نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نازنین نهرور ¹
• علی اکبر فرهنگی فرهنگی ²
• بهرام علیشیری ³
• عبدالله نعامی ³

¹ دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جنوب تهران، تهران، ایران

² دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

سواد رسانه‌ای موضوعی است که قدرت درک مخاطبان از نحوۀ عملکرد رسانه‌ها و شیوه‌های معنی‌سازی در آن‌ها را مورد توجه قرار داده و در تلاش برای تبدیل ‌این واکاوی به صورت یک عادت و وظیفه در مخاطبان محسوب می‌شود. بر‌این اساس تازگی و نو بودن ‌این مفهوم سبب شده که توجه جهانی برای مدل سازی براساس نیاز مخاطب شکل بگیرد که در ‌این راستا پژوهش حاضر به ارائه مدل بر اساس شرایط بومی کشور پرداخته است. در ‌این مقاله پس از معرفی مفهوم سواد رسانه‌ای با تاکید برروش مطالعه بر پایه طرح کیفی به روش گراندد تئوری و با مطالعه وسیع الگوهای کشورهای پیشرو در این زمینه با انجام پانزده مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با اساتید و خبرگان حوزه‌های مربوطه و پس از تحلیل محتوا، داده‌ها در سه مرحله تنظیم گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مدل مبتنی بر 6 بخش است: 1-عناصر ارتقاء سواد رسانه‌ای شامل سه سطح: کلان (شامل بهبود روشهای آموزشی، انسجام و هم‌نگری در سیاست‌گزاری و برنامه‌ریزی، ایجاد اینترنت ملی و...)، سطح میانی (شامل تعامل گروهی با همسالان، آموزش مربیان و خانواده‌ها)، و سطح خرد (شامل شناخت فناورانه، شناخت معرفتی، شناخت رسانه و تولید محتوا)، 2- عوامل زمینه‌ای (شامل ویژگی‌های فردی و زمینه‌های فردی)، 3- عوامل مؤثر (مقوله‌های عوامل سطح کلان، میانی و خرد)، 4- عوامل مداخله‌گر (شامل نقش دولت، قوانین و مقررات)، ‌5-راهبردها (شامل راهبردهای آموزشی، فرهنگ‌سازی، برنامه‌ریزی و اجرایی)، و 6- پیامدها (شامل پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ...) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• سواد رسانه‌ای
• رسانه‌های اجتماعی
• نوجوانان
• استفاده بهینه
• شهر تهران