نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشحوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی تهران
2 گروه جامعه شناسی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
سنت از جمله‌ی مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین مفاهیم علوم انسانی و اجتماعی است که درون لنز بازنمایی رسانهها دلالت‌های مختلف و متفاوتی پیدا کرده است. پژوهش فعلی در پی آن است تا به میانجی رویکرد تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه و بر مبنای نظریه‌ی برساخت گرایانه‌ی استوارت هال در مورد بازنمایی، به تحلیل و بررسی نحوه‌ی بازنمایی و صورتبندی گفتمانی مفهوم «سنت» در شبکه‌ی استانی سیمای کردستان بپردازد. در این راستا برنامه‌ی «چریکه‌ی شه‌و (نغمه‌ی شب)»که در میان استان‌های کردنشین ایران بینندگان فراوانی دارد، به عنوان نمونه مورد تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور دال مرکزی مورد نظر یعنی «سنت» که بصورت شناور مابین الگوهای تقابلی و زایشی تعریفِ سنت در نوسان است، در قسمت‌های مختلف برنامه‌ی مورد نظر از جمله دیالوگ‌ها و شخصیت‌پردازی و صحنه‌پردازی و تصویربرداری و در ارتباط با زنجیره‌ی هم ارزی و میدان گفتمان‌گونگی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی نحوه‌ی مفصل‌بندی سنت مبین این نکته بوده است که از آنجایی که زنجیره‌ی هم‌ارزی پیرامون سنت شامل دال‌هایی از جمله یکدستی و سادگی، سکون تاریخی و طبیعت-گرایی بوده‌اند لذا گفتمانی که دال مرکزی را مفصل‌بندی کرده است گفتمان «سنت‌گرایی ایدئولوژیک» بوده است. در برنامه‌ی مورد بررسی گفتمان «سنت‌گرایی ایدئولوژیک» با طرد گفتمان‌های رقیب توانسته است به مثابه گفتمان مسلط مفهوم «سنت» را در راستای نظم گفتمانی خود صورتبندی کند.
کلیدواژه‌ها
- اسپنسر و دیگران. (1381). ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ: ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ انتقادی جامعه سنتی و جامعه مدرن. ترجمهی: منصور انصاری، تهران: انتشارات نقش جهان.
- استم، رابرت. (1393). مقدمه ای بر نظریه ی فیلم. ترجمه ی: احسان نوروزی، تهران: پژوهشکدهی فرهنگ و هنر اسلامی.
- بارکر، کریس. (1395). مطالعات فرهنگی نظریه و عملکرد. ترجمهی: مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- بهرامپور، شعبانعلی. (1379). مقدمه ای بر تحلیل انتقادی گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
- تاجیک، محمد رضا. (1378). مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمان. تهران: فرهنگ گفتمان.
- خرمشاد، محمدباقر. سرپرست سادات، سید ابراهیم. (1390). «بازاندیشی در ابعاد و گسترهی مفهوم سنت»، فصلنامه دانش سیاسی. سال هفتم شماره اول، صص 115-144.
- دالگرن، پیتر. (1380). تلویزیون و گستره ی عمومی. ترجمهی: مهدی شفقتی، تهران: سروش.
- راودراد، اعظم. (1391). جامعه شناسی سینما و سینمای ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- راودراد، اعظم؛ سلطانی، سیدعلی اصغر؛ سوزنکار، مرجانه. (1393). «بازنمایی چالش سنت مدرنیته در فیلم بههمین سادگی» جامعه شناسی هنر و ادبیات، دورۀ 6، شمارۀ 2، پاییز و زمستان. صص213-238
- رستمی، پرویز ؛ بهرامی، روح الله؛ رحمتی، محسن. (1398). «تاثیر تقابل سنت و تجدد بر سینمای ایران در عصر پهلوی دوم (سالهای 1332-1357)» پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی . دوره 8. شمار0 1. شماره پیاپی 15 بهار و تابستان 1398 صص 41-68
- رستمی، مسعود؛ زیباکلام، صادق (1397). «تبارشناسی ایدئولوژی باستانگرا و دیگریساز» فصلنامهی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. سال هشتم، شماره سوم، پاییز 1397، صص 127-151
- ساروخانی، باقر. (1370). دایره المعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
- سلبی، کیت. کاودری، ران. (1380). راهنمای بررسی تلویزیون. ترجمهی: علی عامری مهابادی، تهران: سروش.
- سلطانی، علی اصغر. (1384 ). قدرت، زبان و گفتمان. تهران: نشر نی.
- عادل، شهاب الدین .(1379). «دربارهی سینما و سنت»، هنرنامه، 1379، شماره 8.
- فرقانی، محمدمهدی. اکبرزاده جهرمی، سیدجمال الدین (1393). «جایگاه غرب در سیاست هویتی نظام جمهوری اسلامی: تحلیل گفتمان انتقادی سریال کیف انگلیسی و مدار صفر درجه»، فصلنامهی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دهم، شماره 37.
- فرکلاف، نورمن. (1387). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمهی: شعبانپور و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
- فرهادپور، مراد. (1392). بادهای غربی. تهران: نشر هرمس.
- کسرایی، محمدسالار، پوزش شیرازی، علی (1388) «نظریه گفتمان لاکلائو و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیدههای سیاسی»، فصلنامه سیاست، دوره 39، ش 3.
- گنجی، اکبر. (1375). سنت، مدرنیته و پست مدرن. تهران: صراط.
- لاکلائو، ارنستو. موفه،شانتال. (1393). هژمونی و استراتژی سوسیالیستی. ترجمهی: محمد رضایی، تهران: نشر ثالث.
- لنگهاوسن، محمد. (1378). «گفتوگو دربارهی سنت و تجدد»، نقد و نظر، سال پنجم، شماره اول و دوم.
- مک دانل، دایان. (1380). مقدمهای بر نظریههای گفتمان. ترجمهی: حسینعلی نوذری، تهران: نشر فرهنگ گفتمان.
- مکاینتایر، السدیر. (1378). عقلانیت سنتها. ارغنون، شماره 15، ص 201.
- میلنر، آندرو . براویت، جف. (1392). درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر. ترجمهی: جمال محمدی تهران: ققنوس.
- نصیری، حسین. (1379). توسعهی پایدار چشمانداز جهان سوم. تهران: فرهنگ و اندیشه.
- ویمر، راجر دی . دومینیک، جوزف آر. (1389). تحقیق در رسانههای جمعی. ترجمهی: کاووس سیدامامی، تهران: سروش و مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای.
- هیوارد، سوزان. (1393 ). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی. ترجمهی: فتاح محمدی، تهران: هزاره سوم.
- یورگنسن، ماریان. فیلیپس، لوییز. (1395). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمهی: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- http://kurdistan.irib.ir/cherikayshaw
- https:// mehrnews.com/news/2782035
- Hall, S (1997) Critical Dialogues in Cultural Studies, London: Routledge.
- Gergen, K. (1985) The social constructionist movement in modern social psychology, American Psychologist, 40(3): 266-75
- Peterson, Richard (1995), Culture Studies through the Production Perspective: Progress and Prospects, in the Sociology of Culture, ed. Diana Crane, Oxford: Blackwell
- Hobsbawm, E. Terence Ranger(1983) The invention of Tradition. Cambridge University Press.
)