نویسندگان

• سید روح الله حاج زرگرباشی ¹
• مجتبی عبدخدائی ²

¹ دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

² استادیار گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مرجعیت، اصلی‌ترین نهاد اجتماعی متولی امر دین و عهده‌دار نقش رهبری شیعیان در موضوعات مختلف سیاسی و اجتماعی است. این نهاد، بر اساس اندیشۀ نیابت فقیهان جامع‌الشرایط از امام معصوم شکل گرفته، از مبانی خاص عقلانیت و تصمیم‌گیری و منابع خاص قدرت برخوردار است و در سطوح مختلف سرزمینی و فرا سرزمینی، ایفای نقش می‌کند. اینک این سؤال مطرح است که چگونه می‌توان کنشگری بین‌المللی نهاد مرجعیت را با استفاده از مؤلفه‌های بازیگران روابط بین‌الملل تبیین کرد. بر این اساس، با هدف شناسایی الگوها و شاخص‌های رفتار فرا سرزمینی این نهاد سه معیار اساسیِ بهره‌گیری از منابع قدرت، تأثیرگذاری بر فرایندها و رویه‌ها و نظام انگاره‌ای به‌عنوان معیارهای اصلی کنشگری در نظریه‌های روابط بین‌الملل استخراج گردیده و بر اساس آن، میزان برخورداری نهاد مرجعیت از شاخصه‌های مذکور به آزمون گذارده می‌شود. بدین منظور، با استفاده از رویکرد وابستگی به مسیر، از روش‌های پژوهش تاریخی کیفی، ضمن مطالعۀ ادوار مرجعیت و تقسیم‌بندی آن بر مبنای معیار دانش روابط بین‌الملل، مفاصل حیاتی یا بزنگاه‌های تاریخی را شناسایی و الگوی این نقش‌آفرینی را تبیین می‌کند. درنهایت شواهد عینی کنشگری این نهاد را در عرصۀ فراملی، با ویژگی‌های بازیگران بین‌المللی مقایسه می‌کند. فرضیۀ اولیۀ نویسنده، انطباق مصادیق تاریخی با مشخصات بازیگران در روابط بین‌الملل است که در طول این مطالعه، مورد آزمون قرار خواهد گرفت. همچنین نویسنده بر این باور است که شرایط زمان و مکان و میزان تحقق منافع و اهداف، عناصر زمینه‌ای تأثیرگذاری و شکل‌دهندۀ الگوی رفتاری این نهاد اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

• نهاد اجتماعی
• نقش‌آفرینی
• کنشگر بین‌الملل
• روابط بین‌الملل
• مرجعیت

عنوان مقاله [English]

Shia Marjai'a as an international actor; a study of models of action of social institute of Marjai'a during history

نویسندگان [English]

• Seyyed Rouhollah Hadj Zargarbshi ¹
• Mojtaba Abdekhodaee ²

¹ ATU

² ATU

چکیده [English]

Marja’iat is considered the main social institution which manages the religion in the society and leads the Shia in different political and social subjects. This institution actions based on thought of the representation of Imam and usage of rationality and specific power resources at various terrestrial levels and beyond that. This article tries to identify patterns and indicators of social behavior of this institution and to compare objective evidence of its actions with characteristics of international actors as mentioned in theories of International Relations. To do so, qualitative historical research methods were used and periods of Marja’iat and its classification – according to indicators of international relations science including power shift and status of actors – were studied and lastly historical turning points recognized and pattern of role-making explained. Finally, objective evidences of function of this institution in the transnational area, compared with characteristics of international actors. The author's initial hypothesis is adaptation of historical examples with characteristics of actors in international relations which will be tested during this study. The author also believes that time and spatial conditions and the extent to which benefits and goals are reached, considered the underlying elements of influence which form the behavior pattern of this social institution.

کلیدواژه‌ها [English]

• social institution
• role playing
• international actor
• International Relations
• Marja’iat