نویسندگان

• منصوره اعظم آزاده ¹
• عاطفه توکلی ²

¹ دانشگاه الزهرا

² کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

در ادﺑﻴﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ  ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﺪرن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻤﻊ  ﮔﺮاﻳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻨﺘﻲ ﻗـﺮا    ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ در ﺧﺼﻮص ﺧﻮﻳﺶ و   ﻋﺮﺻﻪ  ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﻲ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﺑﺎرز ﻓـﺮد  ﮔﺮاﻳـﻲ ﺑـه   ﺷﻤﺎر  ﻣﻲ  آﻳﺪ .در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ و در ﻓﻘﺪان ﺗﺄﻳﻴﺪ داﺋﻤﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،   ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎ و ﺟﻬﺖ  ﮔﻴﺮﻳﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ  از ﺟﻤﻠﻪ  ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎی دﻳﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺼﻠﺖ ﻗﻄﻌﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و ﻣﻮرد ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻴﻬﺎی ﻣﻜـﺮر     ﻗﺮار ﻣﻲ ً ﮔﻴﺮﻧﺪ .اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﺑﻴﻦ اﻗﺸﺎری ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻌﺮض آﮔﺎﻫﻴﻬﺎی ﻣﺪرن ﻗﺮار  دارﻧـﺪ  رواج ﺑﻴﺸﺘﺮی ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. 
ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﻓـﺮض ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺣﺎﺿـﺮ در ﺻـﺪد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ وﺿـﻌﻴﺖ ارزﺷـﻬﺎی   ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ـ ﺟﻤﻊ  ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ در ﺑﻴﻦ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎی دﻳﻨﻲ و اﺷﻜﺎل ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ آن اﺳﺖ.   ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﺔ ِ دﻳﻨﺪاری اﺳﺘﺎرک و ﮔﻼرک و ﺷﺎ ﺧﺺ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﺔ ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸـﻲ  دﻳﻨﻲ و ﻣﻘﻴﺎس ﺟﻤﻊ  ﮔﺮاﻳﻲـ ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ ﺗﺮﻳﺎﻧـﺪﻳﺲ ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻋﻠـﻲ  رﻏـﻢ ﺗﺴـﻠﻂ ﺧﺼـﻠﺘﻬﺎی   ﺟﻤﻊ  ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ،  ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎی ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ   ﻫﻤﺎن ﺷﺪت در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻗﺸﺮ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ  .اﻳﻦ ﻫـﻢ  زﻳﺴـﺘﻲ  از ﻃﺮﻳﻖ دو روش ﭘﻴﻤﺎﻳﺸ    ﻲ و ﺳﺎزه    ای ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ   .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﮔﺮوه اﺑﻌﺎد اﻋﺘﻘـﺎدی و ﺗﺠﺮﺑـﻲ  دﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد دﻳﮕﺮان از ﻣﻴﺰان ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.  راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺟﻤﻊ   ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد دﻳﻨﺪاری ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار دارد    اﻣﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ در دﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﻌﺪ ﺗﺠﺮﺑﻲ دﻳﻨﺪاری و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ در دﻳﻦ رواﺑﻂ ﻗﻮی را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

• ﺟﻤﻊ ﮔﺮاﻳﻲ
• ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ
• دﻳﻨﺪاری و ﮔﺮاﻳﺸﻬﺎی دﻳﻨﻲ
• ﺑﺎزاﻧﺪﻳﺸﻲ دﻳﻨﻲ