مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

2 دانشجوی دکتری و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

3 کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی ‌و رفاه‌اجتماعی و معلم آموزش‌و پرورش بوکان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل تغییرات ارزش‌های اجتماعی در بین جوانان و رابطه آن با استفاده از تلویزیون‌های ماهواره‌ای است. روش تحقیق، روش پیمایش است و داده‌های مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. حجم نمونه شامل 400 از جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران است که به صورت تصادفی ساده و از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای مشخص و انتخاب شدند. یافته‌های به دست آمده نشان می‌دهد که ضریب نفوذ تلویزیون‌های ماهواره‌ای در جامعه قابل توجه و نسبتا بالا است و اکثر افراد بهره‌مند از این شبکه‌ها رضایت نسبی دارند. بررسی رابطه استفاده از تلویزیون‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که هر چه میزان بهره‌مندی از ماهواره بیشتر می‌شود، از یک طرف باعث اهمیت معیارهای مدرن در انتخاب همسر و گرایش به معیارهای مدرن در انتخاب پوشش بیشتر می‌شود و از طرف دیگر از میزان اهمیت ارزش‌های اخلاقی در انتخاب همسر کاسته می‌شود. همچنین براساس یافته‌های پژوهش بین بهره‌مندی از شبکه‌های ماهواره‌ای و گرایش به معیارهای سنتی در انتخاب پوشش، گرایش به قانون‌گرایی، دین‌گرایی، و ملی‌گرایی رابطه معکوس وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده ارزش‌های اجتماعی افرادی که از شبکه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض تغییر و دگرگونی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

-       اینگلهارت، رونالد (1373) تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر، تهران: انتشارات کویر.
-    اینگلهارت، رونالد و آبرامسون، پل (1378) « امنیت اقتصادی و دگرگونی ارزشی»، ترجمه شهناز شفیع خانی، نامه پژوهش، شماره 14 و 15. پاییز و زمستان صص 25 تا 38.
-       توسلی، غلامعباس (1369) نظریه‏های جامعه‏شناسی، تهران: انتشارات‏ سمت.
-    جلیلوند، شیرین (1375) بررسی و مقایسه نگرش مادران و دختران (نسل قدیم و جدید) نسبت به ارزش‌های اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: منتشر نشده.
-       رفیع پور، فرامرز (1378) وسایل ارتباط جمعی و تغییر ارزش های اجتماعی، تهران: نشر فرا.
-       ریتزر، جورج (1374) نظریۀ جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
-    زکی، محمدعلی (1387) «ارزش‌های فرهنگی، الگوهای اجتماعی، فاصله اجتماعی»، فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، پاییز 1387. شماره 40، صص 51-42.
-       سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1381) نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-       عظیمی هاشمی، مژگان (1387) «تحلیل ثانویه ارزش‌های اجتماعی و اولویت ارزشی»، نامه پژوهش، پاییز و زمستان 1378. شماره 14 و 15، صص 198-167.
-    عظیمی‌هاشمی، مژگان؛ اعظم‌کاری، فائزه؛ بیگناه، معصومه و رضامنش، فاطمه (1394) «ارزش‌ها، نگرش‌ها و الگوهای کنش جوانان در خصوص همسرگزینی و روابط پیش از ازدواج مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‌های استان خراسان رضوی»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، شماره 29، صص 212-179.
-       غفاری، غلامرضا (1386) «روابط و ارزش‌های اجتماعی جوانان ایرانی»، مطالعات جوانان، بهار و تابستان 1386 شماره 8 و 9. صص 32-7.
-       گونتر، بری (۱۳۸۴) روش‌های تحقیق رسانه‌ای، ترجمه مینو نیکو، تهران: اداره کل پژوهش‌های سیما.
-    لطف آبادی، حسین و نوروزی، وحیده (1383) «نظریه‌پردازی و مقیاس‌سازی برای سنجش نظام ارزشی»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 7، سال سوم، بهار.
-    محسنی، منوچهر (1379) بررسی آگاهی‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در تهران، تهران: مرکز پژوهش­های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-       مک کوئیل، دنیس (1382) درآمدی بر نظریه‌های ارتباط جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: مرکر مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
-       مهرداد، هرمز (1380) نظریه‌ها و مفاهیم ارتباط جمعی، تهران: موسسه فرهنگی پژوهشی فاران.
-       Abramson, Paul and Inglehart, Ronald(1999). Value Change in Global Perspective. Ann Arbor: University of Michigan Press.
-     Al-Oufy، Abdul-Latif D. M (2000) National Cultural Identity and Satellite Channels: a Study on Satellite Channel Effects on the Youth in Saudi Arabia، Communication Science ,Journal of Tunisia,34,120-134
-       Gerbner, George; Gross, Larry; Morgan, Michael; Signorielli, Nancy (2009). Growing up with Television: The Cultivation Perspective.london: Sage.
-     Gerbner، G.، & Gross، L. (1976). "Living with Television: The Violence Profile". Journal of Communication، 26، 171–180.
-     Gerbner، G.، Gross، L.، Morgan، M.، & Signorielli، N. (1980). "The ‘‘Mainstreaming’’ of America". Journal of Communication، 30، 10–29.
-     Inglehart,­R.­(2000). Modernization,­Cultural­ Change, and the Persistence of Traditional Values. American Sociological Review,Vol. 65,­pp.19-51.