مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه راضی

2 دانشگاه کردستان

3 دانشگاه رازی

چکیده

تاریخ‌نگاری یکی از سازوکارهای معنابخشی به هویت‌های فرهنگی معاصر، از طریق حافظه جمعی، روایت، فانتزی (خیالپردازی) و اسطوره است. یکی از حوزه‌هایی که به بازاندیشی انتقادی تاریخ پرداخته و آن‌ را در رابطه با قدرت و نظام‌های سلطه مجدداً صورت‌بندی کرده، نظریه پسااستعماری است. این نوشتار تلاشی برای بازخوانی تاریخ کردستان، جنبه‌های روایی و صورت‌بندی‌های گفتمانی آن، از این منظر انتقادی است. در این جستار با روش و نظریه گفتمان به بررسی آثار و متون تاریخی نویسندگان کُرد و غیرکرد درباره کردستان پرداخته‌ شده است. نتیجه‌ی کلی این مطالعه‌ آن است که گفتمان استعماری و گفتمان ملی‌گرایی، چارچوب‌های اصلی این تاریخ‌نگاری بوده و در آنها، روایت‌های اروپامدار و غایت‌انگار ناسیونالیستی، برسازنده اصلی فرم روایی این تاریخ هستند. ویژگی اصلی این فرم روایت و این رویکرد تاریخ‌نگاری فقدان اشکال تاریخ‌نویسی فرودستان و صدای آنهاست.

کلیدواژه‌ها

 

