مطالعات فرهنگی و ارتباطات

مطالعات فرهنگی و ارتباطات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

داوران

داوران

تحلیل چندسطحی عوامل جمعیتی- اجتماعی مؤثر بر سهم هزینه‌های مصرفی ارتباطات خانوارهای ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

هدف این مقاله بررسی سهم هزینه‌های ارتباطات خانوارهای ایرانی به ویژه در بستر تغییرات ساختار سنی و ترتیبات زندگی خانوار با استفاده از تحلیل ثانویه داده‏های هزینه و درآمد خانوار سه دهه اخیر(92-1363) می‏باشد. به منظور انجام مدل شبه پانل در بررسی نقش تحولات عوامل اقتصادی و اجتماعی خانوار و ساختار جمعیت در تحولات سهم هزینه‌های ارتباطات خانوار مدل تحلیلی چند سطحی تقاطعی بکار برده شده است. نتایج بیانگر روند افزایش سریع سهم هزینه‌های ارتباطات در خانوار بویژه در دهه اخیر است. در خصوص عوامل جمعیتی تأثیرگذار بر این روند، نتایج مدل شبه پانل نشان داد که دوره و نسل تأثیر معنی‌داری در سهم هزینه‌های مصرفی خانوار داشته است. همچنین تغییرات ساختار سنی در جهت افزایش سهم جمعیت در سنین فعالیت در تحولات سهم هزینه‌های مصرفی خانوار تأثیری مثبت نشان می‏دهد. بعلاوه، نتایج مقاله بیانگر تأثیر معنی‌دار متغیرهای نوع شغل، سن، جنس و سطح تحصیلات سرپرست خانوار، ترتیبات زندگی‌ خانوار، شاخص امکانات رفاهی خانوار، درصد برخورداری نسل از تحصیلات دانشگاهی و امکانات رفاهی بر سهم هزینه‌های ارتباطات خانوار دارد. یافته ها و نتایج مقاله در چارچوب رویکرد چرخه زندگی مصرف مودگیلیانی، رهیافت‌های نظری مبتنی بر تمایزات اجتماعی و الگوی مصرف، نظریه چرخه جمعیت‌شناختی و رویکرد نسلی الگوی مصرف قابل تببین  است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Multilevel analysis of socio-demographic Factors affecting Iranian’s Household Communications Expenditures

چکیده [English]

The aim of this study is to analyze of changes of household’s communication expenditures ,particularly in the context of age structure transitions and household living arrangements using secondary analysis of Household Income & Expenditure Survey data during 1984-2013.  The Cross-classified Multilevel Model has been applied in order to handling of the pseudo panel model. The results showed that the share of household communication expenditures has increased rapidly in recent decade. The results of pseudo panel model show that period and cohort have significant effects on of household Communication Expenditures. Age structure changes (percent of activity population aged15-64) have had positive effect on share of household communication expenditures. Also the results shows that socio-demographic characteristics of head of household (such as age, gender, type of job and level of education), household living arrangements, household welfare index, percent of cohort university educated population, and  cohort welfare index have significant effects on share of household communication expenditures.  These results can be explained by Modigliani’s life cycle consumption theory, theoretical approaches on social distinctions and consumption pattern, demographic cycle theory and generational approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pseudo Panel
  • Cross-Classified Multilevel Model
  • Consumption Pattern Dynamic
  • Life Cycle Consumption Theory
  • household communications expenditures
مراجع

 

