مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم

2 پژوهشگر مستقل

چکیده

 



اصطلاح مراکزخرید ( (Shopping Centers اگرچه در دنیای علمی و زندگی روزمره پرکاربرد و رایج است اما به همان اندازه نیز از ابهام برخوردار است. اشکال متعدد و متنوع این مفهوم گاهی با هم در هم می‌آمیزد و مرزهای درونی آن از میان می‌رود. در دو دهه گذشته در ایران، افزایش چشمگیر فضاهای تجاری به ویژه مال‌ها و مگاما‌ل‌ها در شهر تهران موضوعی بوده که توجه همگان را به خود جلب کرده است اما این امر از ابهام مفهومی و ابهام در تعداد و عملکردهای گوناگونی آن کم نکرده است. نه تنها از تعداد و شکل بندی‌ها و طبقه بندی‌های موجود در مجتمعهای تجاری تهران آگاهی کافی نداریم بلکه شناخت دقیقی هم راجع به جغرافیا و تاریخ این فضاهای تجاری مدرن وجود ندارد. به همین دلیل در گام اول، ارائه آمار پایه‌ای و تدقیق مفهومی بر اساس طبقه بندی‌های مختلف مجتمع های تجاری ضروری بنظر می‌رسد. داده‌های این مقاله بر اساس سرشماری در بین سال‌های 1395 -1397 انجام گرفته‌است، و بر این اساس ما به گونه شناسی و طبقه بندی مجتمع های تجاری و نوع آنها بر حسب وضعیت جغرافیایی و دوره‌های تاریخی احداث پرداخته‌ایم. براساس یافته‌های این مقاله، بیشترین تعداد مراکز خرید و مال‌ها و مال‌های چند منظوره در دوره قالیباف و بیشتر در مراکز و مناطق شمالی و غربی تهران متمرکز شده‌اند، همچنین، احداث این مراکز تجاری فواصل و نزدیکی و دوری آنها از یکدیگر و محل استقرارشان تابع منطق مشخصی نبوده‌است.

کلیدواژه‌ها

1-    اصغرزاده، ابراهیم، "ما مخالف فروش تراکم بوده‌ایم" همشهریضمیمه، 13 بهمن 1381.
2-    امیرابراهیمی، مسرت، 1374 -"تاثیر فرهنگسرای بهمن در زندگی اجتماعی و فرهنگی زنان و جوانان تهران" گفتگو  شماره 9 پاییز 1374
3-    امیرابراهیمی، مسرت، "مراحل گذار، از شهری دوگانه به شهری پیچیده" معماری و شهرسازی، شماره 59-58 ، آبان 1379
4- زگر مارتین ( 1375) تفکیک تسهیلات خرده فروشی و مرکز دوقطبی شهر تهران" در تهران پایتخت دویست ساله زیر نظر شهریار عدل و برنار اورکد، سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران و انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران، ص 339.
5- سلطانزاده، حسین. 1366 بازارهادرشهرهایایران،کتابشهرهایایران به کوشش محمد یوسف کیانی. تهران : انتشارات جهاد دانشگاهی.
6-     کاظمی، عباس(  1388) پرسه زنی و زندگی روزمره در ایران، انتشارات فرهنگ جاوید.
7-     کاظمی و امیر ابراهیمی، 1397، مطالعه ابعاد فرهنگی و اجتماعی مگامالها و مجتمع‌های بزرگ تجاری، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرتهران.
 
Brown,Michael, Lubelczyk,Matt., 2018, The future of shopping centers,A.T, Kearney  report, (Hrsg.)
Coleman, P. (2006). Shopping environments: Evolution, planning and design. Amsterdam: Architectural Press
The International Council of Shopping Centers (ICSC): Global Shopping Center Classification https://www.icsc.org/news-and-views/research/shopping-center-definitions
Uberti, David, "The death of the American mall", The Guardian, Thu 19 Jun 2014