مطالعات کودکی: مفاهیم، رویکردها و مسائل محوری

ذکایی, سعید

نویسنده

سعید ذکایی

استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

کودکی امروز در فرآیندی تاریخی و اجتماعی ماهیت متفاوتی یافته است. تنوع تجارب کودکان در میدان‌های روزمره زندگی و نیز تنوع گفتمان‌ها و بازنمایی‌های شکل گرفته نسبت به آنها ضرورت به کارگیری منظری بین رشتهای را در فهم پویایی‌ها و پیچیدگی‌های این پدیده آشکار می‌سازد. مقاله حاضر بدنبال ارائه شرحی از رویکردها و سنت‌های مؤثر بر توسعه حوزه مطالعات کودکی و مفاهیم، روشها و مسائل محوری آنهاست. استدلال بر این است که ذخیره دانش آکادمیک از کودکان در ایران با باز اندیشی و ترکیب خلاقانه در تجارب نظری و پژوهشی طیفی از رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی مانند روانشناسی، مردمشناسی، تاریخ، ادبیات، حقوق و جامعهشناسی می‌تواند ظرفیت ایدهآلی برای درک عمیقتر کودکی به مثابه سازهای مدرن فراهم ساخته و سنت بین رشتهای مطالعات کودکی را در خدمت سیاستگذاری، ارتقاء کیفیت زندگی و تعامل بهتر با کودکان قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Childhood Studies: Concepts, Approaches and Key Issues

نویسنده [English]

saeed Zokaei

Allameh Tabatabei

چکیده [English]

Sociopolitical processes have radically transformed childhood is modern time. The diversity of experiences of children are shaped in varied fields of everyday life with diverse discourses and representations made of the childhood make it necessary to adopt an interdisciplinary approach to understand its dynamics. The present paper aims to provide an account of the approaches and traditions affecting childhood studies and also to clarify the concepts and methods employed by childhood scholars. It is argued that a deep reflexivity and a creative combination of theoretical and empirical findings provided on childhood in Iran could provide an ideal opportunity to understand childhood and the trends accompanying it. It is believed the major academic has faced institutional obstacles of childhood studies in Iran. The paper ends with clarifying on its potentials for policy making and the potentials it has for promoting quality of life and a better dialogue with children.

کلیدواژه‌ها [English]

Childhood Studies
Children Studies
Approaches Comments on Social Constructivism
Modern Children

مراجع

- اکبرپوران، سپیده (1392) «گفتمان شادی در مدارس متوسطه دخترانه تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران.

- ذکایی، محمد سعید (1392) فراغت، مصرف و جامعه: گفتارهایی انتقادی، تهران: تیسا.

- ذکایی، محمد سعید (1386) جامعه‌شناسی جوانان ایران، تهران: آگه.

- ذکایی، محمد سعید و عزیزی همدانی، متین (1395) «موج کرهای در ایران: انگیزه‌ها و آثار اقبال به فرهنگ عامهپسند کرهای در ایران»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 1، شماره 3، 177-124.

- رضایی، محمد (1387) ناسازه‌های گفتمان مدرسه: تحلیلی از زندگی روزمره دانش‌آموزی، تهران: موسسه انتشاراتی جامعه و فرهنگ.

- سیدآبادی، علی اصغر (1391) مقدمه‌ای بر مخاطب‌شناسی کتاب کودک، کتاب با واسطه، تهران: انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

- شاه آبادی، حمید رضا (1385) مقدمه بر ادبیات کودک: بحثی در شناخت مفهوم دوران کودکی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

- فاضلی، نعمت الله (1390) مردم‌نگاری آموزش: چند مطالعه مردم‌نگارانه در زمینه آموزش و پرورش در ایران امروز، تهران: فخراکیا.

- لوزیک، دانیل (1387) رویکرد سازه‌گرایانه در نگاه به مسائل اجتماعی، ترجمه سعید معید فر، تهران: انتشارات کیهان.

- Aeries, C (1961) Centuries of Childhood, London: Jonathan Cape.

- Alanen, L and Mayall, B (2011) Conceptualizing Child-Adult Relations, London: Routledge.

- Beck, U (1992) Risk Society, London: Sage.

- Buckingham, D (2004) New Media, New Childhoods? Children’ Changing Cultural Environment in the Age of Digital Technology, in M. J. Kehily (ed) An Introduction to Childhood Study, Berkshire: Open University Press.

- Cannellaa, G. S. and Viruru, R (2004) Childhood and Postcolonialization, London: Routledge Falmer.

- Cook, D. T. (2004) The Commodification of Childhood. Durham, NC; Duke University Press.

- Jacobson, L. (2008) (ed) Consumer Culture in American Society: A Historical Handbook and Guide, Westport: Praeger.

- Hebdige, D. (2003) Dis-Gnosis Disney and the New-Tooling of Knowledge, Art, Culture, Life, Etc” in, Cultural Studies, 17 (2): 150-167.

- Hendrick, A. (1997), Construction and Reconstruction of British Childhood: an Interpretive Survey, 1800 to the Present, in James, A and Proat, A (eds) Constructing and Reconstructing Childhood, Basingstoke: Falmer.

- Honore, C. (2008) Under Pressure: Rescuing our Culture from the Culture of Hyper Parenting:, Harper Collins e book.

- Jacobson, L. (2008) Children and Consumer Culture in American Society: A Historical Handbook and Guide, Westport: Praeger.

- Jensen, A. and McKee, L (eds) (2003) Children and the Changing Family, London: Rotledge Falmer.

- Kehily, M. J. (2004) Understanding Childhood: An Introduction to Some Key Themes and Issues, Oxford: Open University Press.

- Livingstone, S. and Bovil, M (2000) Young People and New Media, London: Sage.

- Mayall, B. (2013) A History of the Sociology of Childhood, London: Institute of Education.

- Nitchel, C. and Reid-Walsh, J. (2002) Researching Children Popular Culture: The Cultural Spaces of Childhood, London: Routledge.

- Skolnick, A. (1975) The Limits of Childhood: Conceptions of Child Development and Social Context, Law and Contemporary Problems, No. 39, pp38-77.

- Waller, T. (2005) Modern Childhood: Contemporary Theories and Children’s Lives, in T. Waller (ed) An Introduction to Early Childhood: A Multidisciplinary Approach, London: Paul Chapman Publishing.

- Woodhead, M. (2006) Changing Perspectives on Early Childhood: Theory, Research and Policy, UNESCO.

مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات کودکی: مفاهیم، رویکردها و مسائل محوری

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 46
خرداد 1396
صفحه 13-36

مطالعات کودکی: مفاهیم، رویکردها و مسائل محوری

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 46خرداد 1396صفحه 13-36

دوره 13، شماره 46
خرداد 1396
صفحه 13-36