مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

ارشد جامعه شناختی دانشگاه تهران

چکیده

 پژوهش حاضر در پی فهم و توصیف وضعیت طرداجتماعی معلولین و چگونگی توزیع این مهم در بینمعلولین می باشدبه عبارت بهتر در این پژوهش به میزان طردمعلولین از روابط و مشارکت های اجتماعی، تحصیلات، بازارکار و متعاقباً شرمساری معلولین پی خواهیم برد. هدفهدف اصلی این تحقیق شناخت و بررسی توزیع ابعادطرد اجتماعی در بین معلولین جسمی و حرکتی می باشد روشدراین تحقیق از روش کمی (پیمایشاستفاده شدهاستجامعه آماری در این تحقیق ، معلولین جسمی حرکتی64-15سال میباشند که در بهزیستی مرکز شهرستان ریدارای پرونده هستندحجم نمونه متشکل از 369 نفر می باشد وتکنیک جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه می باشداز نرمافزار spss  نیز برای توصیف داده ها استفاده شده است. یافته هانتایج تحقیق گویای آن است که معلولین طرداجتماعی شدیدی را در همه ابعاد طرد از جمله؛ طرد از مشارکتهای اجتماعی؛ بطوریکه 67.2 درصد دارای مشارکت اجتماعی پایین می باشندطرد ازروابط اجتماعی؛ بطوریکه 68.6 درصددارای روابط اجتماعی بسیار پایین می باشند، طرد از بازارکار؛ بطوریکه حدود 50 درصد جمعیت بیکار، و مابقی دارای اشتغال کاذب و غیر رسمی هستند، طرد از تحصیلات؛بطوریکه سطح تحصیلات 55 درصد جمعیت نمونه زیر دیپلممی باشد و متعاقباً احساس شرمساری اجتماعی شدیدی راتجربه می کنندبا توجه به حجم گسترده فقر، بیسوادی،بیکاری و همچنین فقر در روابط و مشارکتهای اجتماعی وشرمساری در بین معلولین، و با توجه به جوان بودن جامعهآماری که نشان از روند رو به پیشرفت این خطر غیر قابلانکار دارد و اگر این روند ادامه یابد باعث طرد مطلق افرادمعلول می شود، باید تدابیر و رویکردهای  علمی  برای توقف وکاهش چشم گیر طرد اجتماعی معلولین و متعاقبا اینمعضلات اتخاذ شود.  

کلیدواژه‌ها

ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا (1384) جامعه‌شناسی توسعه، تهران: شرکت انتشارات کیهان.
بلیک مور، کن (1385) مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری اجتماعی، ترجمه علی‌اصغر سعیدی و سعید صادقی جقه، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
توسلی، غلامعباس (1385) جامعه‌شناسی کار و شغل، انتشارات سمت.
جبلی، خدیجه (1391)، جامعه‌شناسی معلولیت، انتشارات علمی.
حسینی، سید حسن و صفری، فاطمه (1387) «معلولیت، فقر و طرد اجتماعی»، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30 و 31.
حسینی، نگین (1393) درآمدی بر مطالعات معلولیت با رویکرد جامعه‌شناسی. تهران: انتشارات سیمای شرق.
زتومکا، پیوتر (1384) اعتماد یک نظریۀ جامعه‌شناختی، ترجمه فاطمه گلابی. تهران: انتشارات ستوده.
زیبرا، مارتین (1385) نظریه‌های جامعه‌شناسی طردشدگان اجتماعی، ترجمه سید حسن حسینی، انتشارات آن.
صادقی، علیرضا (1388) «بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان فقیر روستایی: مطالعۀ موردی زنان تحت پوشش کمیته امداد در روستاهای دهستان ملارد از شهرستان شهریار»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
عبدالهی، محمد (1383) طرح مسائل اجتماعی در ایران، اهداف و ضرورت‌ها در کتاب مسائل اجتماعی ایران، انجمن جامعه‌شناسی ایران، تهران: نشر آگه.
غفاری، غلامرضا و محمدباقر تاج‌الدین (1384) «شناسایی مؤلفه‌های محرومیت اجتماعی»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 17. صفحه 52-29.
فیتز پتریک، تونی (1381) نظریۀ رفاه، سیاست اجتماعی چیست؟؛ ترجمه هرمز همایون‌پور، تهران: نشر گام نو، چاپ اول.
قدمی، مجید (1385) «بررسی مبانی نظری رویکردهای جداسازی و فراگیرسازی در آموزش و پرورش استثنایی و ارائه الگویی برای آموزش و پرورش ایران»، پایان‌نامه دوره دکتری، دانشگاه تربیت‌معلم.
کرباسی، مصطفی و کیوان دواتگران (1390) کنوانسیون بین‌المللی حقوق معلولان و قانون جامع حمایت از حقوق معلولین، اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بهزیستی کشور.
کمالی، محمد (1379) فقر و ناتوانی در ایران؛ مجموعه مقالات فقر در ایران زیر نظر رئیس دانا و دیگران، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، ص 407-387.
گیدنز، آنتونی و کارن بردسال (1386) جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی
مرکز آمار ایران، 1390.
نصیری‌پور، اشکان، سید جمال‌الدین طبیبی، ابوالحسن افکار و محمد کمالی (1391) «بررسی تأثیر اجرای برنامه توان‌بخشی مبتنی بر جامعه بر وضعیت زندگی معلولان در ایران»، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شاهرود، فصلنامه دانش و تندرستی، دوره 7، شماره 4، صفحه 178-173.
نوری، ابوالقاسم (1374) «جنبه‌های روان‌شناختی ناتوانی جسمی: اشتغال به‌عنوان مهم‌ترین عامل؛ مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد هفتم، صفحه 106-85.
 
