مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان

چکیده

شهروندی متعلق به هزاره اطلاعات و فضای اینترنتی است. از این منظر عصر حاضر را باید زمانه و زمینه شهروندسازی مجازی دانست که رفتن به سمت هویت یابی‌ها، هویت سازی‌ها و هویت ستیزی‌های مجازی را تولید کرده است؛ که مغایر با ماهیت شهروندی‌های انسانی و پیشامجازی است.
از این حیث پرسش مقاله این است که آیا شهروندی مجازی برتر از شهروندی پیشامجازی است؟ آیا ما واقعاً به برکت و یمن حضور رایانه و اینترنت، شهروندتر و انسان‌تر از نیاکان پیشامجازی‌مان هستیم؟ آیا نباید نگران پیشروی شهروندی مجازی و همزمان با آن پس روی شهروندی انسانی پیشامجازی بود؟
به این منظور ماهیت شهروندی‌های پیشامجازی و مجازی و شکل‌بندی اجتماعی آنها و نیز پیامدهای اجتماعی شهروندی مجازی، انسجام اجتماعی، بحران هویت یابی، آنومی اخلاقی، فروپاشی فرهنگی، خود بنیانی مجازی، ناشهروندی واقعی و امکانات و احتمالات اجتماعی آن تهدیدها و فرصتها) بحث شده است. هم چنین تصویری تجربی از فضای ایرانی شهروندی مجازی نیز نشان داده شده است.
واژگان کلیدی: شهروندی‌های پیشامجازی و مجازی، فضای ایرانی شهروندی 

کلیدواژه‌ها

نجاتی حسینی، سیدمحمود (۱۳۷۹)، اطلاع‌رسانی و فرهنگ، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه کتاب.
عطاران، محمد(۱۳۸۱)، جهانی شدن، فناوری اطلاعات و تعلیم و تربیت. تهران: مؤسسه توسعه و فناوری آموزش مدارس هوشمند.
تامپسون، جانب (۱۳۸۰)، رسانه‌ها و مدرنیته، نظریه اجتماعی رسانه ها. ترجمه اوحدی، مسعود. تهران: سروش
توسلی، غلامعباس و نجاتی حسینی، سیدمحمود(۱۳۸۳)، «واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران» مجله جامعه‌شناسی ایران انجمن جامعه‌شناسی ایران) ۵، ۲: ۶۲ - ۳۲.
دارنلی، جیمز و فدر، جان (۱۳۸۴) جهان شبکه ای، درآمدی بر نظریه و عمل در باب جامعه اطلاعاتی، ترجمه امینی دهقان، نسرین. صحامی، مهدی. تهران: چاپار
رضایی، محمد. نجاتی حسینی، سید محمود (۱۳۸۷) امپریالیزم رسانه ای، چالش‌های فرهنگی، رسانه ای، امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام
عاملی، سیدسعیدرضا (۱۳۸۵) «ارزیابی فضای مجازی ایرانی، مجموعه مقالات دانشجویی»، تهران: شورای عالی اطلاع‌رسانی و مؤسسه مطالعات امریکای شمالی و اروپای دانشگاه تهران
گری، دوکان (۱۳۸۳) اینترنت در مدرسه. ترجمه ناخدا، مریم. تهران: مؤسسه توسعه و فناوری آموزش مدارس هوشمند
منوچهری، عباس و نجاتی حسینی، سیدمحمود (۱۳۸۵)، «درآمدی بر نظریه شهروندی گفت و گویی در فلسفه سیاسی هابرماس»، تهران: نامه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) ۲۹: ۲۸-۱
نجاتی حسینی، سید محمود (۱۳۷۹)، «پارادایم جدید مدیریت شهری»، فصلنامه مدیریت شهری (وزارت کشور: مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری) ۱: ۱۰-۵
نجاتی حسینی، سیدمحمود (۱۳۸۰)، «جامعه مدرن، شهروندی و مشارکت»، فصلنامه مدیریت شهری (وزارت کشور: مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری) ۵: ۱۶-۶
نجاتی حسینی، سیدمحمود( ۱۳۸۱)، «مهاجرت، سیاست و شهروندی»، فصلنامه مدیریت شهری (وزارت کشور: مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری) ۱۰: ۴۳-۳۰
نجاتی حسینی، سیدمحمود (۱۳۸۴)، «واقعیت شهروندی در ایران»، دو هفته نامه فرهنگ و پژوهش (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) ۱۸۶: ۱۳-۱۰.
و بستر، فرانک (۱۳۸۳) نظریه‌های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی تهران: قصیده سرا
 
hika Anyone (2006) <www.google, CYBERCITIZENSHIP, virtual citizenship & Diasporas discourse
Heidi Campbell (2006) <www.google, CYBERCITIZENSHIP, netting citizens: The internet as social- spiritual space
James Jencks (2006) <www.google,CYBERCITIZENSHIP, Mediated citizenship & digital discipline.
John, Morison. & David, Newman (2001) <www.google, CYBERCITIZENSHIP, participation in UK consolation and on line citizenship>
Michele Ribble(2005) <www.google ,CYBERCITIZENSHIP, keynote address for digital citizenship in 21 century>
Stefan Hubinette & Ulrike Knutson(2006) < www. google, CYBERCITIZENSHIP, Netbased learning and action citizenship >
The cyber smart Education company(CSEC) (2006)  <www.google, CYBERCITIZENSHIP, citizens of cyber space>
The cyber smart school program CSSP) (2006) <www.google ,CYBERCITIZENSHIP, understand your acceptable policy>.
USA-NCPC national crime prevention council2006) <www. google, CYBERCITIZENSHIP, Kick: Be a good cyber-citizen>.
Young Zhou 2007) <www. Google, CYBERCITIZENSHIP, digital citizenship in a global economy>.