مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران.

2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران

10.22034/jcsc.2021.73137.1452

چکیده

 
اعتیاد و سوء استفاده از مواد مخدر از مهمترین آسیب ها و مسائل اجتماعی است که افراد زیادی را آلوده کرده و با شتاب چشمگیری در حال گسترش است. از طرف دیگر رسانه ها ابزار مناسبی برای آموزش، آگاهی بخشی و جلب مشارکت عمومی برای پیشگیری از اعتیاد هستند. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه استفاده از انواع رسانه ها در گرایش به اعتیاد انجام گرفته است. از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق مورد نظر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را  کلیه شهروندان بالای 18سال شهر اردبیل تشکیل می دهند که تعداد آنها برابر 115000 نفر می ‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید که با استفاده از روش نمونه ‌گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته و برای تحلیل فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای زمینه ای جنس، وضعیت تاهل و پایگاه اجتماعی با گرایش به اعتیاد رابطه معناداری مشاهد نشد اما بین سن و گرایش به اعتیاد رابطه معناداری وجود داشت. بین استفاده از انواع رسانه ها و گرایش به اعتیاد رابطه معکوس معنی داری وجود دارد به عبارتی با افزایش استفاده از رسانه، گرایش به اعتیاد کاهش می یابد. 

کلیدواژه‌ها

 

امام جمعه زاده، سید جواد؛ صادقی نقد علی، زهرا؛ محمود اوغلی، رضا و رهبرقاضی، محمود رضا. (1393). تحلیل رابطه بین مصرف رسانه‌ای و میزان اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره25، شماره2، صص 32-15.

جعفری، علی و فتحی شیخ احمد، حبیب اله. (1396). رابطه مصرف رسانه ای با تغییر سبک زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه مطالعات رسانه های نوین، سال سوم، شماره9، صص 221-255.

حسینی، محمدرضا. (1381). بررسی تاثیر استفاده از اینترنت بر میزان امنیت اجتماعی شهروندان شهر کاشان، نشریه علمی ترویجی پژوهش در رفتار اجتماعی، دوره2، شماره7، صص 44-31.
خواجه نوری، بیژن و کاوه، مهدی. (1392). مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای و احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 2(2): صص 35-24.
سعیدیان، ایما و نیکو، مینو. (1376). رویکرد استفاده و رضامندی از رسانه ها، فصلنامه پژوهش و سنجش، سال 11.
سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز. (1386). نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: دانشگاه تهران.
ﺻﺎدﻗﯽ، مصطفی؛ ﮐﺎﻇﻤﯽ، محمود و ﺣﺴﻨﯽ، جعفر. (1392). ارﺗﺒـﺎط ﺧﻮدﮐﺎرآﻣـﺪی، ﻫـﻮش ﻫﯿﺠـﺎﻧﯽ و راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد ﺳﻮءﻣﺼﺮف در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ، داﻧﺸﮕﺎه زﻧﺠﺎن.
صادقیه اهری، سعید؛ اعظمی، احد؛ امانی، فیروز و صدیق، انوشیروان. (1383). علل موثر بر بازگشت به اعتیاد در بیماران مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد خود معرف وابسته به بهزیستی تهران، مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، سال 3، شماره12، صص 40-36.
صفری، فاطمه. (1382). اعتیاد و زنان: تفاوت‌های جنسیتی در زمینه سوء مصرف مواد و درمان آن، فصلنامه اعتیاد پژوهی، سال اول، شماره2، صص 139-119
ﻃﺎرﻣﯿﺎن، فرهاد .(1380). ﺳﻮءﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﺮﺑﯿﺖ، ﭼﺎپ اول.
عریضی، فروغ السادات؛ وحیدا، فریدون و دانش، پروانه. (1385). ماهواره و هویت جنسی دختران جوان، مجله جامعه شناسی ایران، شماره 2، صص 100-76.
علیوردی نیا، اکبر. (1384). اینترنت و سومصرف مواد مخدر، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره2، صص 170-155.
کیا، علی اصغر و حسین پور، جعفر. (1386). بررسی نحوه نگرش رسانه ها به اعتیاد، فصلنامه دانش انتظامی، دوره 9، شماره 1، صص 57-27.
کلانتری، عبدالحسین؛ حسنی، حسین و علیپور درواری، اکرم. (1391). سنجش تاثیر جنسیت بر مصرف رسانه ای در ایران (تحلیل ثانویه داده های پیمایشی ملی)، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره10، شماره4، صص 99-79.
گونتر، بری. (1384). روش های تحقیق رسانه ای، ترجمه مینو نیکو، تهران: اداره کل پژوهش های صدا و سیما.
مسعودی فرید، حبیب اله؛ میربیگی، اصفهانی، شبنم زهرا و رضاخانی، آزاده. (1393). نقش رسانه در پیشگیری از اعتیاد: چالشها و راهکارها، فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، دوره 4، شماره 7، صص 101-89.
مک کوایل، دنیس. (1385). درآمدی بر نظریه های ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
موسی نژاد، علی. (1383). نگاهی به عوامل موثر بر گرایش نسل جوان به مواد اعتیادآور، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آسیب های اجتماعی در ایران، جلد دوم؛ اعتیاد و قاچاق مواد مخدر، تهران: آگه.
میثمی، علی پاشا؛ فرامرزی، بیژن و هلاکویی نائینی، کورش. (1385). معتادان در خصوص اعتیاد و مشکلات جامعه چگونه می اندیشند؟، مجله دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 65، شماره 5، صص 43-34.
نقیب السادات، سید رضا و قانع، مهسا. (1391). بررسی رابطه بهره برداری از فناوری های نوین ارتباطی و گرایش به اعتیاد در جوانان 15 تا 30 سال(مورد: مناطق 2 و 18 شهر تهران)، فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، دوره2، شماره5، صص 128-113.
هرسیج، حسین؛ محمود اوغلی، رضا؛ عیسی نژاد، امید و  رهبرقاضی، محمودرضا. (1391). بررسی تاثیرات مصرف رسانه ای بر هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه اصفهان، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره23، شماره 47، صص 92-75
وردی نیا، علی اکبر. (1385). مطالعه جامعه شناختی اعتیاد به مواد مخدر در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال 5، شماره20، صص 212-193.
Anne Austin, jonathan barnard, Nicola hut cheon. (2015). Media consumption forecasts, design by david  parry, open studio, issn 2059-2620.
Jansson, A. (2002). The mediatization of consumption, towards an analytical framework of image culture, journal of consumer culture,2,pp. 5-31.