مطالعات فرهنگی و ارتباطات

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی جامعه‌شناختی مناسک و رفتارهای دینی است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات دورکیم است. متغیر وابسته، مناسک و رفتارهای دینی و متغیرهای مستقل عبارت‌اند از: جامعه‌پذیری دینی، انسجام اجتماعی، نظارت و کنترل اجتماعی، تجدید حیات اجتماعی و جنسیت. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان دزفول در سال تحصیلی 89-90 با جامعه آماری 18241 که در این میان تعداد 350 نفر از طریق فرمول نمونه‌گیری کوکران به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شد. یافته‌های تحقیق که با استفاده از بسته نرم‌افزاری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌، نشان می‌دهند که متغیر وابسته مناسک و رفتارهای دینی با متغیرهای مستقل جامعه‌پذیری دینی، نظارت و کنترل اجتماعی، انسجام اجتماعی، تجدید حیات اجتماعی، که به‌عنوان فرضیه‌های اصلی و منطبق با نظریات دورکیم طراحی شده‌اند، رابطه معناداری دارد. ضرایب همبستگی چندگانه نشان می‌دهد که به ترتیب اولویت رابطه اول متغیر نظارت و کنترل اجتماعی، دوم متغیر جامعه‌پذیری دینی، سوم انسجام اجتماعی و چهارم تجدید حیات اجتماعی (دینی) بوده‌اند. همچنین در فرضیه فرعی پژوهش، یافته‌ها نشان دادند، مناسک دینی دختران از پسران دانش‌آموز بیشتر است.

کلیدواژه‌ها