Policy, UNESCO.