نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف
چکیده
در پاسخ به پرسش از موقعیت جامعه‌شناختی «شبکه‌های اجتماعی» در جامعه پساتلویزیونی ایران قرن بیست و یکم، دو پاسخ عمده از سوی پژوهشگران ایرانی مطرح شده است: شبکه‌های اجتماعی به مثابه حوزه عمومی ایرانی و شبکه‌های اجتماعی به عنوان آنومی و هرج‌ومرج. دیدگاهی که اولی از پیاده‌سازی منظر ارتباطیِ هابرماسی-کاستلزی بر ایران برمی‌خیزد و دومی از پیاده‌سازی رویکرد آماری-رفتاری پژوهشگران کلان‌داده‌های مؤسسه تحقیقات اینترنت آکسفورد. مقاله حاضر اما بر این باور است که تحلیل موقعیت جامعه‌شناختی شبکه‌های اجتماعی در ایران دو دهه اخیر تنها با قراردادن تحلیل ارتباطی در زمینه نظریه اجتماعی- تاریخی تحولات ایران معاصر ممکن است. در همین راستا نگارنده با بهره‌گیری از آراء رفیع‌پور، میگدال و سربرنی-محمدی نشان می‌دهد که بر خلاف ذهنیت غربیِ تازگی داشتنِ گذار از جامعه توده‌ای به جامعه شبکه‌ای با انقلاب ارتباطاتی، جامعه غیررسمی ایرانی در دو سده اخیر جامعه‌ای شبکه‌ای با ساختار مقاومت تار عنکبوتی دائمی در برابر ساخت و هژمونی قدرت حاکم و استفاده از رسانه‌های کوچک بوده است و بر سیاق تاریخی خود شبکه‌های اجتماعی را با امکانات شبکه‌ای و خودانگیزِ هماهنگی که دارد در جهت بسط ارتباطی خود به کار گرفته است. در نتیجه پیشنهاد راهبردی نگارنده این است که تحقیقات کمّی و کیفی بر روی شبکه‌های اجتماعی در ایران و همینطور سیاستگذاری آن در چارچوب جامعه شناسی منحصر به فرد جامعه غیررسمی و کهن ایرانی دنبال شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Social Networks: Media of Informal society in Iran
نویسنده [English]
- Mohammad Hossein Badamchi
Institute of Social and Cultural Studies
چکیده [English]
In sociological investigation about situation of “social networks” in Iranian 21st century post-television society, two major answers has been proposed: First comes from implementation the Habermasian-Castellsian perspective about social media introduced it as “Iranian virtual public spheres” ;and the second comes from statistical and quantitative social behavior approach of Oxford Internet Institute, knows social networks as “chaos and anomie”. But this article believes analysis of sociological situation of Persian social networks in two recently decades should place communicative analysis in context of historical social change theory in contemporary Iran. Thus this article using theories of Rafi’poor, Migdal and Serberni-Mohammadi shows that despite of western understanding of new global transition from Mass society to Network society after communication revolution, Iranian informal society acts as a network society with an original weblike resistance structure in front of concentrated pyramidal social control of formal central power by using small self-communicated media which sees emerging virtual social networks as a new coordinated tool with lots of informal self-communication capabilities, to develop its historical communicative desires. So this article recommends that quantitative and qualitative researches on Persian social networks as well as policy making and governing plans of this arena, should be conducted under the complicated framework of “historical sociology of informal society” in contemporary Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
- Cyberspace
- virtual reality
- social networks
- post-television era
- informal society
)