نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدیه بخشی ¹
• علی جعفری ²
• سروناز تربتی ³
• حبیب صبوری خسروشاهی ⁴

¹ دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، واحد تهران‌شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران

³ استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

⁴ استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر در تلاش است که با تحلیل رمان «این سگ می خواهد رکسانا را بخورد» به عنوان نمونه ای از رمان های سیال ذهن ایرانی دهه نود، به تبیین این مسأله بپردازد که چگونه کهن الگوها می توانند روابط اجتماعی را از پیش تعیین کنند؟ و چگونه می توان با شناخت کهن الگوها در راستای ارتباط فرد با خود، روابط اجتماعی را بهبود بخشد؟ بر این اساس، با کاربست نظریات یونگ و بهره گیری از روش نقد کهن الگویی، کهن‌الگوهای آنیما و آنیموس، نقاب، سایه، خود، رنگ، نماها و اعداد در راوی رمان تحلیل شده است. داستان با سقوط آنیمای روای (کاوه) اتفاق می‌افتد و در ادامه آنیمای خود را نه در رکسانا (همسرش) بلکه در سایه رکسانا (راحله) جستجو می‌کند، در خلال داستان با اعترافات خود، نقاب از صورت‌ افتاده می‌شود، با سایه‌‌اش(مهران بنگی) مواجه می‌شود. سقوط رکسانا منجر به آشکار شدن سایه‌ کاوه می‌شود. در واقع، کشف آنیموس رکسانا در سایة کاوه (مهران بنگی) و آنیمای کاوه در راحله (سایه رکسانا) منجر به خودآگاهی کاوه می‌شود. جسدی که از رکسانا برجای می‌ماند توسط سگ (سایه راحله) مورد حمله قرار می‌گیرد. کشف سایه راحله توسط کاوه، او را در توقف زمان (تنهایی به مثابه سقوط) رها می‌کند. . راوی به عنوان بازنمایی از تجربه جامعه، با شناخت ناخودآگاه جمعی خود ( منطقه ناشناخته شخصیت )، ارتباط با خود که سنگ بنای ارتباط اجتماعی است را از طریق خودگشودگی و گسترش منطقه گشوده شخصیت بهبود می بخشد و می تواند تعاملات اجتماعی مطلوب تری را با دیگری تجربه کند.

کلیدواژه‌ها

• نقد کهن الگویی
• روابط اجتماعی
• رمان
• سیال ذهن
• یونگ

موضوعات

• علوم اجتماعی