مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

3 مدیر گروه مشاوره و فلسفه تعلیم تربیت،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد تهران مرکز،تهران،ایران

چکیده

در اغلب جوامع چند قومی مسایل قومی اگر مساله اول آن جوامع نباشند، حتما یکی از دغدغه‌های آن نظام اجتماعی به شمار می رود. بر همین اساس این پژوهش با هدف مطالعه کیفی به برساخت اجتماعی و تجربه شخصی شهروندان سنندجی از بحران هویتی و قومیتی می پردازد. روش این پژوهش کیفی از نوع گراندد تئوری و داده‌های کیفی به منظور کشف مدلی برای تبیین بحران هویتی و قومیتی در کردستان جمع آوری شده است. به طور کلی می‌توان گفت نظرات کارشناسی اساتید، خبرگان و کارشناسان سنندجی بهترین راهبرد برای تبیین بحران هویتی و قومیتی در کردستان هستند. تحلیل نتایج 15 مصاحبه عمیق بر اساس سه مرحله کدگذاری با بیش از 304 گزاره معنادار، 270 مفهوم و 22 مقولۀ فرعی و 9 مقوله اصلی و یک مقوله هسته به دست آمد. 9 مقوله به دست آمده شامل؛ نادیده‌انگاری اقوام، خلأ قانونی، ضعف ‌نهادی، بی‌عدالتی، سیاسی‌انگاری، سوءمدیریت مسایل قومی، امحای هویتی اقوام، تجزیه طلبی و رخ‌نمایی هویت قومی است که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته به نام «نادیده‌انگاری قانونی اقوام در یک ضعف نهادی با ترکیب بی عدالتی موجود در بستر سیاسی‌انگاری عامل بحرا‌ن‌های هویتی و قومیتی هستند که با راهبرد امحای هویتی اقوام و سوءمدیریت مسایل قومی به پیامدهایی چون تجزیه طلبی و رخ‌نمایی هویت قومی منجر می‌شود که می‌تواند همه مباحث اساتید، خبرگان و کارشناسان مسایل قومی را در مورد بحران‌های هویتی و قومی در کردستان تحت پوشش قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

 
احمدی، حمید (1378). قومیت و قوم­گرایی در ایران: ازافسانه تا واقعیت. تهران: نشر نی.
برتون، رولان، (1380)، قوم‌شناسی سیاسی، ترجمة دکتر ناصر فکوهی، تهران، نشر نی.
تاملینسون، جان (1381). جهانی‌شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی با همکاری مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها.
ترنز، جاناتان. اچ. (1384). پیدایش نظریه جامعه­شناختی، ترجمه­ی عبدالعلی لهسایی­زاده، شیراز: انتشارات نوید شیراز.
توسلی، غلامعباس (1384). نظریه­های جامعه­شناسی. تهران: انتشارات سمت.
جنکینز، ریچارد (1381) هویت اجتماعی، ترجمه تورج یار محمدی، تهران، نشر شیرازه.
حاجیانی، ابراهیم ( 1380) " مسأله وحدت ملی و الگوی سیاست قومی در ایران "، نامه انجمن جامعه شناسی، شماره 3.
حاجیانی،‌ ابراهیم (1387). "نسبت هویت ملی با هویت قومی در میان اقوام ایرانی"،‌ مجله جامعه­شناسی ایران، ‌دوره نهم،‌ شماره 3 و 4،‌ صص: 164-143.
دوران، بهزاد (1387). هویت اجتماعی: رویکرد­ها و نظریه­ها، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
ریتزر، جورج (1384). نظریه جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
زهیری، علیرضا (1384). "چیستی هویت ملی"، فصلنامه علوم سیاسی، سال هشتم، شماره 29، صص 50-29.
فکوهی، ناصر و آذرنوش عیاری (1388). "اینترنت و هویت در پنج هویت قومی ایرانی"،‌ مجله جهانی رسانه، شماره 7، بهار 1388، صص: 26-1.
فکوهی، ناصر. (1391)، قومیت و گفتگوی تمدن‏ها، ترجمه فکوهی، تهران، نشر نی، ضمیمه.
فکوهی، ناصر. (1381) « گشایش قلمروهای نو در آثار انسان شناسی» گفتگو با دکتر ناصر فکوهی، کتاب ماه علوم اجتماعی ( ماهنامه تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب )، سال پنجم، شماره هشتم و نهم، خرداد و تیر.
فکوهی، ناصر. (1383) انسان شناسی شهری، تهران، نشر نی.
کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ظهور جامعه شبکه­ای)، ترجمه­ی احمد علیقلیان و افشین خاکباز، جلد اول، تهران : طرح نو.
کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، قدرت هویت، ترجمه­ی حسن چاوشیان، جلد دوم، تهران : طرح نو.
گل محمدی، احمد (1383). "جهانی شدن، فرهنگ، هویت"، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
گل‌محمدی، احمد،( 1381)، جهانی شدن ـ هویت، فرهنگ، تهران، نشر نی.
گیدنز، آنتونی (1385). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه‌ی ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
گیدنز، آنتونی (1386). جامعه­شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
Castells, Manuel (2008). "Afterward" in Handbook of Mobile Communication Studies, Eds by James E. Katz, Cambridge, Massachusetts, London,: The MIT Press.
Castells, Manuel (2011). Communication Power, United States of America: Oxford University Press.
Cohen, R., Paul Kennedy (2000). Global Sociology, London: Macmillan Press LTD.
Geertz, Clifford (2000). The Interpretatio of Cultures, United States of America: Basic Books.
Giddens A. (2001). "Dimensions of Globalization" in the New Social Theory Reader: Contemporary Debates, Eds. Steven Seidman & Jeffrey C. Alexander, London: Rutledge.
Jenkins, Richard (1996). Social Identity, United States of Amrica: Routledge.
Kenny, Etlyn J; Briner, Rob B. (2013). Increases in salience of ethnic identity at work: The roles of ethnic assignation and ethnic identification, Human Relations, Vol 66, Issue 5, pp. 725 – 748.
Martha. E. Banal & George. P. Knishes (1993). "Ethnic identity formation and transmission among Hispanic and other minorities",  New York: SUNY Series:  United States Hispanic Studies.
Smith, Anthony D.  (1991). National Identity. England: Penguin Books Ltd.
Tajfel, Henri (1982). "Social Psychology of Intergroup Relation", Annual Review of Psychology, Vol. 33, pp. 1-39.
Tamai, Fumie (2004). "Nationalism and the Shadow off the Declining Empire: Dickens's Journalism and Speeches in the Mid-Fifties", Instructor: Doshisha University.
Turner, Jonathan (2003). The Structure of Sociological Theory, United States of America: Wadsworth.
Turner, Jonathan H. and Jan Stets (2005).  The Sociology of Emotions, United States of America: Cambridge University Press.