نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهش هنر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
2 0. کارشناسی ارشد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)
چکیده
معانی گسترده‌ای از کودکی و تجربه‌های متنوعی از «گذر از کودکی» در داستان‌های کودک به عنوان یکی از اشکال متون فرهنگی که همگام با تحول در مفهوم کودکی دست‌خوش تغییر شده، بازتولید می‌شود. هدف اصلی این مقاله، بررسی نحوه‌ی روایت «گذر از کودکی» در رمان «زیبا صدایم کن» است. پیش‌فرض اصلی این پژوهش آن است که رمان به مثابه محتوای رسانه‌ای به فهم مخاطب از ارزش‌ها و هنجارهای جامعه شکل می‌دهد و بخش عظیمی از آن‌چه در نگرش اجتماعی و نگاه کودکان به جهان پیرامون شکل می‌گیرد به سبب قابلیت درگیر شدن مخاطب، ریشه در بازنمایی عرف‌های اجتماعی در این متن دارد. در مقاله حاضر سعی می‌شود به شیوه توصیفی- تحلیلی به پرسش اصلی؛ گذر از کودکی در رمان «زیبا صدایم کن» چگونه روایت می‌شود؟ پاسخ داده شود. رویکرد روایت‌شناسی با تلفیق الگوهای روایی ژنت و بارت به دلیل ویژگی‌های ساختاری و محتوایی این رمان انتخاب شده است و علاوه بر بررسی ساختار روایی به دلالت‌های ضمنی در این پژوهش پرداخته می‌شود. نتایج نشان می‌دهد،گذر از کودکی در این رمان به گونه‌ای روایت می‌شود که کودک باید به سرعت از مرحله‌ی کودکی گذر کند و در چهارچوب ساختارهای اجتماعی به عضو فعال جامعه تبدیل شود اما خودِ کودک به دنبال ساختارشکنی است. جنبه‌های متنوعی از بازاندیشی در خویشتن که از ویژگی‌های بارز فردگرایی است، در این رمان بازگو می‌شود. رمان «زیبا صدایم کن» با تصویرسازی دنیای مستقل کودکی، روایت متفاوتی از کودکی به مثابه گروه خاص را بازگو می‌کند.
کلیدواژه‌ها
- احمدی، بابک. (1396). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
- ارشاد، فرهنگ. (1394). کندوکاوی در جامعه‌شناسی ادبیات. تهران: آگه.
- بارت، رولان؛ تودوروف، تزوتان و پرینس، جرالد. (1397). درآمدی به روایت‌شناسی. ترجمه هوشنگ رهنما، تهران: هرمس.
- بارت، رولان. (1394). اس/زد. ترجمه سپیده شکری‌‌پور. تهران: فراز.
- پاینده، حسین. (1397). نظریه و نقد ادبی: درس‌نامه‌ای میان‌رشته‌ای، جلد اول. تهران: سمت.
- پستمن، نیل. (1391). نقش رسانه‌های تصویری در زوال دوران کودکی. ترجمه صادق طباطبایی. تهران: اطلاعات.
- پرینس، جرالد. (1395). روایت‌شناسی (شکل و کارکرد روایت). ترجمه محمد شهبا. تهران: مینو خرد.
- تولان، مایکل. (1393). روایت‌شناسی: درآمدی زبان‌شناختی- انتقادی. ترجمه سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
- جیمز، آلیس و جنکس، کریس و پروت، آلن. (1393). جامعه‌شناسی دوران کودکی. ترجمه علیرضا کرمانی و علیرضا ابراهیم‌آبادی. تهران: ثالث.
- جین کیلی، مری و جمعی از نویسندگان. (1396). درآمدی بر مطالعات کودکی. ترجمه علیرضا کرمانی، تهران: ثالث.
- حسن‌زاده، فرهاد. (1394). زیبا صدایم کن. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
- حری، ابوالفضل. (1392). روایت‌شناسی: راهنمای درک و تحلیل ادبیات داستانی. (مجموعه پانزده جستار). تهران: لقاء‌النور.
- خسرونژاد، مرتضی. (1384). «مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. شماره 4. صص 168-154.
- ذکایی، محمدسعید. (1396). «مطالعات کودکی؛ مفاهیم، رویکردها و مسائل محوری». فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره 46. صص 35-13.
- ذکایی، محمدسعید. (1390). جامعه‌شناسی جوانان ایران. تهران: آگه.
- ذکایی، محمدسعید. (1381). گذار به بزرگسالی و جوانی رو به تغییر. مجله جامعه‌شناسی ایران. شماره 3، صص 27-3.
- سالمی، زمانه. (1394). بازنمایی کودک و دوران کودکی در ادبیات کودکی کرد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مطالعات فرهنگی، به راهنمایی دکتر جلیل کریمی. دانشگاه رازی.
- سجودی، فرزان. (1393). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: علم.
