نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی شیح مهدی ¹
• محمد فراس العضل ²

¹ استادیار گروه انیمیشن و سینما دانشکده هنر ومعماری دانشگاه تربیت مدرس

² دانشجوی کارشناس ارشد رشته انیمیشن دانشکده معماری و هنر دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

  عوامل موثر برای پیدایش دیدگاه غرب نسبت به شرق به طور کلی و به طور ویژه جهان عرب را باید از سده‌های دور در متون کتاب‌های مقدس، ماجراهای جنگ‌های صلیبی و در سده‌های متاخر در آثار سفرنامه‌نویسان وجهانگردان اروپایی در پی رویارویی با سرزمین‌های عربی و فرهنگ مردمان عرب دانست. این مقاله در چارچوب نظریات پژوهشگران مطالعات فرهنگی به نگارش در آمده است. براساس این دیدگاه، آثار و تصویر‌های که غرب درباره اعراب و سرزمین‌شان ساخته است، غالبا آمیخته با برتری طلبی است. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مشاهده مجموعه‌ها و فیلم‌های انیمیشنی نسبت به گردآوری داده‌ها اقدام و سپس با روش تحلیلی و انتقادی آنها را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است. نتیجه‌ی این مقاله نشان می‌دهد که پدیده (بازنمایی) غرب از اعراب و سرزمین‌های عربی، به عنوان یک پدیده‌ رسانه‌ای مطرح است و غرب، مردمان خاورمیانه عربی را به عنوان (دیگری) نشان می‌دهد تا برای ایجاد هویت (خویش) به صورت کلیشه‌های ایدئولوژیک تمدن غربی بهره‌گیری و اعراب را در محصولات فرهنگ و هنر تصویری به صورت مردمانی ناشناس و هراس انگیز بازنمایی می‌کند. هنرهای تصویری به ویژه فیلم‌های انیمیشن به عنوان یکی از بخش‌های مهم رسانه‌ای، فرادستی فرهنگ غربی را از طریق، اندیشه‌ها، باورها و الگوهای زندگی غربی به کودکان و نوجوانان سراسر دنیا بازتولید و تلقین می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• بازنمایی
• شخصیت عربی
• کلیشه‌سازی
• شرق‌شناسی
• انیمیشن غربی