مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه‌های تهران است. این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه‌ ساخت‌یافته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد کافه‌رو تهران است. به منظور انتخاب نمونه از روش غیر احتمالی نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 30 نفر می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش کد گذاری و تفسیر کد‌های بدست آمده، استفاده شد. نتایج حاکی از آن استالگوی‌های کنش ارتباطی افراد در کافه‌های تهران از الگوی کنش ارتباطی هابرماس پیروی نمی‌کند. در حقیقت کنش ارتباطی افراد بیشتر بر مبنای احساسات، سنت، قومیت و روابط دوستی بود و بسته به نوع مساله مورد بحث، نوع کنش فرق می‌کرد. در این رابطه به نظر می‌رسد که این امر در سطح کلان منجر به دو یا چند دستگی شدید در جامعه و بین اقوام و گروه‌های مختلف می‌شودکه این امرباعثبه وجود آمدن فضای تشنج در بین اقشار مختلف می‌شود.در این شرایط افکار موافق و مخالف وضع موجود چندان به چالش کشیده نمی‌شود و این امر می‌تواند منجر به تعارض، درگیری و ستیزبین طبقات مختلف در خوشبینانه‌ترین حالت و در بدترین حالت منجر به سرکوب و حذف یکی از طرفین شود.

کلیدواژه‌ها

 
-          اباذری، یوسف (1389) خرد جامعه‌شناسی، تهران: انتشارات طرح نو. 
-          ارمکی، تقی آزاد؛ امامی، یحیی (1383) « تکوین حوزه عمومی و گفت‌وگوی عقلانی، بررسی موردی چند تشکل دانشجویی»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 1، ص 58- 89.
-          انصاری، منصور (1384) دموکراسی گفتگویی؛ امکانات دموکراتیک اندیشه‌های میخاییل باختین و یورگن هابرماس، تهران: نشر مرکز.
-          اوث ویت، و (1386) هابرماس؛ معرفی انتقادی، ترجمه جو افشانی، لیلا؛ چاوشیان، حسن، تهران: نشر اختران.
-          حاجی حیدری، حامد (1383) «عقلانیت ارتباطی به جای عقلانیت ابزاری»، مجله کتابخانه، شماره 33، ص 333- 366.
-          خانیکی، هادی (1387) در جهان گفتگو؛ بررسی تحولات گفتمانی در پایان قرن بیستم، تهران: انتشارات هرمس.
-          دی ویمر، ر؛ آر دومینیک، ج (1384) تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمه: کاووس امامی، تهران: انتشارات سروش.
-          ریتزر، ج (1392) نظریه‌های جامعه‌شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، مترجم خلیل میرزایی، و علی بقایی سرابی، انتشارات جامعه‌شناسان، تهران.
-          سیدمن، ا (1386) کشاکش آرا در جامعه­شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشرنی.
-          شفیعی، محمود (1384) «نظریه کنش ارتباطی (جهان‌زیست و سیستم) و نقد اجتماعی-سیاسی»، فصلنامه دانش سیاسی، شماره دوم صص 149-166.
-          عباس‌پور، ا (1390) « بررسی روش‌شناسی نظریه «کنش ارتباطی» هابرماس با رویکرد انتقادی»، مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم، شماره دوم، ص 35- 64.
-          فلیک، ا (1387) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
-          لازار، ژ (1388) افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی، تهران: نشر نی.
-          محمد پور، احمد (1390) ضد روش2، مراحل و رویه‌های عملی در روش­شناسی کیفی، جلد دو، تهران: انتشارات جامعه­شناسان.
-          محمدی، سید محمد (1386) « هابرماس و پروژه ناتمام مدرنیته»، نامه فلسفی، شماره 1، صص 53-66.
-          مهدی‌زاده، سید محمد (1391) نظریه‌های رسانه؛ اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: انتشارات همشهری.
-          میناوند، محمد قلی (1385) « اینترنت و توسعه سیاسی: حوزه عمومی در فضای سایبرنتیک»، پژوهش علوم سیاسی، شماره دوم، صص 146-116.
-          نوذری، حسینعلی (1389) بازخوانی هابرماس؛ درآمدی بر آراء، اندیشه‌ها و نظریه‌های یورگن هابرماس،تهران: نشر چشمه.
-          هابرماس، ی (1384) دگرگونی ساختاری حوزه عمومی،  کاوشی درباب جامعه بورژوایی، ترجمه جمال محمدی، تهران: نشر افکار.
-          ---------  (1392) نظریه کنش ارتباطی، عقل و عقلانیت جامعه، زیست جهان و نظام نقادی مفهوم کارکردگرایانه عقل، ترجمه کمال پولادی، تهران: نشر مرکز.
-          هاو، ال. ای (1387) یورگن هابرماس، ترجمه جمال محمدی، تهران: انتشارات گام نو.
-          هرسیج، حسین؛ حاجی‌زاده، جلال (1389) « تبیین دموکراسی رایزنانه در اندیشه‌های فلسفی یورگن هابرماس»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه، سال ششم، شماره سوم، صص 75-93.
-          هولاب، ر (1391) یورگن هابرماس، نقد در حوزه عمومی، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
-          Edgar, A. (2006). Habermas, the Key Concepts. New York: Routledge Press pp xv-xvi.
-          Habermas, J. (1979). Communication and the Evolution of Society. Boston: Beacon Press, p 3.
-          Habermas, J.(1984). The Theory of Communicative Action. Boston: Beacon Press, vol1. pp 98-171.