-          Abrams D. , J. Christian and D. Gordon (2007), Multidisciplinary Handbook of Social Exclusion Research © 2007 John Wiley & Sons, Ltd. ISBN: 978-0-470-09513-3.
-          Albrecht, g. l and l. m. Verbrugge (2000(“The Global Emergence Of Disability” pp293-307 in Handbook of Social Studies in Health and Medicine, Editedbby g. l. Albrecht, r.
-          Atkinson, A. B. (1998) Poverty in Europe, Oxford:Blackwell
-          Barnes, C. , Mercer, G. & Shakespeare T. (1999), Exploring Disability: A Sociological Introduction. Cambridge: Polity Press.
-          Burchardt, T. , Le Grand, J. and Piachaud, D. (2002), Degrees of Exclusion: Developing a Dynamic Multidimensional Measure, in J. Hills et al. (eds) Understanding Social Exclusion. Oxford: OxfordUniversity Press, pp. 30–43.
-          De Haan, Arjan. (2001). Social Exclusion: Toward an Holistic Understanding of Deprivation.
-          DFID, Disability, Poverty and Development, February 2000
-          Graham, N. , Lindesay, J. , Katona, C. , Bertolote, M. M. , Camus, V. , Copeland, J. ,
-          Grimby, g. , Finnstram, and a. Jettee. (1988) “On The Application of The Who Handicap Classification In Rehabilitation” Scandinavian Journal of Rehabilitation medicine 20:93-8.
-           Jennifer Mankoff, Gillian R. Hayes, Devva Kasnitz. 2010. Disability Studies as a Source of Critical Inquiry for the Field of Assistive Technology. In ASSETS 2010. chnology.
-          Linton, s. (2006) “Claming Disability”. New York: New York University Press.
-          Oliver, M. (1996) “Understanding Disability: from Theory to Practice” London: Macmillan.
-          Pierson, Jone (2002), Tracking Social Exclusion, Rutledge
-          Scullion, Fiona and Paddy Hillyard (2005), Poverty and Social Exclusion in Northern Ireland, Northern Ireland Statistics and Research Agency
-          Siebers, Tobin (2001) “Disability in Theory: From Social Constructionism to the New Realism of the Body” American Literary History, Volume 13, Number 4, Winter 2001
-          Silver, H. (1994), “Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms”, IILS Discussion Papers No 69. Geneva: ILO.
-          Skalli louban H (2001), “Women and Poverty in Morocco: the Many Faces of Social Exclusion”, Feminist Review No. 69.
-          Smith, A. & Tworney, B. (2002) “Labour Market Experiences of People with Disabilities” Labour Market Trends 110 (8) London: ONS.
-          Turner bryan s. (1994), Disability and the Sociology of the Body.
-          World Health Organization, "World Report on Disability", Geneva, 2011.