مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران

2 دانشگاه آزاد رودهن

10.22034/jcsc.2023.708992

چکیده

تلاش‌ کارگران در چند دهه‌ی اخیر برای تشکل‌یابی به موضوعی چندان جدی برای پژوهش اجتماعیِ آکادمیک تبدیل نشده است. همین موضوع سبب شده است درست در برابرِ چشمان ناهوشیارِ مطالعات اجتماعی و فرهنگی، زندگی و تلاش بخشی مهم از عاملان اجتماعی نادیده گرفته شود و اساساً صدایی نیابد. مسئله‌ی این پژوهش طوری طراحی شده است که علیه رویه‌ی جاری باشد. در این پژوهش می‌خواهیم علاوه بر صدابخشیدن به گروهی از کارگران، پیچیدگی تعارضات گفتمانی و عملیِ کارگران سندیکای شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه را در یک رویداد خاص (اعتصاب سال ۱۳۸۳) نشان دهیم.

در این مقاله به رویکرد نظری/روش‌‌شناختی گفتمانی با رویکردی انتقادی تکیه کرده‌ایم و به بررسی متن‌های نوشتاری و شنیداریِ تولیدشده از ۱۳۸۳ به بعد در فضای گفتمانی این سندیکا پرداخته‌ایم. این متون مشتمل‌اند بر اسناد به‌جامانده از فعالیت‌های کارگران در مقطع مورد بررسی و همچنین مصاحبه‌ی عمیق با فعالان کارگری در شرکت واحد اتوبوس‌رانی. مسئله‌ی این پژوهش چگونگیِ برساخت و مفصل‌بندیِ گفتمان‌ها در نظم گفتمانی حاکم بر این سندیکا و واکاوی کشاکش‌های گفتمانی و پیامدهای آن برای فعالیت‌های کارگران در جهت تشکل‌یابی است.

اما مهم‌تر می‌خواسته‌ایم که گفتمانی مهم اما مغفول را برجسته کنیم که از آن می‌توان به عنوان قدرت کارگران یعنی توانایی جمعی آن‌ها یاد کرد که برآمده از ساختار زیست هرروزه و روابط کار آن‌ها است.