اباذری، یوسف و کریمی، جلیل (1387) « آیا شرق‌شناسی را پایانی هست؟»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دانشگاه تهران، ش 6، صص 155-173.
 ادموندز، سی. جی (1382) ترک‌ها کردها عرب‌ها، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر روزبهان.
بابانی، عبدالقادر ابن رستم (1367) سیرالاکراد، به کوشش محمد رئوف توکلی، تهرانک توکلی.
برتنس، هانس (١٣٨٤) «نظریه و نقد بسامستعمراتی»، ترجمه بختیار سجادی در زریبار(مجموعه مقالات) سال نهم شماره 56-57 صص 315-338.
پری، بنیتا (١٣٩١) « نهادینه کردن مطالعات پسااستعماری»،‌ ترجمه جلال فرزانه دهکردی در مطالعات پسااستعماری(مجموعه مقالات) گزیده و‌ترجمه جلال فرزانه دهکردی و رامین فرهادی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، صص 203ـ234.
ترنر، برایان (١٣٨٤) شرق‌شناسی پست‌مدرنیسم و جهانی شدن، ‌ترجمه محمد علی محمدی، تهران: نشر یادآوران.
توفیق، ابراهیم (1390) جامعه‌ی دوران گذار و گفتمان پسااستعماری، جامعه‌شناسی ایران(مجموعه مقالات)، سال دوازدهم شماره 1و2
جمعی از مستشرقین (1367) کرد در دایره المعارف اسلامی، ارومیه: انتشارات صلاح‌الدین ایوبی.
جنکینز، کیت (١٣٩٠) بازاندیشی تاریخ، ‌ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: نشر آگه.
رندل، جاناتان (1387) با این رسوایی چه بخشایشی، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
زکی، محمد امین (1378) تحقیقی تاریخی درباره کرد و کردستان، ترجمه و توضیح حبیب الله تابانی، تبریز: انتشارت آیدی.
سجادی، علاالدین (1384) شورشه‌کانی کورد، تهران: انتشارات اطلس.
سعید، ادوراد(١٣٩٠) شرق‌شناسی، ‌ترجمه لطفعلی خنجی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
شولتسه، راینهارد (1389) تاریخ جهان اسلام در قرن بیستم، ترجمه ابراهیم توفیق، تهران: پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
عبدالملک، انور(١٣٩٢) «بحران شرق‌شناسی»، ‌ترجمه رضا امیری، در چشم‌انداز‌ ایران، شماره 77، صص 77ـ81.
فوکو، میشل (١٣٧٨) نظم گفتار، ‌ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر آگه.
فوکو، میشل(١٣٨١) نظم‌اشیا: دیرینه شناسی علوم انسانی، ‌ترجمه ‌یحیی امامی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کردستانی، علی اکبر (1388) حدیقه ناصری: در تاریخ و جغرافیای کردستان، به کوشش محمد رئوف توکلی، تهران : توکلی.
کوثری، مسعود و احمدزاده، مصطفی (1393) « زیبایی‌شناسانه کردن دیگری: تحلیل رتوریک بازنمایی کردها در سفرنامه‌های غربی»، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 21، ش1. صص. 48-9.
کینان، درک (1379) کردستان و کرد، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی انتشارات نگار.
گاندی، لیلا(١٣٩١) پسااستعمارگرایی، ‌ترجمه مریم عالم‌زاده و همایون کاکاسلطانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مک داول، دیوید(1386) تاریخ معاصر کرد، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: انتشارات پانیذ.
موکریانی، حسین داماو (1384) تاریخ امیران سوران، ترجمه رضا خیری، تهران: اتشارات مرکز اسناد و خدمات پژوهشی.
مینورسکی، ولادیمیر (1378) کرد تاریخ زبان و فرهنگ، به کوشش محمد رئوف یوسفی نژاد، نشر سهیل.
لاکلائو، ارنست و موفه، شانتال (١٣٩٢) هژمونی و استراتژی سوسیالستی، ‌ترجمه محمد رضایی، تهران: نشر ثالث.
میلز، سارا(١٣٩٢) گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان: نشر هزاره سوم.
هال، استوارت(١٣٨٦) غرب و بقیه: گفتمان و قدرت، ‌ترجمه محمود متحد، تهران: نشر آگه.
هال، استوارت(١٣٨٦) «چیستی هویت فرهنگی»، ‌ترجمه سیاوش قلی پور، فصلنامه زریبار، سال یازدهم، شماره 63، صص167ـ216.
نیکیتین، واسیلی (1378) کرد و کردستان، ترجمه‌ی محمد قاضی، تهران: نیلوفر.
برویین سن، مارتین، وان (1378) آغا شیخ دولت، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
یانگ، رابرت(١٣٩٠) اسطوره سفید: غرب و نوشتن تاریخ،‌ ترجمه جلیل کریمی‌ و کمال خالق پناه، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
یانگ، رابرت (١٣٩١) درآمدی اجمالی بر پسااستعمارگری، ‌ترجمه فاطمه مدرسی و فرح قادری، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ئه‌رده‌لان، مه‌ستووره (2005) میژووی ئه‌رده‌لان، وه‌رگیرانی ماموستا هه‌ژار، نشر ئاراس.
 بتلیسی، ئه‌میر شه‌ره‌ف‌خان (2013) شه‌ره‌فنامه: میژووی مال و میرانی کوردستان، وه‌رگیرانی ماموستا هه‌ژار، تاران، په‌خشانگای پانیز.
مه‌زهه‌ر ئه‌حمه‌د، که‌مال (2001) چه‌ند لاپه‌ره‌یه‌ک له میژووی گه‌لی کورد، هه‌و‌لیر، ده‌زگای چاپ و بلاوکردنه‌وه‌ی موکریانی.
Bhabha, Homi (1994) location of culture, London: Routledge
Chacrabarty, Depish (2002) habitation of modernity ~ essay in the wake of subaltern studies, London: university of Chicago
Hall, Stuart (1993) cultural identity and diaspora in colonial discourse and postcolonial theory edited by Williams Patrick and Laura chrisman, London: Routledge
Janmohamed, R. Abdul (1993) the economy of Manichean allegory in postcolonial studies Reader edited by bill Ashcroft & Helen tiffin, London: outledge
Spivak, Gayatery (1993) can subaltern speak? In colonial discourse and postcolonial theory edited by Williams Patrick and Laura chrisman, London: Routledge
Spivak, Gayatery (1998) in other world: essay in cultural politics, London: Routledge
Young, Robbert (2005) colonial desire: hybridity in theory culture and race, London: Routledge