نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار جامعه شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی،دانشگاه تهران
2 دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه هامبورگ
3 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده
از پدیده‌های شاخص عرصۀ ادبیات پس از انقلاب اسلامی ایران، «عمومی شدن نویسندگی زنان» و خلق آثار برگزیده یا «نخبه‌گرا» توسط آنان به ویژه در محدودة سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ است. عنصر محوری در بسیاری از این آثار برگزیده، تمرکز ویژۀ آنان بر مقولۀ زندگی روزمره است. رمان «پرندۀ من»، نوشتۀ فریبا وفی، نیز از این خصلت مستثنی نیست. در این اثر به طرز قابل توجهی، چالش‌ها و دغدغه‌های شخصیت محوری زن داستان در مواجهه با معضله‌های زندگی روزمره برجسته شده است و رمان از این حیث، زمینۀ تحقیق جذابی را برای حیطۀ «مطالعات زندگی روزمره» فراهم می‌کند؛ به طوری که میتوان آن را بازتابندة زندگی روزمرة برخی از زنان جامعة معاصر ایران قلمداد کرد.
در این پژوهش با رجوع به آراء هانری لفور و صورت‌بندی ریتا فلسکی (مؤلفه-های انضمامی سه‌گانه «تکرار»، «خانه»، «عادت») زندگی روزمرۀ بازنمایی‌شده در رمان «پرندۀ من» را بررسی کرده‌ایم. «مطالعات زندگی روزمره» با الهام از سنت‌های نظری مارکسیستی، همچنین به امکان فراتر رفتن سوژه‌های انسانی از سطح عمومی زندگی روزمره در جوامع معاصر می‌پردازد. ما نیز در مقالة حاضر، امکان تحقق این جنبة اوتوپیایی را در زندگی روزمرة شخصیت‌های محوری رمان «پرندة من» سنجیده‌ایم.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Persian Novel and Everyday Life Studies: A Critical Interpretation of the novel "My Bird" by Fariba Vafi
نویسندگان [English]
- Sara Faridzadeh 1
- Ali Behpajooh 2
- Mohammadreza Javadi Yeganeh 3
1 Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
2 Hamburg University
3 Department of sociology, faculty of social sciences, University of Theran
چکیده [English]
One of the significant phenomena in the field of literature after the Islamic Revolution of Iran of 1979 is the advent of "generalization of women's writing" and the rise of elite women fiction writers, which have won significant literary awards between 1999 to 2006. A common feature that binds many of these women writers together is their unique focus on everyday life concerns. Fariba Vafi's novel "My Bird" is no exception. The work significantly highlights the central female character's challenges and dilemmas concerning everyday life. Such an approach explains why this specific story provides a major contribution in terms of "Everyday Life Studies."
In this article, an attempt is made to interpret the "everyday life" represented in "My Bird" by referring to the theories of Henri Lefebvre. Furthermore, to recognize and critically analyze everyday life elements, which have been considered in this novel, Rita Felski's formulation for identifying everyday life’s concrete components (repetition, home, habit) has also been applied.
کلیدواژه‌ها [English]
- Everyday life Studies
- “My Bird”
- Henry Lefebvre
- Critical interpretation
- Rita Felski
- بنت، اندی ([۲۰۰۵] ۱۳۸۶). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: اختران.
- سلدن، رامان (1372). راهنمای نظریه ادبی معاصر، ترجمه عباس مخبر، تهران: طرح نو.
- لاجوردی، هاله (1388). زندگی روزمره در ایران مدرن: با تأمل بر سینمای ایران، تهران: نشر ثالث.
- لاجوردی، هاله (1385). «اخلاق در فرهنگ ایرانیان با اتکا بر آرای نظریه‌پردازان»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 2، شماره 6، ص. 175-197.
- لفور، هنری (1388). تروریسم و زندگی روزمره، ترجمه امیر هوشنگ افتخاری راد، تهران: گام نو.
- میرعابدینی، حسن (1377). صدسال داستان‌نویسی ایران (جلدهای 1،2 و 3)، تهران: چشمه.
- میر عابدینی، حسن (1383). صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد چهارم، تهران: چشمه.
- وفی، فریبا (۱۳۸۱). پرنده من. تهران: نشر مرکز.
- وولف، ویرجینیا (1382). «زن و ادبیات داستانی»، ترجمه منیژه نجم عراقی، در: زن و ادبیات: سلسله پژوهش‌های نظری درباره مسائل زنان، تهران: نشر چشمه.
- Bennett, Tony and Watson, Diane (2002). Understanding Everyday life, Oxford: Blackwell Publishers.
- Felski, Rita (2000). “The Invention of everyday life”, in: Doing Time: Feminist Theory and Postmodern Culture, New York: NYU Press. 77-98.
- Highmore, Ben (2002A). Everyday Life and Cultural Theory, London: Routledge.
- Highmore, Ben (2002B). The Everyday life Reader, London: Routledge.
- Langbauer, Laurie (1999). Novels of Everyday life: The Series in English Fiction, 1850-1930, London: Cornell University Press.
- Langbauer, Laurie (1992). “Cultural Studies and the Politics of the Everyday”, Diacritics, Vol. 22, No. 1: 47-65.
- Lefebvre, Henry (1999). Everydayday Life in the Modern World, Newyork: Harper & Row.
- Lefebvre, Henry (1987). “The Everyday and Evereydayness”, Yale French Studies, No. 73: 7-11.
- Rahimieh, Nasrin (2009). “Divorce Seen through Women's Cinematic Lens”, Iranian Studies, Vol. 42, No. 1: 97-112.
- Silverstone, Roger (1994). Television and Evereyday Life, London: Routledge.
)