نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مینو قره بگلو ¹
• احد نژاد ابراهیمی ²
• شهین فرخی ³

¹ استاد معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

² استاد معماری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

³ دانش پژوه دکتری معماری اسلامی دانشکده معماری شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبربز

چکیده

اساس و پایه اصالت، فرهنگ است؛ فرهنگ یک جلوه روشنی از حیات اجتماعی است که در ارتباط انسان‌ها نهفته و انسان نیز رابطه مستقیم با معماری دارد، به صورتی که معماری در هر دوره بیان فرهنگ غالب بر جامعه است. بدین ترتیب این پژوهش درصدد پاسخگویی به پرسش زیر می‌باشد: اصالت فرهنگی در معماری چگونه و بر مبنای چه مولفه‌هایی قابل تبیین و بررسی است؟
این پژوهش با رویکرد مطالعات فرهنگی و روش استدلال منطقی و منطق پس‌کاوی، پس از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی جهت واکاوی فرهنگ از رویکرد رئالیسم اسلامی و ذیل آن ادراکات علامه طباطبایی مورد بحث قرار گرفت. در ادامه، مصاحبه با 11 نفر از اساتید برجسته ایران صورت گرفت. مفاهیم استخراجی از مصاحبه‌ها، کدگذاری گردید و مضامین متون مکتوب مصاحبه‌ها دسته بندی و مقوله‌بندی شدند و در نهایت مدل اصالت فرهنگی در معماری از منظر اندیشه اسلامی بر پایه ادراکات علامه طباطبایی انتزاع گردید. اصالت فرهنگی، از وجود ثابت و ظاهری متغییر تبعیت می‌کند که این موضوع در معماری بحث ثابت و جاری زندگی و نیز متغیر که ساختارهای کالبدی و فضایی را ایجاد خواهد کرد. مدل نهایی در ذیل بحث رئالیسم انتقادی حاوی سه سطحِ 1.واقعی (فرهنگ و ارزش‌ها در معماری) شامل اصالت ارجاعی، سنت‌های زنده، تاثیرگذار، خالق، نفوذپذیری، 2. سطح رویدادی (کنش معماری) شامل اصالت تاریخی و مکان، ساخت و طراحی، کیفی، بستر و زمینه و 3.سطح تجربی (حس و درک و تجربه معماری) شامل ادراکی و زیباشناسی و هنر قابل درک و دسته‌بندی است.

کلیدواژه‌ها

• اصالت فرهنگی
• معماری
• علامه طباطبایی
• ادراکات اعتباری

موضوعات

• مطالعات فرهنگی