نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته رشته جامعهشناسی مسائل اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی مقطع دکتری؛
2 عضو هیئت علمی مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم (نویسنده مسئول)
3 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز
چکیده
در حال حاضر افراد زیادی از گروه‌های مختلف اجتماعی تنها زندگی می‌کنند که سهم زنان در این میان قابل توجه است. برخی از آنها به اختیار خود زیست تنها را انتخاب کرده‌اند و برخی دیگر به ناچار در زندگی تنها شده‌اند. در این پژوهش با رویکرد پدیدارشناختی، 28 زن هرگز ازدواج نکرده بالای 40 سال ساکن شهر تهران که به صورت اختیاری و یا اجباری تنها زندگی می‌کنند را به روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب و با آنها مصاحبه شد.
یافته‌ها نشان داد زنان تنهازیست اختیاری افرادی هستند که تنها و مستقل زندگی کردن در دوران مجردی را به انتخاب خود برگزیده‌اند. آنها اکثراً با تحصیلات دانشگاهی، شاغل و دارای پایگاه اجتماعی و اقتصادی مناسبی هستند. این دسته از زنان تلاش می‌کنند با ارتقاء تحصیلات، مهارت‌آموزی و افزایش توانمندی‌ها، از خود تصویر یک زن مستقل، خودساخته و با اراده ارائه کنند. به عبارتی تا حدی با این ایده غالب در نئولیبرالیسم، که افراد ترجیح می‌دهند تنها باشند و روابط خود را با توجه به اولویت‌های خود تعریف و محدود کنند، همراهی می‌کنند. در مقابل زنان تنهازیست اجباری، افرادی هستند که خواسته و ناخواسته ازدواج نکردند و مجرد مانده‌اند که به دلیل فشارهای خانوادگی مجبور به جدا شدن از خانواده شده‌اند و یا با از دست دادن والدین و مهاجرت اجباری و ... در زندگی تنها مانده‌اند. آنها آمادگی کمتری برای مدیریت زندگی تک‌نفره دارند و در انتظار تغییر شرایط زندگی فعلی خود هستند و ازدواج را راهکار مناسبی در این زمینه می‌دانند.
واژگان کلیدی: تنهازیستی، سبک زندگی، انتخاب، اجبار و پدیدارشناختی.
کلیدواژه‌ها
- ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روشهای تحقیق کمّی و کیفی در علوم انسانی. قم: انتشارات زیتون.
- بانکیپورفرد، امیرحسین،کلانتری، مهدی، مسعودینیا، زهرا، 1390، درآمدی بر آمار ازدواج جوانان در ایران، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شماره 3. ص 26-47.
- پاپینژاد، شهربانو، کرمی قهی، محمدتقی(1391). زمینههای اجتماعی- فرهنگی تک زیستی دختران مجرد در کلان‌شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
- پیمایش ملی ارزشها و نگرشهای جوانان(1399). وزارت ورزش و جوانان ایران.
- جواهری، فاطمه، هلالی ستوده، مینا (1395). تمایل به زندگی مجردی. مجموعه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی کشور. جلد دوم: ص 171- 211.
- حبیبپور گتابی، کرم، غفاری، غلامرضا (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران. زن در توسعه و سیاست . شماره 32. دوره 9، شماره 1. ص 7-34.
- علیآبادی عذرا، سراجزاده حسین، 1395، مطالعه پدیده تک زیستی در نمونهای از دختران شهر تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
- قادرزاده، امید، غلامی، فاطمه، غلامی، الهه (1396). بازسازی معنایی تجربه زیسته دختران از تجرد. زن در توسعه و سیاست، دوره 15، شماره ص 403-426.
- کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمه: حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. تهران: انتشارات صفار.
- گیدنز، آنتونی (1388). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه: ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.
- معمار، ثریا، یزد خواستی، بهجت(1394). تجارب زیسته دختران شاغل 30 تا 49 سال از تجرد. مسائل اجتماعی ایران.دوره 6.، شماره 2. ص 149-172. Aliabadi, O. Serajzade, H. (2017). Study of Sololiving phenomenon in a sample of girls in Tehran. Master Thesis of Sociology . kharazmi University. (in persian)
- Band-Winterstein, T & Carmit Manchik-Rimon, 2014, The Experience Of Being an Old Nevermarried Single: A life Cource Perspective (2014), INT’L. J. Aging and Human Development, Vol. 78(4).
