نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه روابط بین‌الملل، دانشکده الهیات، حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
2 گروه روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
3 گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران
4 گروه روابط بین‌الملل، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که شکل‌گیری حکومت صفویان در ایران منجر به شکل‌گیری و بازتولید مجدد عناصر، نهادها و بافتاری شد که حکومت‌های بعدی ایران نیز بر همان پایه قرار گرفته و به‌نوعی ادامه همان ساختار و بافتار محسوب می‌شوند. اما این موضوع بدون وجود استمرار و پیوست در فرهنگ استراتژیک ایران و همچنین نقش فعال کهن‌الگوهای خاص فرهنگ ایرانی، امکان‌پذیر نمی‌شد. سوال این است که نقش و تاثیر این کهن‌الگوهای فرهنگی و همچنین فرهنگ استراتژیک ایران در برآمدن صفویان و پذیرش و تعمیق مشروعیت آنان چه بوده است؟ نتیجه کلی پژوهش نشان‌دهنده آن است که استمرار و بازتولید برخی از مولفه‌های فرهنگ استراتژیک ایران (مانند منجی‌گرایی یا تقدیرگرایی) در کنار تعمیق برخی از کهن‌الگوهای فرهنگ ایرانی (مانند پشتیبانی خداوند از شاهان ایران یا انسان خدای‌گونه)، در دوران برآمدن صفویان، منجر به پذیرش، بسط و تعمیق مشروعیت آنان در راستای احیای مجدد دولت ملی و کشور مستقل ایران، شده است. روش تحقیق در این نوشتار، تاریخی- تطبیقی و رهیافت آن فرهنگی- جامعه‌شناختی است. هدف اصلی در این مقاله، صرف بررسی تاریخی برآمدن و پذیرش مشروعیت صفویان نیست بلکه هدف آن است تا نقش پیوست فرهنگ استراتژیک ایران در پذیرش مشروعیت صفویان، به‌عنوان پایه و زیربنایی برای حکومت‌های بعدی در ایران، تحلیل و تبیین شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis of the Role of the Iranian Society’s Cultural Archetypes on the Emergence and Acceptance of Safavid rule
نویسندگان [English]
- Alireza Masoud 1
- Mehdi Zakerian 2
- Hamid Ahmadi 3
- Abdolali Ghavam 4
1 Department of International Relations, Faculty of Theology Law and Political Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch
2 Department of International Relations, Faculty of Theology, Law and Political Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch
3 Department of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Tehran University
4 Department of International Relations, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
Many analysts believe that the formation of the Safavid government in Iran led to the formation and reproduction of elements, institutions and contexts that the subsequent governments of Iran are based on and are considered a continuation of the same structure and context. But this issue would not have been possible without continuity in the strategic culture of Iran and also the active role of specific archetypes of Iranian culture. The question is what was the role and influence of these cultural archetypes as well as the strategic culture of Iran in the rise of the Safavid and the acceptance and deepening of their legitimacy? The overall result of the study shows that the continuation and reproduction of some components of Iranian strategic culture (such as Messianism or Fatalism) along with the deepening of some archetypes of Iranian culture (such as God's support of Iranian kings or godly man) during the rise of the Safavid led to acceptance Their legitimacy has been expanded and deepened in order to revive the national government and the independent country of Iran. The research method in this paper is historical-comparative and its approach is cultural-sociological. The main purpose of this article is not only to study the emergence and acceptance of Safavid legitimacy but also to analyze and explain the role of Iranian Strategic Culture in accepting Safavid legitimacy as a basis for subsequent governments in Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
- “Archetype”
- “Messianism”
- “Fatalism”
- “Safavid Empire”
- “Strategic Culture”
)