مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشجوی دکترا/ گروه تعاون و رفاه اجتماعی/ دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

یکی از بسترهای زمینه‌ساز شکل‌گیری و تقویت اعتماد متقابل بین مردم، روابط اجتماعی است. در صورتی که روابط غیررسمی، بر پایه‌ی نوعی تعاملات عمیق عاطفی و دور از منفعت‌طلبی‌های فردی باشد، نه تنها تلطیف‌گر فضای اجتماع است بلکه شرایط ارتقای اعتماد اجتماعی را تسهیل می‌کند. پژوهش حاضر به بررسی نوع روابط و تعاملات، نحوه‌ی تداوم و کیفیت آن در روابط غیررسمی در بین مصاحبه‌شوندگان پرداخته است. در این راستا، مصاحبه-هایی عمیق با استفاده از روش کیفی و بر اساس رویکرد تفسیری انجام گرفت. در طراحی روش‌شناسی نیز، نظریه زمینه‌ای استفاده شد که با رویکرد عینی‌گرایی اشتراوس و کوربین، روایت‌ها تحلیل شد. جامعه‌ی هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه،‌ اطلاعات مورد نیاز استخراج شد. «قطعه‌های کوچک صمیمیت در روابط» عنوان پدیده‌ای است که بازنمای روابط و معاشرت‌های صورت گرفته در بین مصاحبه‌شوندگان بوده است. این اصطلاح بازگو‌کننده‌ی فقدان وسعت و ژرفای روابط و عمق صمیمیت در آن‌ می‌باشد. به عبارت دیگر، بازگو کننده‌ی رابطه‌هایی خرد شده و بسط نیافته با خانواده، دوستان و آشنایان بوده است که علی‌‌رغم ارتباط با هر کدام از گروه‌ها، روابط منفک و جدا بوده و ارتباط زنجیره‌ای شکل نیافته است. ضمن آن‌که صمیمیت در ابعاد کوچک، فاقد وسعت قلمرو و ژرفای عاطفی بوده و عمق این ارتباط با دوستان چندان تعریف نشده و معاشرت با دوستان و آشنایان در یک خلأ صمیمیت با مراوده‌های سطحی، به مراتب ضعیف‌تر و کمرنگ‌تر از ارتباطات خانوادگی دیده شده است.

کلیدواژه‌ها

  •  

     

    -  احمدی، یعقوب و مجیدی، امیر (1392). «مولفه‌های اجتماعی- فرهنگی و بی‌اعتنایی اجتماعی». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، شماره 3، صص 15-32.

    - مهدی­زاده، سید محمد و عزیزی، فرید (1394)، تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه­های تهران،، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 11، شماره 41، صص 100-69.

    -         اوث ویت، ویلیام (1386). هابرمـاس: معرفی انتقـادی (ترجمـه حسـن چاوشیان و لیلا جوافشانی)، تهران: اختران.

    -         بریزی، عقیل (1396). تبیین جامعه‌شناختی بی‌تفاوتی اجتماعی شهروندان زرین دشت فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم. دانشکده علوم انسانی.

    -         چلبی، مسعود (1375). جامعه شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.

    -         رفیع پور، فرامرز (1375). آنومی یا آشفتگی اجتماعی. تهران: انتشارات سروش.

    -         ساعی، ایرج و بهاری، هادی (1395). «بررسی عوامل موثر اقتصادی – اجتماعی بر‌ بی‌تفاوتی اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه دانشجویان شهر اردبیل)». فصلنامه علوم رفتاری، شماره 15، صص 98-112.

    -         شکوری، علی (1384). «رفتارهای حمایتی و دلایل بروز آنها». فصلنامة رفاه اجتماعی. شماره 18، صص 17-32.

    -         ظهیری‌نیا، مصطفی؛ گلابی، فاطمه و هدایت، رحیم (1394). «شناسایی عوامل مؤثر بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال دوازدهم، شماره 45، صص 86-121.

    -         فولادیان، احمد (1394). «بررسی رابطه بین میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد». فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال پنجم، شماره 17، صص 125-144.

    -         قاضی‌زاده، هورامان و کیانپور، مسعود (1394). «بررسی میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه اصفهان)»، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، دوره چهارم، شماره 1، صص 59-78.

    -         کاوه، محمد، (1391). آسیب‌شناسی بیماری‌های اجتماعی. تهران: نشر جامعه شناسان.

    -         کلانتری، صمد؛ ادیبی، مهدی؛ ربانی، رسول؛ و سیروس احمدی (1391). «بررسی بی‌تفاوتی و نوعدوستی در جامعه شهری ایران و عوامل مؤثر بر آن». دو ماهنامه دانشگاه شاهد، سال چهاردهم، شماره 22، صص 13-29.

    -         مجیدی، الهام (1391). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور مرکز سنندج، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد.

    -         محسنی تبریزی، علیرضا و صداقتی‌فرد، مجتبی (1390). «پژوهشی درباره بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران (مورد پژوهش: شهروندان تهرانی)». جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 22، شماره 3، صص 1-22.

    -         نبوی، عبدالحسین؛ نواح، عبدالرضا و امیرشیرزاد، نرگس (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای شهر دزفول)»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دورة پانزدهم، شمارة 3، صص 132-161.

