مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی

چکیده

استادیوم فوتبال به عنوان یک فضای مردانه‌ شناخته شده این قابلیت را دارد که حامل هویت‌یابی ها، نماد سازی ها و مناسکی کردن رفتار ها و کردار زنان باشد. امروزه هویت‌یابی دختران تحت تاثیر خوانش های مختلف از جنسیت، واکنش های متعددی را همراه داشته است. از این رو، پژوهش حاضر با بررسی مشخصه های عینی و نمادین واکنش جمعی زنان از رهگذر دو لنز نظری «بازتولید هژمونی مردانه» و یا «زنانه شدن فضای استادیوم» به مطالعه و بازنمایی استراتژی های زنان جهت تماشای فوتبال مردان در استادیوم پرداخته است. روش به کار رفته در پژوهش تحلیل محتوای کیفی با تکیه بر رویکرد واسازی همراه با تکنیک مصاحبه ی نیمه ساخت مند از کلیه دختران دانشجوی دانشگاه های شهر تهران و نیز تحلیل تماتیک پیام های مختلف می باشد. یافته ها نشان می دهد که «فتح فضاهای مردانه و «نمایش رویای زنانه» دو مقوله ی اصلی بدست آمده در باب استراتژی های زنان برای حضور در استادیوم می باشد که حامل معانی و نشانه هایی است که در قالب مفهوم رسیدن به سکوی آزادی قابل توسعه و فهم است. در واقع دختران با تماشای فوتبال مردان در استادیوم ضمن برساخت تفاوت خود با مردان، از طریق به نمایش گذاشتن عناصر زیبایی شناختی، به دنبال به تصویر کشیدن هویت جنسیتی برساخته از تجربه ی پارادوکسیکال ارزش های سنتی و مدرن با ویژگی های خاص خود هستند که این واکنش در فضاهایی مانند استادیوم قابل اجراست.

کلیدواژه‌ها

ابازری، یوسف، دنیای کارناوالی باختین، روزنامه همشهری، سه شنبه 6 اسفند 1381.
- آزاد ارمکی، تقی (۱۳۸۱). فوتبال: پارادوکس نوسازی، نامه ی علوم اجتماعی، شماره ۱۹، بهار و تابستان ۱۳۸۱، صص۱۸-۵
- باتلر، جودیت، (1385) آشفتگی جنسیتی (مترجم: امین قضایی)، تهران: مجله شعر
- بستان ،‌ حسن (۱۳۸۳). بحران هویت، مساله ای در ابعاد جهانی، نامه ی فرهنگ، سال سوم، شماره یک
- تاجیک، محمد رضا (۱۳۸۲). مدرنیسم، پسا مدرنیسم و معماری هویت. فصلنامه گفتمان، ۷، ۷۹-۱۱۰
ـ تاجیک، محمد رضا، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، 1383.
- توانا؛ محمد علی. آذر کمند؛ فرزاد (۱۳۹۳). سوبژکتیویته ی زن و رهایی در اندیشه ی کریستوا: ایده ای برای مشارکت امر نشانه ای خلاق در عرصه ی عمومی نمادین . زن در توسعه و سیاست، دوره ی ۱۲، شماره ۲، ۲۰۶-۱۸۷
ـ جنکینز، ریچارد (۱۳۸۱). هویت اجتماعی. ترجمه تورج یاراحمدی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه .
ـ دوفرانس،ژآک (۱۳۸۵). جامعه شناسی ورزش. ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: توتیا.
- سیدمن، استیون (۱۳۹۲). کشاکش ارا در جامعه شناسی، ترجمه ی هادی جلیلی، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
- شفیعی, معصومه و فدین علیخواه، ۱۳۹۳، فضا و بازتولید قدرت (مطالعه ای درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه های تهران)، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران 7 (25)،
- صداقت زادگان اصفهانی، شهنار و پناهی، محمد حسن (۱۳۹۱). «منابع قدرت و تفسیر ایدئولوژیک قواعد ورزش بانوان. زن در توسعه و سیاست، دوره ی ۱۰، شماره ۱. صص ۲۲-۵
- عسکری خانگاه. اصغر، حسن زاده، علیرضا (۱۳۸۱). فوتبال و فردیت فرهنگ ها. نامه ی علوم اجتماعی، شماره ۱۹، (۱۰۵ – ۱۲۳).
ـ علیرضانژاد، سهیلا و سرائی، حسن (۱۳۸۵). زن در عرصه ی عمومی: مطالعه‌ای در مورد فضاهای عمومی در دسترس زنان شهری و تغییرات آن. نامه علوم اجتماعی، ۳۰، ۱۲۳۱-۱۴۹.
ـ فخارطوسی، جواد (۱۳۹۷). حضور زنان در ورزشگاه: پژوهشی فقهی. پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به سفارش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
- قادرزاده. امید و چیمن. حسینی. ورزش زنان و دلالت های معنایی آن. زن در توسعه و سیاست، دوره ی ۱۳،شماره ۳، پاییز ۱۳۹۴ (۳۳۴-۳۰۹). ص ۳۱۰
- قدیمی؛ بهرام. حیدری چروده؛ مجید و سعیدی؛ اصغر (۱۳۹۰). ورزش همگانی و شهروندان تهرانی. تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ
- کارنو، گای (1396). عاشقی یعنی جدایی، ترجمه: ناهید سپهر پور، تهران: نشر بنیاد فرهنگ زندگی. چاپ دوم.
- کریستوا و دیگران (۱۳۸۹). تن بیگانه: ترچمه و گردآوری مهرداد پارسا، تهران: دخداد نو
- کریستوا، ژولیا (۱۳۸۹). فردیت اشتراکی، ترجمه ی مهرداد پارسا، تهران: روزبهان
- کله لند، جیم (1397) جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی، مترجم: حمید رضا پورنگ، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- کنعانی، محمد امین؛ حمیدی فر؛ مهدی و قربانی، ابوذر (۱۳۹۶). فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره ۱۱، شماره ۳، صص ۱۲۸-۹۷
- گیدنز، آنتونی (۱۳86). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ی ناصر موفقیان، چاپ هشتم، تهران، نشر نی.
ـ مایکل، گاردینر، تخیل معمولی باختین، ترجمه: یوسف ابازری، فصلنامه ارغنون، ویژه فرهنگ و زندگی روزمره، 1381.
- مک آفی، نوئل (۱۳۸۵). ژولیا کریستوا، ترجمه ی مهرداد پارسا، تهران: نشر مرکز
ـ یوسفی، حامد، کارناوالی شدن حوزه خصوصی، پایاننامه کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، سال 1385.
 
 
 - Baktin, Mikhail, Rabelais and his world, trans. By Helene Iswolsky . massachusett: MIT press,1968.
- De certau, Michel, The practice of every day life, Berkeley: university of California press, 1984.
- Gusfield, J. The study of Social Movement, in The International Encyclopedia of Social Sciences, New York: Macmillian, 1970.
- Massey, D. (1994). Space, Place and Gender. London and Minneapolis, MN: University of Minnesota press.
- Spain, D. (1992). Gendered Space. Chapel Hill, NC Carolina: University of North Carolina Press
-Dorsey , James M. The Trubulent World of Middle East Soccer. Oxford University
-Frank. Sybille  & Silke Steets  (2010) Stadium Worlds: Football, Space and the Built, Routledge, Routledge.
-King, wendell,  Social Movement in the United States random. House, New York, 1963.
-Smelser, N, Theory of Collective Bchavior, New York: Free pres, 1962.