نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید حسین نبوی ¹
• سورن مصطفائی ²
• فرهنگ ارشاد ³

¹ استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی

² کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

³ استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

استبداد شرقی یکی از نظریه‌های شرق‌شناسانه‌ای است که درپی توضیح شرق از دیدگاه غربی است. در این پژوهش به ‌بررسی نظریه‌ی استبداد شرقی ویتفوگل از منظر تفاوت‌های جغرافیایی در ایرانِ پیشامدرن پرداختیم. مبانی نظری و روش‌شناسی این پژوهش تحت‌تاثیر مکتب تاریخ‌نگاری آنال، با تاکید بر تفاوت‌های جغرافیایی نوشته شده‌است. انجام این پژوهش به‌ صورت کتابخانه‌ای بوده و یافته‌های آن از آثار نویسندگان ایرانی استخراج شده‌است. برای نشان‌دادن چگونگی مواجهه‌ی صاحب‌نظران ایرانی با نظریه‌ی استبداد شرقی، سنت مردم‌شناسی (تاریخ‌نگاری میدانی) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته که در این سنت آثار جواد صفی‌نژاد و مرتضی فرهادی، مورد تاکید قرار گرفته است. حاصل این پژوهش، مشخص‌شدن نسبت صاحب‌نظران ایرانی و نظریه‌ی استبداد شرقی است. براساس یافته‌های این پژوهش، سنت تاریخ‌نگاری میدانی روایتی متفاوت از سازوکار کشاورزی، زمین‌داری و آبیاری در نقاط مختلف ایران بدست می‌دهد که متفاوت با پیش‌فرض‌ها و بنیادهای نظریه‌ی استبداد شرقی ویتفوگل است و می‌تواند مقدمه‌ای برای نگارش تاریخ میدانی و تاریخ‌‌های محلی باشد و مواد نگارش تاریخ‌های انتقادی را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

• استبداد شرقی
• ایران پیشامدرن
• ویتفوگل
• مردم‌شناسی
• تاریخ‌نگاری میدانی

20.1001.1.20085575.1401.18.67.1.1

عنوان مقاله [English]

Iranian scholars' encounter with the theory of "Oriental Despotism ", with a look at pre-modern Iran A study in "field historiography"

نویسندگان [English]

• Seyed hossein nabavi ¹
• soren mostafaie ²
• Farhang Ershad ³

¹ kharazmi university

² MA of sociology at kharazmi university

³ Professor of Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

Oriental Despotism is one of the orientalist theories that seeks to explain the East from a Western perspective. In this study, we examined Wittfogel's theory of Oriental Despotism from the perspective of geographical differences in premodern Iran. The theoretical and methodological foundations of this research are influenced by the school of anal historiography, with an emphasis on geographical differences. This research is a library and its findings have been extracted from the works of Iranian authors. To show how Iranian scholars deal with the theory of Oriental Despotism , the tradition of anthropology (field historiography) has been analyzed and in which the works of Javad Safinejad and Morteza Farhadi have been emphasized. The result of this research is to determine the relationship between Iranian experts and the theory of Oriental Despotism . Based on the findings of this study, the tradition of field historiography provides a different narrative of the mechanism of agriculture, land and irrigation in different parts of Iran, which differs from the presuppositions and foundations of Wittfogel's Oriental Despotism theory and can be a prelude to writing field history and local histories.

کلیدواژه‌ها [English]

• Oriental Despotism
• premodern Iran
• Witfogel
• anthropology
• field historiography