    -         نوابخش، مهرداد و میرزاپوری، جابر (1394). «تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر بی‌هنجاری بر بی‌تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر بابل)». مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال هفتم، شماره 3، صص 54-66.

    -         هدایت، رحیم؛ گلابی، فاطمه و فلاحی، احمد (1394). «بررسی رابطه بیگانگی اجتماعی با بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی»، اولین همایش بین‌المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی. 

     

    • Ahmadi, Y., & Majidi, A. (2013). Socio-cultural factors and social Apathy (Case Study: Kurdistan University of Payam Noor). Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 2(3), 339-363. (In Persian)
    • Brizi, A. (2015). Sociological explanation of the social indifference of the citizens of Zarin Fars Plain. Master thesis. Teacher Training University. Faculty of Humanities. (In Persian)
    • Chalabi, M. (1996). Sociology of order: description and theoretical analysis of social order, Tehran: Ni publication. (In Persian)
    • Dwight, D. G. (2001). Alienation and Political Apathy. Social Force, 38 (3): 185-189.
    • Fouladiyan, A. (2014). Investigating the relationship between the level of social alienation and the level of social indifference among the students of Islamic Azad University, Mashhad branch. Sociological studies of youth, 5(17), 125-144. (In Persian)
    • Ghasizadeh, H., & Kianpour, M. (2015). A Study of Social Apathy among Students (The Case of the University of Isfahan). Strategic Research on Social Problems in Iran4(1), 59-78. (In Persian)
    • Hedayat, R.; Golabi, F. and Fallahi, A. (2015). "Investigating the relationship between social alienation and social indifference among the students of Mohaghegh Ardabili University", The first international conference on innovation and research in arts and humanities. (In Persian)
    • Hemant, C., Sashittal, A., Avan, R., Jassawalla. and S. Peter, M. (2016). Students’ Perspective into the Apathy and Social Disconnectedness They Feel in Undergraduate Business Classrooms. Journal of Innovative Education, 3: 15-38.
    • Kaveh, M. (2012). Pathology of social diseases. Tehran: Sociologists Publishing. (In Persian)
    • Majidi, E. (2012). Investigating social and cultural factors related to social indifference among students of Kurdistan University and Payam Noor University, Sanandaj Center, Master's Thesis, Payam Noor University, Tehran Province, Faculty of Social Sciences and Economics. (In Persian)
    • Manning, N. (2014). The relational self and the political engagements of young adults. Journal of Sociology, 50: 486-500.
    • Mehdizadeh, S., & Azizi, F. (2016). The Situational analysis of communicative action in Tehran cafes. Cultural Studies & Communication, 11(41), 69-100. (In Persian)
    • Mesch, G. S. (2005). The internet and relationship. A study on Israel. Available at:http://www.soc.haif.ac.
    • Mohseni Tabrizi, A., & Sedaghati Fard, M. (2011). A research in social apathy in iran (case research: tehran). Journal of Applied Sociology, 22(3), 1-22. (In Persian)
    • Nabavi, A., Navah, A., & Amirshirzad, N. (2013). The Study of Influential Factors on Social Apathy (Case Study: Dezfuli Citizens Aged 18 and Over). Iranian Journal of Sociology, 15(3), 132-161. (In Persian)
    • Navabakhsh, M., & Mirzapouri, J. (2015). A sociological Analysis of Anomaly Impact on Social Apathy (Case of Study: Babol City). Journal of Iranian Social Development Studies, 7(3), 53-67. (In Persian)
    • Nnenna, A. I. (2014). Political Parties, Political Apathy and Democracy in Nigeria: Contending Issues and the Way Forward. Arabian Journal of Business and Management, 4 (3): 2-10.
    • Outwit, W. (2007). Habermas: A Critical Introduction (translated by Hassan Chavoshian and Leila Javafshani), Tehran: Akhtaran. (In Persian)
    • Kalantari, S.; Adibi, M; Rabbani, R. and Ahmadi, S. (2012). "Study of indifference and altruism in Iran's urban society and factors affecting it". Clinical psychology and personality, 14 (22): 13-29. (In Persian)
    • Rafipour, F. (1996). Anomie or social disorder. Tehran: Soroush Publications. (In Persian)
    • Sa'i, I. and Behari, H. (2016). "Investigation of socio-economic factors on students' social indifference (case study of Ardabil students)". Behavioral sciences quarterly, 15: 112-98. (In Persian)
    • Sashittal, H. Jassawalla, A.R. and Markulis, P. (2012). Students’ Perspective into the Apathy and Social Disconnectedness They Feel in Undergraduate Business Classrooms, Decision Sciences Journal of Innovative Education, 10 (3): 413–446.
    • Shakoori, A. (2005). A study of helping behaviors and explaining the factors affecting their development. Refah, 5(18): 357-386.
    • Stiphon, B., Richman, N. and Nathan, D. (2016). Avoiding affection, avoiding altruism: Why is avoidant attachment related to less helping? Personality and Individual Differences, 76: 193–197.
    • Zahirinia, M; Golabi, F. and Hedayat, R. (2014). "Identifying the effective factors of social indifference among the students of Mohaghegh Ardabili University", Iran Social Science Studies, 45:121-186. (In Persian)