- سیدآبادی، علی‌اصغر. (1391). مقدمه‌ای بر مخاطب‌شناسی کتاب کودک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
- سیدآبادی، علی‌اصغر. (1385). عبور از مخاطب‌شناسی سنتی؛ تأملی در شناخت مخاطب ادبیات کودک. تهران: فرهنگ‌ها.
- صافی پیرلوجه، حسین و سادات فیضی، مریم. (1387). «نگاهی گذرا به پیشینه نظریه‌های روایت». نقد ادبی. شماره 2، صص 170-145.
- فیاض، ابراهیم. (1382). «انسان‌شناسی ارتباطی ادبیات». نامه انسان‌شناسی، شماره 4، صص 177-165.
- فیسک، جان. (1388). درآمدی بر مطالعات ارتباطی. ترجمه مهدی غیرابی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
- فیسک، جان؛ هارتلی، جان؛ ساندرز، دانی و اوسولیوان، تام. (1385). مفاهیم کلیدی ارتباطات. ترجمه میرحسن رئیس‌زاده. تهران: فصل‌نو.
- قبادی، علیرضا. (1392). «فولکلور ابزاری برای مطالعات فرهنگی، نمونه موردمطالعه ضرب‌المثل‌های همدانی». فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره 30، صص 176-153.
- کرمانی، علیرضا. (1397). گذر از کودکی: بررسی تجربه رفتارهای پرخطر در زندگی روزمره نوجوانان. رساله دکتری، رشته علوم اجتماعی، به راهنمایی دکتر سهیلا صادقی، دانشگاه تهران.
- کورسارو، ویلیام. ای. (1393). جامعه‌شناسی کودکی. ترجمه علیرضا کرمانی و مسعود رجبی اردشیری. تهران: ثالث.
- گرنبی و رینولدز. (2011). مطالعات ادبیات کودکان. ترجمه محبوبه فرهنگی (زیرچاپ).
- لوکاچ، جورج. (1373). پژوهشی در رئالیسم اروپایی. ترجمه اکبر افسری. تهران: علمی و فرهنگی.
- مارتین، والاس. (1395). نظریه‌های روایت. ترجمه محمد شهبا. تهران: هرمس.
- مک کاردیک، ایرناریما. (1388). دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر. تهران: آگاه.
- موسوی، سیدیعقوب و حبیبیان، میقات و آواز، زهره. (1390). «بررسی جامعه‌شناسی تأثیر اخلاق ترافیک شهروندی بر تخلفات رانندگی در کلان‌شهر تهران». مجله تحلیل اجتماعی. شماره 4/61، صص 129-103.
- مهدی‌زاده، مهدی. (1396). نظریه‌های رسانه، تهران: همشهری.
- میلنر، آندرو و براویت، جف. (1388). درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر. ترجمه جمال محمدی. تهران: ققنوس.
- ویلیامز، کوین. (1392). فهم نظریه رسانه‌ها. ترجمه احسان شاه‌قاسمی و گودرز میرانی. تهران: جامعه‌شناسان.
- هجری، محسن. (1382). «رویکرد ادبیات کودک: تعلیم یا لذت؟». کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 73، صص 74-68.
- یعقوبی، رؤیا. (1391). «روایت‌شناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان بر اساس نظریات ژرار ژنت». پژوهش‌نامه فرهنگ و ادب، شماره 13، صص 311-289.
- Ahmadi, B. (2016). Text structure and interpretation. Tehran: Samt.(In Persian)
- Alice,J and Chris,J and Alan,P. (2013). Sociology of childhood. Translated by Alireza Kermani,A and Ebrahimabadi,A. Tehran: Sales. .(In Persian)
- Barrett, R & Tzutan, T and Gerald, P. (2017). An introduction to narratology. Translated by Rahnama,H. Tehran: Hermes.
- Barrett, R. (2014). S/Z. Translated by Shukripour,S. Tehran: Faraz.
- Corsaro, W. (2013). Sociology of childhood. Translated by Alireza Kermani and Masoud Rajabi Ardeshiri. Tehran: Sales.
- Fayaz, I. (2002). "Communicative Anthropology of Literature". Anthropology Letter, No. 4, pp. 177-165.
- Fisk, J. (2008). An introduction to communication studies. Translated by Mehdi Ghirabi. Tehran: Office of Media Studies and Development.
- Fisk, J; Hartley, J; Donnie,S and O'Sullivan, T. (2005). Key concepts of communication. Translated by Raiszadeh,M. Tehran: Fasle Now. .(In Persian)
- Granby and Reynolds. (2011). Children's literature studies. Translation of Farhani,M (underprint).
- Guidance, culture. (2014). Exploration in the sociology of literature. Tehran: Agah. .(In Persian)
- Hari, A. (2012). Narratology: A Guide to Understanding and Analyzing Fictional Literature. (a collection of fifteen essays). Tehran:Noor.
- Hijri, Mohsen. (2006). "Children's literature approach: education or pleasure?" Book of Children and Adolescent Month, No. 73, pp. 68-74.
