مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 استاد دانشگاه

2 مدیر مسئول

3 دانشجوی دکتری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

4 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

چکیده


بعد از انقلاب ارتباطات و اطلاعات و ظهور رسانه‌های نوین، انحصار رسانه‌های جریان اصلی از دست رفت و مخاطبان و بهره‌گیران از رسانه‌ها با ابزارهای متنوع‌تری برای برقراری ارتباط با جامعه روبه‌رو شدند. به نظر می‌رسد که رسانه‌های نوین رسانه‌های جریان اصلی را به حاشیه رانده‌اند یا دست‌کم قدرت آنها را کاهش داده‌اند. پژوهش حاضر، قصد دارد بررسی کند که تاثیر رسانه‌های نوین بر مصرف رسانه‌های جریان اصلی ایران چگونه بوده است. به همین منظور، محقق با استفاده از روش گراندد تئوری دست به مصاحبه عمیق با نخبگان زده است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که رسانه‌های جریان اصلی نه به صرف دلیل ظهور رسانه‌های نوین تضعیف شده‌اند بلکه این رسانه‌ها در مسیر ضعف قرار داشته‌اند و رسانه‌های نوین این ضعف را تشدید کرده‌اند. مهم‌ترین نکته‌ای که تعداد چشمگیری از مصاحبه‌شوندگان به آن‌ها اشاره کردند، این بود که رسانه‌های نوین به‌خودی‌خود باعث نشدند که این اتفاق رخ بدهد و تنها نقش تشدیدکننده را بازی کرده‌اند. بااین‌حال، اغلب مصاحبه‌شوندگان معتقد بودند که به دلیل کاستی‌های رسانه‌های نوین، روزنامه‌نگاری حرفه‌ای از بین نخواهد رفت بلکه رسانه‌های ابزاری وابسته به بازیگران خارج از رسانه‌ها حیات خود را حفظ خواهند کرد و رسانه‌های مستقل به شکلی ضعیف‌تر از گذشته باقی خواهند ماند. اما درنهایت، کارکردهای روزنامه‌نگاری به‌عنوان یک خدمت عمومی با اختلال مواجه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

- ارکان‌زاده یزدی، سعید. (1394). کاربردهای حرفه‌ای تلفن همراه هوشمند در روزنامه‌نگاری ایران. ارایه شده در اولین همایش ملی تلفن همراه هوشمند و سبک زندگی، 21-20 خرداد 1394، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
- امامی رودسری، حسین. و عسگری، فیروزه. (1392). بررسی نگرش خبرنگاران رسانه‌های آنلاین نسبت به کارکردهای اجتماعی خبری شبکه‌های اجتماعی. رسانه، 93، 128-117.
- باستانی، سوسن. و ارکان‌زاده یزدی، سعید. (1393). روزنامه‌نگاری تعاملی: ارزیابی وب‌سایت‌های خبری ایران. مجله جهانی رسانه، (2)9، 21-1.
- بصیریان جهرمی، حسین.، خانیکی، هادی. و ذکایی، محمد. (1392). رسانه‌های اجتماعی و سازمان‌های رسانه‌ای: بررسی سیاست‌گذاری و مصرف فیس‌بوک در مواجهه با رسانه ملی. پژوهش‌های ارتباطی، 75، 80-59.
- پوری، احسان. و عنایتی، زهرا. (1393). مطالعه تطبیقی کارکرد رسانه‌های اجتماعی در صداوسیما و شبکه بی‌بی‌سی فارسی. رسانه، 94، 78-61.
- تعداد کاربران ایرانی وایبر چقدر است. (1393، 18 بهمن). دنیای اقتصاد. بازیابی شده از
http://www.donya-e-eqtesad.com/news/859145/
- روشندل اربطانی، طاهر. و دیواندری، علی. (1390). بررسی اثرات همگرایی بر مدیریت رسانه‌های خبری چاپی موردمطالعه روزنامه همشهری. مدیریت دولتی، 8، 56 - 39.
- عبداللهی‌نژاد، ع. و افخمی، ح. (1392). خبرگزاریها و فناوریهای جدید رسانه‌ای. مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 53، 127- 103.
- کاستلز، م. (1389 الف). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ؛ ظهور جامعه شبکه‌ای (جلد اول) (الف. علیقلیان و الف. خاکباز، مترجمان). تهران: طرح نو.
- کوثری، مسعود. (1383). سرایت زبانی در ارتباطات سیاسی. علوم اجتماعی، 4، 78 - 63.
- گرانمایه‌پور، علی و جیرانی، فروغ. (1394). بررسی نقش فیس‌بوک بر تغییر ماهیت شیوه‌های انتشار اخبار و اطلاعات از دیدگاه روزنامه‌نگاران تهرانی عضو شبکه اجتماعی فیس‌بوک. رسانه، 98، 72-49.
- لطفی، میثم. (1393، 15 مهر). ایرانی‌ها درصدر وایبری های جهان ایستادند. ایران. بازیابی شده از
http://iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/32682
- معتمدنژاد، کاظم. (1381). حقوق مطبوعات. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
- مولایی، م. و کتابدار، ع. (1392). فرصتهای تعاملی رسانه‌های اجتماعی برای برنامه‌های تلویزیونی. رسانه، 91، 69-51.
- ودودی، ا. (1384). آینده روزنامه‌نگاری چاپی در چالش با روزنامه‌نگاری آنلاین. رسانه، 63، 225-197.
- Cardoso, G. (2006). The Media in the Network Society: Browsing, News, Filters and Citizenship. Portugal: Centre for Research and Studies in Sociology.
- Dijk, J. V. (1999). The Network Society. USA: Sage Publications.
- Gade, P. & Lowery, W. (2011). Reshaping the Journalistic Culture. In Lowery, Wilson & Gade, Peter (Eds), Changind the News: the Forces Shaping Journalism in Uncertain Times (pp. 22-42). USA: Routledge.
- Heinrich, A. (2011). Network Journalism: journalistic practice in interactive spheres. USA: Routledge Publication.
- Newman, N. (2009). The Rise of Social Media and Its Impact on Mainstream Journalism. UK: Reuters Institute for the Study of Journalism, University of Oxford. Retrieved from
- Newman, N., Fletcher, R., Levy, D. & Nielsen, R. K. (2016). Reuters Institute Digital News Report 2016. UK: Reuters Institute for the Study of Journalism, University of Oxford.
 Retrieved from
http://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/Digital-News-Report-2016.pdf
- Quinn, S. (2012). Mobile Journalism: the Latest Development in the Evolution of Newsgathering. In Clarke, Judith & Bromley, Michael (Eds), International News in the Digital Age: East-West Perceptions of a New World Order (PP. 77-89). USA: Routledge.