بوردیو، پیر (1393) تمایز: نقد اجتماعی قضاوت­های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.
پایا، علی (۱۳۸۳) دانشگاه، تفکر علمی، نوآوری و حیطه عمومی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
خدابخشی، لیلا (۱۳۸۵) «جایگاه ارتباطات و فناوری‌های نوین ارتباطات و اطلاعات در برنامه‌های توسعه ملی»، پایان‌نامه کار‌شناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
راغفر، حسین و میترا باباپور (1393) «تجزیه و تحلیل رفتار بین نسلی هزینه­ی مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از داده­های شبه تابلویی»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، دوره 3، شماره 10، صص177-199.
زنجانی، حبیب الله (1385) «تحول جمعیت­شناختی خانوار در ایران»، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شماره 1، صص61-80.
صادقی، رسول (1393) «روند تحولات جمعیت ایران: گذشته، حال و آینده»، پژوهشکده آمار، چاپ اول. طرح پژوهشی.
بنی‌هاشمی، فریبا سادات و دیگران (1393) «بررسی ساختار و ترکیب خانوار و روند تغییرات آن طی سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۰»، پژوهشکده آمار، طرح پژوهشی.
قاضی طباطبایی، محمود و دیگران (1393) «بررسی ویژگی­های اجتماعی و جمعیت­شناختی خانوارهای زن سرپرست»، پژوهشکده آمار، طرح پژوهشی.
Abbasi-Shavazi, M. J. and P. McDonald, and M. Hosseini-Chavoshi (2009). The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction, Springer Press.
Erlandsen,S & Nymoen,N (2008)." Consumption and Population Age Structure", Springer, Journal of Population Economics, Vol. 21, No. 3, pp. 505-520.
Gilleard, C. and Higgs, P., (2007). "The Third Age and the Baby Boomers Two Approaches to the Social Structuring of Later Life". International Journal of Ageing and Later Life, 2 (2), 1330.
Gilleard, C., & Higgs, P. (2002). "The Third Age; Class Cohort or Generation?" , Ageing & Society, 22(3): 369–382.
Halvorsen, E.  (2003). A Cohort Analysis of Household Saving in Norway. Discussion Paper No. 354.
Jo. M. Martins  Farhat Yusuf · David A. Swanson (2012). Consumer Demographics and Behavior, springer.
Lefèbvre.M, (2006).Population Ageing and Consumption Demand in Belgium, Research Center on Public and Population Economics, Belgium.
Miniaci, R., Monfardini, C., &Weber, G.  (2003). Is There a Retirement Consumption Puzzle in Italy?, Mimeo.
Modigliani, F.  (1986). "Life Cycle, Individual Thrift, and the Wealth of Nations". The AmericanEconomic Review, 76 (3), 297–313.
Modigliani, F., & Brumberg, R.  (1954). Utility Analysis and the Consumption Function: An Interpretation of Cross-Section Data. In K. K. Kurihara  (Ed.), Post Keynesian Economics  (pp. 390–397).
Nefedov, S. A. (2003) A Theory of Demographic Cycles and the Social Evolution of Ancient and Medieval Oriental Societies. Oriens 3: 5-22.
Nefedov, S. A. (2004) A Model of Demographic Cycles in Traditional Societies: The Case of Ancient China. Social Evolution & History 3(1): 69–80.
Rentz.O & Reynolds.F  (1991)."Forecasting the Effects of an Aging Population on Product Consumption: An Age-Period-Cohort Framework", Journal of Marketing Research, Vol. 28.
Rentz.O & Reynolds.F& Stout, R  (1983). “Analyzing Changing Consumption Patterns with Cohort Analysis”, Journal of Marketing Research, American Marketing Association,Vol. 20, No. , pp. 12-20 ,
Pool, I.  (2005), Age-Structural Transitions and Policy: Frameworks, Chapter 1, Pp. 13-39, in Population, Resources and Development: Riding the Age Waves, Springer Press.
Pool, I.  (2007). Demographic Dividend: Determinants of Development or Merely Windows of Opportunity? Ageing Horizons, Issue No 7, PP. 28-35.
Ryder, N  (1965).” The Cohort as a Concept in the Study of Social Change”, American Sociological Association, American Sociological Review, Vol. 30, No. 6, pp. 843-
Yusuf.F& Brooks.G (2010). Demographics and Consumption Patterns in Urban China, Population Research and Policy Review, Springer.
Warde, A. (1994). Consumption, Identity-Formation and Uncertainty. Sociology, 22 (4), 877–897 Oslo: Statistics Norway.
Williamson, J, G.  (2001). Demographic Change, Economic Growth, and Inequality, In N. Birdsall et al. Population Matters, Oxford University Press.
Yin W. Devaney  and Stahura  J(2005) "Determinants of Household Expenditure on Computer  Ardware and Software", Journal of Consumer Affairs, September, 39, 2, 237–417.
Montagnier. P , Spiezia. V (2011), The Determinants of ICT Expenditures by Households: a Micro Data Analysis, Statistics and Economy Journal,48, 60-77. 
مطالعات فرهنگی و ارتباطات
دوره 12، شماره 42
خرداد 1395
صفحه 39-62
فایل ها
اشتراک گذاری
ارجاع به این مقاله
آمار