مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مبحث اقتباس یکی از مباحث مطالعات نظری و تحلیلی حوزۀ پژوهش‌های ادبیّات تطبیقی به شمار می‌آید. بسیاری از مطالعات تطبیقی اقتباس، مطالعاتی بینارشته‌ای هستند که با تکیه بر مفاهیمی نظیر بینامتنیّت به مقایسۀ منابع ادبی و فیلم‌های اقتباسی می‌پردازند. نظریّۀ فزون متنیّت ژرار ‌ژنت، یکی از مهم‌ترین نظریات در اقتباس بینامتنی است که با در نظر گرفتن متن اوّلیه به عنوان پیش‌متن و اثر سینمایی به عنوان بیش‌متن به بررسی تغییرات روی داده در فرایند اقتباس می‌پردازد. با توجّه به مزیّت و کاربرد این نظریّه در تحلیل و بررسی تطبیقی متن و رسانه، این مقاله پس از طرح مباحث مربوط به اقتباس بینامتنی، با بررسی تطبیقی روایت داستانی «اصحاب اُخدود» و انیمیشن سینمایی «فهرست مقدّس»، به روش توصیفی-تحلیلی، انواع گشتارهای روی داده در فرایند اقتباس را طبقه بندی و ارزش‌گذاری نموده است. بنا برنتایج تحلیل‌ها و داوری‌ها، اقتباس‌گر، با استفادۀ حداکثری از گشتارهای کمّی و ارزش‌گذاری مکرّر، در انتقال نظام فکری و ارزشی خود به مخاطبان موفّق بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

comparative study of the story of "Asahab Okhdod" in religious narratives and the animation of the "Fehrest Moghaddas" based on the theory of overtonation

نویسندگان [English]

  • zeinab baniasadi 1
  • mohammadreza sarfi 1
  • yadollah aghaabasi 1
  • Mohammad Ali Safoora 2

1 Kerman Shahid Bahonar University

2 Cinema & Animation Department, Arts & Architecture Faculty, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Many adaptive adaptive studies are interdisciplinary studies that rely on concepts such as interpersonal comparisons of literary sources and adaptation films. Georgetown's Extensive Text Theory is one of the most important ideas in intertextual adaptation, which considers the changes that have taken place in the adaptation process, considering the original text as a subtext and a cinematic work. Considering the advantage and applicability of this theory in the adaptive analysis of text and media, this paper, after analyzing the intertextual adaptation discussions, by comparative study of the storytelling narrative of "Ashab Okhdod" fiction and the cinematic animation of the "Fehrest Moghaddas", by descriptive-analytical method , Categorized and evaluated the types of gestures in the process of adaptation. Based on the results of analyzes and judgments, the adopter has succeeded in translating its intellectual and value system into a widespread audience with the maximum use of quantitative measures and frequent valuations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptation
  • Genet Expression Theory
  • ”Ashab Okhdod” Fiction
  • “fehrest Moghaddas” Animation
  • ارجمند، مهدی (1391)، «مقدّمه‌ای بر نمادشناسی فیلم»، هنر، تابستان، شمارۀ26 : 183- 205.
  • پورخالقی چترودی، مه‌دخت و باغدار دلگشا، علی (1396)، «بینامتنیّت و فزون متنیّت تقلیدی و دیگرگونگی در اقتباس از شاهنامۀ فردوسی در آثار میرزا آقاخان کرمانی»، جستارهای نوین ادبی، شمارۀ 195، زمستان: 23-47.
  • پورنامداریان، تقی و بامشکی، سمیرا (1388)، «مقایسۀ داستان‌های مشترک مثنوی و منطق‌الطیر با رویکرد روانشناسی ساختگرا، جستارهای ادبی، سال 42، شمارۀ2 (پیاپی 165): 1- 27.
  • جادالمولی، محمّداحمد و دیگران (1380)، قصّه‌های قرآن، ترجمۀ مصطفی زمانی، چاپ پنجم، قم: پژواک اندیشه.
  • حیاتی، زهرا (1393)، «نقد ادبی و مطالعات تطبیقی در اقتباس بینارسانه‌ای»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادب، سال11، شمارۀ 43: 31- 52.
  • رحیمی‌جعفری، مجید (1390)، تحلیل روابط بینامتنی در سینمای دو دهۀ اخیر ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرّس.
  • شعیری، حمیدرضا؛ رحیمی‌جعفری، مجید و مختاباد‌ امرایی، سیّد مصطفی (1390)، «از مناسبات بینامتنی تا مناسبت بینارسانه‌ای؛ بررسی تطبیقی متن و رسانه»، پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، دورۀ3، شمارۀ 4(پیاپی 10)، تابستان: 131- 152.
  • فروزانفر، بدیع‌الزّمان (1362)، مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
  • محمّدی‌اشتهاردی، محمّد (1378)، قصّه‌های قرآن به قلم روان، تهران: نبوی.
  • مولوی، جلال‌الدّین محمّد (1366)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد الین نیکلسون، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
  • نامور مطلق، بهمن (1386)، «ترامتنیّت، مطالعۀ روابط یک متن با دیگر متن‌ها»، پژوهش‌نامۀ علوم انسانی، شمارۀ56، زمستان: 83- 98.
  • نامور مطلق، بهمن (1391)، «گونه‌شناسی بیش‌متنی»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، سال 9، شمارۀ 39، زمستان: 139- 152.
  • Génette, Gérqrd(1997). Palimpsests: Literature in the second Degree Channa Newman and Claude Doubinsky(Trs). Gerald Prince(Fwd). US. University of Nebraska Press.