نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
2 دانشیار دانشگاه صدا و سیما، مدیر شبکۀ ایران کالا/سازمان صدا و سیما
3 صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
چکیده
در جهان امروزی، بحران بخشی از زندگی روزمرۀ انسان‌هاست که در هر جا و هر زمان می‌تواند رخ دهد و معمولاً زمانی به وقوع می‌پیوندد که انتظار آن نمی‌رود. یکی از موضوعاتی که رسانه‌ها تمایل به پوشش خبری آنها دارند، حوادث و بحران‌ها هستند. در پوشش اخبار رویدادها توسط یک رسانه، می‌توان گفت خبرنگار حاضر در محل، مهمترین نقش را در تولید محتوا دارد و برای حرکت شایسته در جهت رسیدن به اهداف موردنظر باید در چارچوبی مدون حرکت کند. هدف اصلی پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های خبرنگاری بحران‌های طبیعی برای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. در بخش چارچوب مفهومی نظریۀ چارچوب‌سازی به‌کار گرفته شد و ضمن مروری بر سوابق تجربی و نظری، با استفاده از روش کیفی و بهره‌گرفتن از تکنیک مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته، 13 نفر از استادان ارتباطات و اصحاب رسانه در حوزۀ بحران که سابقۀ فعالیت در عرصه-های پرهیجان بحرانی را داشتند؛ با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، داده-های پژوهش گردآوری و برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مضمون و از روش شبکۀ مضامین استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد مؤلفه‌های خبرنگاری بحران‌های طبیعی برای سازمان صداوسیما در 3 مرحلۀ کلی: قبل از بحران، حین بحران و پس از بحران؛ 8 مضمون فراگیر شامل: تمهیدات، تعیین خط مشی، اولویت خبری، گزینش محتوا، مسئولیت‌پذیری، انتخاب تصویر، پیگیری رسانه‌ای و شناسایی عوامل؛ 16 مضمون سازمان‌دهنده و در نهایت با 83 مضمون پایه‌ای به اشباع نظری رسیده است. پس از احصای مضامین، نگارۀ شبکۀ مضامین خبرنگاری بحران‌های طبیعی برای سازمان صداوسیما ترسیم شد.
کلیدواژه‌ها
)