مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روزنامه نگاری، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه تور فرانسه

10.22034/jcsc.2024.546603.2523

چکیده

با رشد شبکه‌های اجتماعی، شاهد موج گسترده‌‌ای از انتشار اخبار جعلی هستیم که تأثیر چشم‌گیری بر افکار‌عمومی و نوع نگرش آن‌ نسبت به شخصیتها و رویدادهای مهم جامعه دارد. شبکه توئیتر به عنوان یکی از پلت‌فرم‌های رسانه‌ای مرجع که محل فعالیت بسیاری از نخبگان است نقش مهمی در تولید محتوا در سایر شبکه های اجتماعی دارد. در این پژوهش سعی شده است ریخت‌شناسی اخبار جعلی که در این شبکه تولید و بازنشر می‌شوند، مورد بررسی قرار گیرد. ‌در این تحقیق، از روش تحلیل محتوی کمی استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق، اخبار جعلی منتشر شده به زبان فارسی توسط کاربران ایرانی فعال در شبکه‌ی اجتماعی توئیتر، در نیمه‌ی دوم سال 1398 است. براساس یافته‌های این تحقیق، بسیاری از اخبار، بدون منبع، از نوع فریبکارانه و گمراه‌کننده است که واکنشی از سوی مراجع مرتبط نداشته است. در بین کاربران ایرانی فعال در شبکه توئیتر، بیشترین گرایش به موضوع سیاسی وجود دارد. تکنیک دروغ و شایعه، برچسب زدن و توسل به ترس بالاترین میزان فراوانی را برای تحریف واقعیت دارند. همچنین نتایج تحقیق حاکی از آن است که حدود نیمی از کاربرانی که در شبکه توئیتر خبر‌جعلی منتشر می‌کنند، هویت غیر‌واقعی داشته و از نامهای مستعار استفاده می‌کنند و درصد بالایی از اخبار حاوی انواع غلطهای نگارشی‌ و‌‌ دستوری است

کلیدواژه‌ها

موضوعات