- Bankipourfard,Amirhossein,Kalantari, Mahdi,Masoodiniya, Zahra (2011), The Rate of Marriage Among Youth in Iran, knowledge in Islamic university, vol 3,pp26-47. (in persian)
- Bauman (2003), "Liquid Love", Cambridge: Polity Press.
- Beck, U. and Beck-Gernsheim, E., (1995), "Normal Chaos of Love", Cambridge: Polity Press.
- Becker, B. and Charles, N (2006), 'Layered Meanings: The Construction Of the Family In the Interview', Community, Work and Family, Vol. 9, No. 2: 101-122.
- Bellah, R.N., Madsen, R., Sullivan, W.M., Swidler, A. and Tipton, S.M., 1985, Habits Of The Heart, Berkeley: University of California Press.
- Budgeon Shelley (2016),"The ‘Problem’ with Single Women: Choice, Accountability and Social Change, Journal of Social and Personal Relationships". 2016, Vol. 33,No. 3: 401–418.
- Budgeon, S. (2008), "Couple Culture and The Production of Singleness", Sexualities, Vol. 11, No. 3: 301-325
- Creswell, John (2013). Creswell, John W. Qualitative inquiry & research design.Translation: Hassan Danaeifard and Hossein Kazemi. Tehran: Safar Press.
- Giddens, A. 1992, The Transformation Of Intimacy: Sexuality, Love, and Eroticism in Modern Societies, Stanford: Stanford University Press.
- Giddens, Anthony (2008). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late. Translation: Nasser Mofaqian. Tehran: Ney Publishing.
- Habibpour getabi,karam.Ghafari,Gholamreza (2011). A Study on The Causes of Rising Mariage Age Among Girls, Women in development and politics , vol. 32, no. 1, pp. 7-34. (in persian)
- Iman,Mohammadtaghi (2010). Permission Paradigmatic of quantitative and qualitative research methods in humanities .Ghom: Zeytoon Press. (in persian)
- Jamieson, L., 1999, 'Intimacy Transformed? A Critical Look at the 'Pure Relationship'', Sociology, vol. 33, no. 3, pp. 477-494.
- Jamieson, L., Backett Milburn, K., Simpson, R. and Wasoff, F., 2010, 'Fertility and Social Change: The Neglected Contribution of Men's Approaches to Becoming Partners and Parents', The Sociological Review, vol. 58, no. 3, pp. 463-485.
- Jamieson,2009, 'Solo Living, Demographic and Family Change: The Need to Know More About
- Javahri, F . Helali Sotoude, M. (2017). The Desire to live Single. Collection of Articles on the Social Situation of the Country. Volume II. Pp.171-211. (in persian)
- Jeong-Hwo Ho, The problem group? Psychological wellbeing of unmarried people living alone in the Republic of 32, Article 47 Korea, 2015, Demographic Research: Volume Research Article.
- Karen Gail Lewis & Sidney Moon, .Always Single And Single Again Women، A Qualitative Study (1997), Jounal of Marital and Family Therapy. Vol 23. No 2. pp 115- 134.
- Memar ,Soraya, Yazd khasti. Behjat(2016). Lived Experiences of Working Girls Aging between 30 to 49 about Celibacy. Journal of Social Problems of Iran. . vol. 6, no. 2, pp. 149-172. (in persian)
- National survey of values and attitudes of Youth iranian (2019). Ministry of Sports and Youth of Iran. (in persian)
- O’Reilly, Ruthie,2012, Solo Living in the Neoliberal Era: Negotiating Ambivalence and Recuperation, Thesis of Doctor Philosophy,Discipline of Gender Studies and Social Analysis, School of Humanities and Social Sciences, University of Adelaide,
- Papinejad, S, & Karami Ghahi, M . (2013). Socio-cultural contexts of Sololiving of single girls in the metropolis of Tehran. Dissertation, Master Thesis study of women. (in persian)
- Putnam, R.D., 2000, Bowling Alone, New York: Simon and Schuster Paperbacks.
- Qaderzadeh ,Omid , Gholami, Fatemeh, Elahe Gholami (2017), Semantic reconstruction of girls’ lived experience of singleness. Women in development and politics. vol. 15, no. 3, pp. 403-426. (in persian)
)