کلیدواژه‌ها

 ترابیان، س. ) 1۳87 اخبار روز؛ ؛» جمع بندی سه ساله ی مبارزات کارگران سندیکای شرکت واحد « ؛)
10 بهمن 1۳87 ؛ sayId=19179rooz.com/article.jsp?es-www.akhbar ]استفاده: شهریور 95 ]
 خانیکی، هادی ) 1۳87 (؛ در جهانِ گفت وگو: بررسی تحولات گفتمانی در پایان قرن بیستم؛ تهران:
انتشارات هرمس
 فرکلاف، نورمن ) 1۳79 (؛ تحلیل انتقادی گفتمان؛ ترجمه ی فاطمه شایسته پیران و دیگران؛ تهران:
مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها
 کاشی، محمدجواد غلامرضا ) 1۳79 (؛ جادوی گفتار، ذهنیت فرهنگی و نظام معانی در انتخابات دوم
خرداد؛ تهران: نشر مؤسسه ی فرهنگی آینده پویان
 یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس ) 1۳92 (؛ نظریه و روش در تحلیل گفتمان انتقادی؛ ترجمه ی
هادی جلیلی؛ چاپ سوم، تهران: نشر نی
 حافظیان، فاطمه ) 1۳80 (؛ تشکل های کارگری و کارفرمایی در ایران؛ تهران: انتشارات اندیشه برتر
 منصور، حسن )تدوین( ) 1۳9۳ (؛ قانون کار و قانون بیمه بیکاری؛ تهران: نشر دوران
 لاکلائو، ارنستو و شانتال موف ) 1۳92 (؛ هژمونی و استراتژی سوسیالیستی؛ ترجمه ی محمد رضایی؛
تهران: انتشارات ثالث
 بهداد، سهراب و نعمانی، فرهاد ) 1۳87 (؛ طبقه و کار در ایران؛ ترجمه محمود متحد؛ چاپ اول؛
تهران: نشر آگاه
 آقاجری، روزبه؛ 1۳95 ؛ کشاکش های گفتمانی و مسئله ی تشکل یابی کارگران از 1۳84 تا 1۳86 ؛
کارشناسی ارشد؛ دانشگاه علم و فرهنگ
 محجوب، علیرضا )مصاحبه شونده( )تیر؟ 1۳84 محجوب: همین فردا جمع شوند، من خودم آنجا « ؛)
سایت لج ور؛ ؛» می روم mahjoob.htm-http://www.lajvar.se/mosahebe/mahname.tolid ؛
]استفاده: شهریور 95 ]
 حسینی، غلامحسین و مجیدی، حمید ) 1۳91 فرایند شکل گیری سندیکای شرکت واحد تا « ؛)
اشتراک؛ ؛» برکناری اسانلو 7 بهمن 1۳91 ؛ https://goo.gl/zA5nTw ]استفاده: اردیبهشت 79 ]
 Aghajari, Roozbeh (2016). Discursive struggles and the problem of organization of workers in Iran 2005-2007 (1384-1386). (MA thesis). Science and culture university. [in Persian].
 Behdad, Sohrab and Noamani, Farhad (2008). Class and labor in Iran. (translator: Mahmood mottahed). 1th. Tehran. Agah Pub. [in Persian].
 Behdad, Sohrab and Nomani, Farhad (2012). Labor Rights and the Democracy Movement in Iran: Building a Social Democracy. Northwestern Journal of International Human Rights. Vol. 10. 211-230.
 Fairclough, Norman (1989). language and power. 1th. New York. longman Inc.
 Fairclough, Norman (2009). Critical discourse analysis. (translators: Fatemeh Shayesteh-piran and others). Tehran. Studies and programming of media pub [in Persian].
 Hafezian, Fatemeh (2001). Workers’ and emploees’ organizations in Iran. Tehran. Andishehy-e Bartar pub. [in Persian].
 Hosseini, gholamhossein and Majidi, Hamid (2012). The process of formation of the Syndicate of Workers of Tehran and Suburbs Bus Company until dismissal of Osanlu. Eshterak website. In this address https://goo.gl/zA5nTw [in Persian].
 Jorgensen, Marianne W and Phillips, Louise (2013). Discourse Analysis as Theory and Method. (translator: Hadi Jalili). 3th ed. Tehran. Nashr-e Ney pub. [in Persian].
 Kashi, mohammadjavad gholamreza (2009). Magic of discource: cultural subjectivity and system of meanings in the election 2th khordad. Tehran. Cultural institute Ayandeh-pouyan pub. [in Persian].
 Khaniki, Hadi (2008). in the world of dialogue: survey of discursive changes in the end of 20th century. Tehran. Hermes Pub. [in Persian].
 Laclau, Ernesto and Mouffe, Chantal (2013). Hegemony and Socialist Strategy. (translator: Mohammad Rezaee). Tehran. Sales pub. [in Persian].
 Mahjoob, Alireza [interviewee] (2005). Mahjoob: If they gather tomorrow, I will go there myself. Lajvar website. In this address:
http://www.lajvar.se/mosahebe/mahname.tolid-mahjoob.htm [in Persian].
 Mansour, Hassan [Editor} (2014). Labor Law and Unemployment Insurance Law. Tehran. Dowran Pub. [in Persian].
 Torabian, s (2008 [1387]). The summary of the three-year struggle of workers of Syndicate of Workers of Tehran and Suburbs Bus Company. Akhbar-e Rooz news website. 10 Bahman 1387. In this address www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=19179 [in Persian].
 Rezaee, Mohammad (2014). Methodological considerations in cultural studies. published in Mirzaee, Hossein (Editor). Introduction to the methodology of cultural studies. Tehran. Institute for social and cultural studies. pp. 129-168 [in Persian].