نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا سرحدی ¹
• روح اله اسلامی ²
• ملیحه تابعی ³

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی (گرایش مسائل ایران) دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشگاه فردوسی مشهد

³ کارشناس مطالعات راهبردی گروه مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی- اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تشکل‌های دانشجویی فرصت‌هایی برای مشارکت و یادگیری فراهم می‌آورند. این نهادها تحت تأثیر آسیب‌هایی قرار دارند که مانع رشد و گسترش مشارکت اجتماعی در دانشگاه و به‌تبع آن در جامعه می‌شود. با شناخت آسیب‌ها و ارائه راهکار برای برون‌رفت از آن می‌توان مشارکت اجتماعی را بهبود بخشید. این مقاله قوانین و رویه‌های موجود بر تشکل‌های دانشجویی را با رویکرد نهادی و شاخص‌هایی چون کاهش نا اطمینانی، جمع‌آوری اطلاعات و ترجیحات و ایجاد و اجرای قواعد هم پیوند با مشارکت اجتماعی بررسی کرده است. سؤال پژوهش این است که در تعامل تشکل‌های دانشجویی با یکدیگر و مجموعه دانشگاه چه موانعی پیش روی رشد مشارکت اجتماعی وجود دارد؟ به این منظور، از روش کیفی و تحقیق مطالعه موردی واحد ابزاری در قالب پنج مصاحبه استفاده شده است. طبق یافته‌ها و تفسیر داده‌ها در چارچوب نهادی، آسیب‌های تشکل‌های دانشجویی در جهت مشارکت اجتماعی شاملِ ضعف در ارتباط برون تشکلی؛ عدم هم‌افزایی اطلاعات و ترجیحات، عدم نهادمندی در راستای مشارکت جمعی؛ اخلال در رسالت تشکل‌ها، ناکارآمدی در مشارکت رویه‌مند و تأمین اهداف جمعی و نقص در ارائه الگوی مناسب برای تمرین مشارکت اجتماعی است. شکل فعلی مشارکت تشکل‌های دانشجویی در امورات دانشگاه که مرتبط با خیر عمومی دانشجویی است مانع از رشد و گسترش مشارکت اجتماعی در دانشگاه و به‌تبع آن جامعه است. راه برون‌رفت از این وضعیت، ایجاد پارلمانِ دانشجویی در دانشگاه پیشنهاد شده است که در آن تشکل‌های مختلف گرد هم خواهند آمد و بستر مناسبی برای رشد و گسترش مشارکت اجتماعی در دانشگاه و جامعه خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• تشکل‌های دانشجویی
• آسیب‌شناسی
• مشارکت اجتماعی
• نهادگرایی