نویسندگان

• عزت اله پوریان ¹
• اصغر احمدی ²
• سید حسین نبوی ³

¹ کارشناس- ایسپا

² مدیر گروه روان شناسی اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

³ گروه جامعه شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران

چکیده

این مقاله حاصل پژوهشی است که طی آن همه کتاب‌های درسی مدارس ایران در سال تحصیلی 94-95 بررسی شده است. در پژوهش مذکور جمعا 92 کتاب درسی شامل 12641 صفحه، با روش تحلیل محتوای کمی بررسی شد. هدف، این مقاله توصیف و تحلیل پیام‌های مربوط به «حقوق اجتماعی» و «تکالیف شهروندان» در کتب درسی است. از دو نظریه «برجسته‌سازی» و «کاشت» برای تبیین یافته‌ها استفاده کرده‌ایم. از مهمترین یافته‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ در مقابل 4 حق اجتماعی برای شهروندان، 15 تکلیف بعهده آنها گذاشته شده است. در مقابل 44 مورد حق شهروندی که در کتب درسی مختلف تکرار شده‌اند، 658 تکلیف درکتاب‌های درسی آمده است. با بررسی مهمترین اسناد بالادستی کشور یعنی قانون اساسی، سند چشم انداز بیست ساله و نقشه جامع علمی کشور، دریافتیم نسبت حق و تکلیف در کتب درسی با اسناد بالادستی همخوانی ندارد. به نظر می‌رسد کتاب‌های درسی عمدتا در صدد «کاشت» انگاره مکلف بودن شهروندان است، تا ذی حق بودن آنان.

کلیدواژه‌ها

• حقوق و تکالیف شهروندی
• کتب درسی
• تحلیل محتوا
• آموزش و پرورش
• نظریه برجسته-سازی
• نظریه کاشت

20.1001.1.20085575.1397.14.52.10.2

عنوان مقاله [English]

Citizenship Social in the Curriculum

نویسندگان [English]

• ezatolah poorian ¹
• Asghar Ahmadi ²
• Seyed Hossein Nabavi ³

² Director of Social Psychology, Research Institute for Humanities and Social Studies, ACECR

³ Kharazmi University

چکیده [English]

This article is the result of a study in which all school textbooks of Iran were studied in the academic year of 1994-94. In the study, a total of 92 textbooks including 12641 pages were examined using quantitative content analysis method. The purpose of this paper is to describe and analyze communications related to "social rights" and "citizen's assignments" in textbooks. We have used two "highlighting" and "planting" theories to explain the findings. The most important findings are the following: in contrast to the four social rights for citizens, they are assigned 15 assignments. In contrast to 44 citizenship rights that have been repeated in various textbooks, 658 have been given in textbooks. By examining the most important documents in the upstream country, the constitution, the 20-year vision document and the country's comprehensive scientific plan, we find that the ratio of the right to the textbook does not correspond to the upstream documents. Textbooks seem to be primarily aimed at "planting" the notion of citizenship, so that they are right.

کلیدواژه‌ها [English]

• Citizenship Rights and Duties
• Textbooks
• Content Analysis
• education
• Highlighting Theory
• Theory of Planting