مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسنده

دانشجوی دکتر ی تربیت مدرس

چکیده

ﺳﺎزه ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺘﺒﻲ اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪن دﻳﺪﮔﺎه ذات ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻪ،ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ذات «زﻧﺎﻧﮕﻲ» ای اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ .از اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه  ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ .اﻳﻦ «ﻣﺎدﻳﻨﮕﻲ»و  «زﻧﻲ»از   ﭘﮋوﻫﺶ ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع ﻫﻮﻳﺘﻬﺎی ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻣﻴﺎن زﻧﺎن )دراﻳﻨﺠﺎ دﺧﺘﺮان (اﻟﺰاﻣﺎت اﻳﻦ ﺗﻨﻮع در ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎ و ﻛﻠﻴﺸﻪ ﻫﺎ، اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻔﻬﻮم ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻛﺎرﺑﺮد آن ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻛﻠﻴﺪی در  «زﻧﺎﻧﮕﻴﻬﺎ» در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻧﺎن و دﺧﺘﺮان را ﻳﺎدآوری ﻛﺮده و ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻧﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮﻧﻪ ای ﻣﻌﺮف داﻧﺶ آﻣﻮزان دﺧﺘﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻮﺳﻄﺔ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان، ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ دﺧﺘﺮان و ﻧﻴﺰ ﻧﮕﺮش
آﻧﺎن ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدی را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده اﻳﻢ .ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺿﻤﻦ اذﻋﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﺗﻨﻮﻋﻲ از ﻫﻮﻳﺘﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ در ﻣﻴﺎن دﺧﺘﺮﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮز ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان، ﺑﺮﺧﻲ اﺧﺘﻼﻓﺎت را در زﻣﻴﻨﺔ ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس دﺧﺘﺮان ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲـ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎﻻﺗﺮ ﭘﺎی ﺑﻨﺪی ﻛﻤﺘﺮی ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ دارﻧﺪ، در ﺣﺎﻟﻲ  ﻛﻪ ﭘﺎی ﺑﻨﺪی دﺧﺘﺮان ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲـ اﻗﺘﺼﺎدی ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎی زﻧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ.ﻳﺎﻓﺘﺔ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ راﺑﻄﺔ ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﻴﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲـ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ دﺧﺘﺮان وﺟﻮد ﻧﺪارد و در ﻫﺮ دو ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ از ﻫﻮﻳﺘﻬﺎی ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ )زﻧﺎﻧﻪ، ﻣﺮداﻧﻪ، دوﺟﻨﺴﻴﺘﻲ و ﻧﺎﻣﺘﻤﺎﻳﺰ )وﺟﻮد دارد. 

کلیدواژه‌ها