مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 معاون پژوهشی

چکیده

در این مقاله، قهرمان و ویژگی‌های آن در سینمای مسعود کیمیایی، مورد مطالعه قرار گرفته و نیز تأثیر شرایط اجتماعی بر تحولات قهرمان در آثار پیش از انقلاب و پس از انقلاب کیمیایی، موردتوجه واقع شده است. برای این منظور،‌ با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، سه فیلم «قیصر»، «داش‌آکل» و «رضا موتوری» از آثار پیش از انقلاب و سه فیلم «رئیس»، «محاکمه در خیابان» و «جرم» به‌عنوان نمونه‌هایی از آثار پس از انقلاب وی انتخاب و تحلیل شده‌اند. روش مورد استفاده در این مقاله نیز «تحلیل روایت» بوده است که با استفاده از «کهن‌الگوی قهرمان جوزف کمبل» انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که بازتاب شرایط اجتماعی هر دوره، منجر به خلق دو گونۀ متفاوت از قهرمان در سینمای کیمیایی شده است؛ بدین ترتیب که قهرمانان سینمای کیمیایی، در دوران پیش از انقلاب، دارای ویژگی‌های اسطوره‌ای هستند، درحالی‌که روایت کیمیایی از قهرمان در سال‌های اخیر، از الگوهای اسطوره‌ای پیشین خود فاصله گرفته است و قهرمانانی را شاهد هستیم که متناسب با شرایط اجتماعی، در زندگی روزمره غرق شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mythological Hero in the Cinema of Masoud Kimiai

نویسندگان [English]

  • Zahra Majdizade 1
  • Azam Ravadrad 2
  • Zohreh Taher 1

1 University of Tehran

2 Research Assistant

چکیده [English]

In this article, the hero and hero characteristics in the cinema of Masoud Kimiai have been studied, and also the impact of social situations on the evolution of the hero in pre-revolution and post-revolution of Iran in Kimiai's films are considered. Therefore, “Qeysar”, “Dash Akol” and “Reza, the Motorcyclist” are selected from his films before the Islamic Revolution in Iran and “The Boss”, “Trial on the Street” and “Crime” are three examples of his films after the revolution. The method used in this study is narrative analysis based on the theory of hero archetype by Joseph Campbell. The findings of this study showed that the reflection of social conditions leads to the creation of two different kinds of heroes in the cinema of Masoud Kimiai. Therefore, the heroes in Kimiai’s films, before the Islamic Revolution, have legendary characteristics; nonetheless, in recent years, his narrative view is far from his past one and his heroes, according to social conditions, have sunk in everyday life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hero
  • Masoud Kimiai
  • Social Conditions
  • Mythological Hero
  • Everyday Life
امینیان، بهادر؛ مشهدی، سارا (1391) «نقش اسطوره‌ها در هویت ملی و ملت‌سازی: مورد ایران»، نشریه ادبیات پایداری، سال سوم، شماره 6، صص 27‌ـ‌46.
تقی زادگان، معصومه. یاراحمدی، لعیا. فرشاد، متین (1389) تحلیل جامعه‌شناختی آثار مسعود کیمیایی، نشریۀ جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، دورۀ دوم، شماره 1، صص 197‌ـ‌224.
حسن‌پور امیری، مهدیس (1388) مطالعۀ قهرمان سینمای موج نو ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران.
ذکایی، محمد سعید؛ شجاعی باغینی، نیما (1391) «مطالعه روش تحلیل ساختاری روایت در سینما»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 29، صص. 117‌ـ‌138.
راودراد، اعظم (1391) جامعه‌شناسی سینما و سینمای ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رحیمی، طاهره (1391) تصویر قهرمان در سینمای عامه‌پسند دهۀ 80، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
شامیان ساروکلایی، اکبر؛‌ افشار، مریم (1392) «نقش اسطوره و جنسیت (نقش زن) در سینمای بهرام بیضایی»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، دوره 9، شماره 33، صص. 117‌ـ‌137.
فدرستون، میک (1380) زندگی قهرمانی و زندگی روزمره، ترجمۀ هاله لاجوردی، فصلنامه ارغنون، شماره 19، صص 159‌ـ‌186.
قائمی، فرزاد؛ یاحقی، محمد جعفر (1388) «اسب؛ پرتکرارترین نمادینه جانوری در شاهنامه و نقش آن در تکامل کهن‌الگوی قهرمان»، نشریه متن پژوهشی ادبی، شماره 42، صص 9‌ـ‌26.
محمدی، جمال (1390) «تحلیل جامعه‌شناختی تعامل قهرمان و زندگی روزمره در سینمایی مسعود کیمیایی»، نشریه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، سال سوم، شماره 2، صص 99‌ـ‌123
معقولی، نادیا؛ قبادی، علی؛ حسینعلی، قبادی (1391) «مطالعه تطبیقی کهن‌الگوی سفر قهرمان در محتوای ادبی و سینمایی»، نشریه مطالعات تطبیقی هنر، دوره 2، شماره 3، صص. 87‌ـ‌99.
وگلر، کریستوفر (1386) ساختار اسطوره‌ای در فیلم‌نامه، ترجمه عباس اکبری، تهران: انتشارات نیلوفر.
ویتیلا، استوارت (1389) اسطوره و سینما، ترجمه محمد گذر آبادی، تهران: انتشارات هرمس.
Campbell, Joseph (1949), The Hero with a Thousand Faces Bollingen Foundation