- Irnarima,M. (2008). Encyclopedia of contemporary literary theories. Translated by Mohajer,M. Tehran: Agah. .(In Persian)
- Keely,J Mary and a group of writers. (2016). An introduction to childhood studies. Translated by Kermani,A.Tehran: Sales. .(In Persian)
- Kermani, A. (2017). Passing through childhood: Examining the experience of risky behaviors in the daily life of teenagers. Thesis, social sciences, under the guidance of Dr. Soheila Sadeghi, University of Tehran. .(In Persian)
- Khosronjad, M. (2005). "The concept of childhood and the purpose of children's literature". Journal of social and human sciences of Shiraz University. No. 4. pp. 168-154. .(In Persian)
- Lukacs, George. (1983). A study in European realism. Translated by Afsari,A. Tehran: Farhang. .(In Persian)
- Martin, Wallace. (2015). Narrative theories. Translated by Shahba,M. Tehran: Hermes.
- Mehdizadeh, M. (2016). Media theories, Tehran: Hamshahri. .(In Persian)
- Michael,T. (2013). Narratology: A Linguistic-Critical Introduction. Translated by Alavi,F and Nemati,F. Tehran: Samt. .(In Persian)
- Milner, Andrew and Brawitt, Jeff. (2008). An introduction to contemporary cultural theory. Translated by Mohammadi,J. Tehran: Ghognous. .(In Persian)
- Mousavi, S and Habibiyan, M and Awaz, Z. (2010). "Sociological study of the effect of citizen traffic ethics on traffic violations in Tehran metropolis". Journal of Social Analysis. No. 4/61, pp. 129-103.
- Payandeh, H. (2017). Literary theory and criticism: an interdisciplinary textbook, the first volume. Tehran: Samt. .(In Persian)
- Postman, N. (2011). The role of visual media in childhood deterioration. Translated by Tabatabai,S. Tehran: Ettelaat. .(In Persian)
- Prince, G. (2015). Narratology (form and function of narration). Translated by Shahba,M. Tehran: Mino Kherd. .(In Persian)
- Qobadi, A. (2012). "Folklore as a tool for cultural studies, the studied example of Hamadani proverbs". Cultural Studies and Communication Quarterly. No. 30, pp. 176-153. .(In Persian)
- Safi Pirlojah, H and Faizi, M. (2008). "A cursory look at the background of narrative theories". literary criticism No. 2, pp. 170-145. .(In Persian)
- Salami, Z. (2014). Representation of children and childhood in Kurdish childhood literature, master's thesis in the field of cultural studies, under the guidance of Dr. Jalil Karimi. Razi University. .(In Persian)
- Seyedabadi, A. (2005). Passing traditional audience analysis; A reflection on knowing the audience of children's literature. Tehran: Farhangha. .(In Persian)
- Seyedabadi, A. (2011). An introduction to children's book audience. Tehran: Children and Adolescent Intellectual Development Center. .(In Persian)
- Sojudi, F. (2013). Applied semiotics. Tehran: Alam. .(In Persian)
- Williams, K. (2012). Understanding media theory. Translated by Shahqasmi,E and Mirani,G. Tehran: Jameshenasan. .(In Persian)
- Yacoubi, R. (2011). "Narrativity and the difference between story and discourse based on Gérard Genet's theories". Research Journal of Culture and Literature, No. 13, pp. 289-311
- Zakai, M. (2001). Transition to adulthood and changing youth. Iranian Journal of Sociology. No. 3, pp. 3-27. .(In Persian)
- Zakai, M. (2010). Sociology of Iranian youth. Tehran: Agah. .(In Persian)
- Zakai, M. (2016). "Childhood studies; concepts, approaches and central issues". Quarterly Journal of the Iranian Association for Cultural and Communication Studies. No. 46. pp. 13-35. .(In Persian)
- Barthes, R. (1977). Introduction to the Structural Analysis of Narratives. Image Music Text. Trans by s. Heath. New York: Hill and Wang.
- Berlin, G & Furstenberg, F and Waters, M. (2011). “Introducing the Issue: Transition to Adulthood”. The Future of Children, NO: 1, PP: 3-19.
- Fisher, R. (2003). Teaching Thinking: Philosophical Enquiry in the Classroom. London:
- Hall, S. (2003). Representation.London: sagePublication.
- Hassanzadeh,F .(2014). call me beautiful .Tehran: Children and Adolescent Intellectual Development Center. .(In Persian)
- Khan, U and Saltmarash, S. (2011). “Childhood in Literature, Media and Popular Culture”, Global Studies of Childhood, N0.1. PP: 267-270.
- Tesar, M and Tong, Z. P and Gibbons, A, Arndt, S, & Sansom, A. (2019). “Children’s literature in China: Revisiting ideologies of childhood and agency”. Contemporary Issues in Early Childhood, NO: 20. PP: 381–393.
- Young, R. A, Marshall, S. K., Valach, L., Domene, J. F., Graham, M. D., Zaidman-Zait, A. (2011). The transition to adulthood. Springer New York Dordrecht Heidelberg London.
)