مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر، تبلور دفاع مقدس را در سینمای ایران، بین سال‌های 1360 تا 1385 از نظر جامعه‌شناسیِ هنر مورد بررسی قرار می‌دهد. چارچوب نظری این پژوهش بر دو نظریه‌ مکمل، بازتاب و شکل‌دهی، استوار است که طبق آن هنر بازتابی از شرایط اجتماعی است و در عین حال برای شکل‌دهی به افکار عمومیِ اجتماع، از آن بهره برده می‌شود. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی برای درک عمیق‌ترِ ساختار و کارکرد آثار سینماییِ دفاع مقدس، استفاده شده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهند که اغلب فیلم‌های این ژانر، به رغم دسته‌بندی‌های متفاوت، چه در دسته‌ی منتقد جنگ و چه در گروه جنگی قرار بگیرند، به دلیل حساسیت‌های ویژه‌ی این ژانر، سعی در تبلیغ جنگ دارند و فیلم‌هایی بسیار خشن محسوب می‌شوند. اگر چه در طی سه دهه‌ی گذشته فراز و نشیب‌هایی در روند کمیت و کیفیت فیلم‌ها به‌وجود آمده‌است، اما بازتاب وقایع دفاع مقدس کمتر مورد بررسی قرار گرفته و بیشترِ فیلم‌ها سعی در شکل‌دهی به افکار عمومی داشته‌اند که البته در دراز‌مدت ناموفق بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها