مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی دانشگاه کاشان.

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه سلجوق ترکیه.

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.

4 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان.

چکیده

دریاچه‌ی ارومیه بزرگ ترین دریاچه ی خاورمیانه و دومین دریاچه‌ی حاوی آب شور در جهان می‌باشد. این دریاچه در سال‌های اخیر با خطر خشکی روبرو گشته است. خشکی این دریاچه می‌تواند زیان‌های جبران ناپذیری را بر طبیعت، اقتصاد، ساخت جمعیتی و در کل موجودیت منطقه‌ وارد سازد. اما مسئله‌ای که در کنار خشک شدن دریاچه‌ی ارومیه مطرح می‌باشد، این است که ارتباط و پیوستگی مردم با این دریاچه در چه حد است؟ آیا مردم از نظر فکری و فیزیکی و نیز در عمل، با این دریاچه و وضعیت بحرانی فعلی آن درگیرند و یا نسبت به آن بی‌تفاوت‌اند؟ پاسخ به این سوال کلی و نیز یافتن رابطه‌ی بین سرمایه‌ی فرهنگی با ارتباط و پیوستگی مردم با این دریاچه هدف این مقاله بوده است. روش تحقیق پژوهش حاضر، پیمایش بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعه آماری نیز شامل تمامی شهروندان پانزده سال به بالای شهر ارومیه می باشد، که از بین آن ها، 384 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی مطبق، به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند.  نتایج تحقیق حاصله با استفاده از نرم افزار SPSS نشان داد که میزان ارتباط و پیوستگی شهروندان با طبیعت دریاچه‌ی ارومیه  در حد بالایی بوده است و متغیر مذکور، با دو بعد تجسم یافته و عینیت یافته‌ی متغیر سرمایه‌ی سرمایه‌ی فرهنگی همبستگی معنی دار داشته است. همچنین، متغیرهای باقی مانده در مدل رگرسیونی توانسته اند 23 درصد از تغییرات متغیر وابسته ارتباط و پیوستگی با طبیعت را تبیین نمایند.

کلیدواژه‌ها

 

-         باینگانی، بهمن و کاظمی، علی (1387) «بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی»، فصلنامه برگ فرهنگ، دوره جدید، شماره 21، صص 21-8.
-     بوردیو، پیر(1384) شکل‌های سرمایه، در سرمایه‌ی اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآوری کیان تاجبخش، ترجمه‌ی افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
-         بوردیو، پیر(1390)تمایز(نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی)، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.
-         دواس، دی. ای(1386) پیمایشدرتحقیقاتاجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی .
-         روحانی، حسن(1388) « درآمدی بر نظریه‌ی سرمایه‌ی فرهنگی»، فصلنامهراهبرد، سال هجدهم، شماره 53، صص7- 35.
-     سعادتی، موسی و عباس زاده، محمد (1392) « بررسی جامعه‌شناختی عوامل موثر بر پرخاشگری در بین تماشاگران فوتبال تیم تراکتورسازی تبریز»، طرح تحقیقاتی، معاونت اجتماعی استان آذربایجان شرقی، دفتر تحقیقات کاربردی.
-         غفاری، غلامرضا (1387) «سازه‌های سرمایه‌ی فرهنگی و منابع مولد»، رشد علوم اجتماعی، دوره‌ی دوازدهم، شماره‌ی 2، صص 12-21.
-         غیاثوند، احمد (1387) کاربرد آمار و نرم افزار Spss در تحلیل داده‌ها، تهران: نشر لویه.
-         فصیحی، امان الله (1389) اسلام و سرمایه اجتماعی: با تاکید بر رویکرد فرهنگی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-         محسنی، منوچهر (1386) جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی، تهران: انتشارات طهوری.
-      محمدرضایی، شهریار و اسکافی، فردین (1384) « موانع و راهکارهای مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیط زیستی شرکت ایران خودرو»، فصلنامه محیط‌شناسی،سال سی و یکم،شماره 37، صص 113-122.
-          Buenavista, M.,& Gladys G. (1995) Social Factors Influencing Natural Resource Management in the Philippines, Virginia Polytechnic Institute and State University.
-          Jody, L.,Jeffrey, D., & Green, A., R. (2009). "Interdependence with the Environment: Commitment, Interconnectedness, and Environmental Behavior". Journal of Environmental Psychology. 29 11,173–180.
-          Nisbet, E.,K, Zelenski, J., & Murphy, S., A. (2009). "The Nature Relatedness Scale: Linking Individuals' Connection With Nature to Environmental Concern and Behavior". Environment & Behavior,(41)6, 715-740.
Nisbet, E., Zelenski, J., Murphy, S., A. (2011). "Happiness is in our Nature: Exploring Nature Relatedness as a Contributor to Subjective Well-Being", Happiness Studies, (38)12,303–322