نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهرا
2 گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهراء
3 استادیار گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه خوارزمی
4 دانشیار ،گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه الزهرا
چکیده
کیفیت دوره‌ی دانشگاهی، شرایط و ویژگی‌های ارتباطی دانشگاه، ویژگی‌های فردی و گروهی استادان و نیز دانشجویان، مسأله‌ای مهم و اثرگذار بر بازدهی آموزش است. در هر دوره‌ای دانشگاه متناسب با جامعه و فناوری باید دگرگون شود. هدف این پژوهش ارزشیابی کیفیت آموزش دانشگاهی از راه پرداختن به زمینه‌سازی برای کارآفرینی و با توجه به اهمیت شبکه‌های ارتباطی دانشگاه الزهراء(س) بود. افزایش تعداد و درصد زنان پذیرفته‌شده و دانش‌آموخته‌ی دانشگاه‌های ایران و اهمیت توجه به کارآفرینی زنان ازجمله دلایل این مطالعه بود. این ارزشیابی با الگوی سیپ به‌صورت غیرآزمایشی از نوع مطالعه موردی است. جامعه‌ی این پژوهش برنامه‌ها، دانش‌آموختگان، دانشجویان، استادان و مدیران گروه دانشگاه الزهراء در سال آموزشی 1394-95 بود که از نمونه‌ای دربردارنده‌ی 8 برنامه، 4 مدیر گروه، 40 استاد، 140 دانشجو و 40 دانش‌آموخته به روش خوشه‌ای تصادفی از چهار گروه با به‌کارگیری سیاهه‌وارسی و پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته داده‌گیری شد. یافته‌های پژوهش نشان‌داد در هیچ‌یک از برنامه‌ی‌های آموزشیِ بررسی‌شده اشاره و توجهی به شبکه‌های ارتباطی، نوآوری و کارآفرینی وجود ندارد، و واحدهای سازمانیِ ارتباطی میان دانشگاه و جامعه-بازارکار انگشت‌شمار، غیرشبکه‌ای و ازنظر ارتباطی کم‌کار بوده‌اند. باوجود اظهار علاقمندی به نوآوری، بکارگیری روش‌های نوین آموزشی، عضویت و ارتباط با نهادهای برون‌دانشگاهی ضعیف بوده، پاسخ‌دهندگان زمینه‌سازی دانشگاه در این موارد را کم و خیلی‌کم ارزیابی‌کرده‌اند. نتایج به‌کارگیری پرسش‌نامه میان دانشجویان، استادان، مدیران‌گروه و دانش‌آموختگان تفاوت معنادار نداشت. از جنبه‌ی بافتی برخی ویژگی‌ها و امکانات با کمبود مهارت‌های ارتباطی استادان و دانشجویان مرتبط بوده‌است.
کلیدواژه‌ها
ابراهیم‌زاده، عیسی (1386) انتقال از دانشگاه از راه دور سنتی به دانشگاه مجازی: نوآوری و چالش تغییر (مطالعه موردی)، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 13 (1 (43))، صص 113-134.
اسلاوین، ر.ا. (1397) روانشناسی تربیتی: نظریه و کاربست، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر روان.
اکبری، کرامت الله (1387) توسعه کارآفرینی: رویکرد آموزشی، تهران: جهاد دانشگاهی.
انجمن برنامه‌ریزی درسی ایران (1384) قلمرو برنامه درسی در ایران (مقالات چهارمین همایش)، تهران: سمت.
برندک، معصومه (1391) ارزشیابی برنامه‌های دوره‌های «تربیت معلم/دبیر» کنونی و پیشنهاد برنامه‌ای برای دوره‌های کارآموزی در آموزش یاری از دیدگاه سازایی‌گری، پایان‌نامۀ دکتری، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهراء.
بریجز، د. جوسویسیوس، پ. ، جوسویسیوس، ر. ، مک‌لافین، ت. ، و ستانکوویسیوس، ج. (1389) آموزش عالی و توسعه ملی: دانشگاه‌ها و جوامع در حال گذار، ترجمۀ رضا سیمبر، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بنتهام، س. (1397) روانشناسی تربیتی، ترجمۀ اسماعیل بیابانگرد و علی نعمتی، تهران: رشد.
بهرامی، فاطمه و سمانه مختاری (1387) بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل مؤثر بر آن در بین اساتید دانشگاه اصفهان، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، (2) 2، صص 72-57.
پارسونز و همکاران (1397) روانشناسی تربیتی: تحقیق، تدریس، یادگیری، برگردان حسین اسدزاده و حسین اسکندری، تهران: عابد.
جزنی، نسرین (1386) کارآفرینی دانش‌آموختگان دانشگاهی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
حسینی، سیدرسول (1390) طراحی الگوی سنجش قابلیت‌های کارآفرینی دانشگاهی: مورد دانشگاه تهران، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه تهران.
حمیدی، منصورعلی (1385) از بازخورد دانش‌پژوهانه به همه‌سالاری آموزشی، تهران: پژوهشگاه آموزش و پرورش.
حمیدی، منصورعلی (1387) آموزش و پژوهش: فرایندی از آمایش، سنجش، پردازش و نگارش، تهران: سوگند.
خاکباز، عظیمه‌سادات و نعمت‌الله موسی‌پور (1388) تجربۀ اجرای برنامۀ درسی میان‌رشته‌ای در ایران: بررسی مورد دوره کارشناسی‌ارشد آموزش ریاضی. فصلنامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 1 (4)، صص 85-121.
رانسیر، ژاک (1389) نفرت از دموکراسی، ترجمۀ محمدرضا شیخی محمدی، تهران: گام نو.
سترنبرگ، ر. (1387) روانشناسی شناختی، ترجمۀ سیدکمال خرازی و الهه حجازی، تهران: سمت.
سنتراک، ج. و. (1398) روانشناسی تربیتی، ترجمۀ شاهده سعیدی، مهشید عراقچی، و حسین دانش‌فر، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
سیف، علی‌اکبر (13
عزیزی، نعمت‌الله (1385) درآمدی بر توسعه آموزش عالی در ایران با تأکید بر علوم انسانی، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فخاری، الهام (1388) بازخورد به آموزش، پیش‌بینی‌کنندۀ فرسوده‌گی آموزشی دانشجویان ایرانی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
فراستخواه، مقصود (1387) آینده‌اندیشی درباره کیفیت آموزش عالی ایران؛ مدلی برآمده از نظریۀ مبنایی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، 14 (4)، صص 67-95.
فراستخواه، مقصود (1389) دانشگاه و آموزش عالی: منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی، تهران: نشرنی.
فراستخواه، مقصود (1390). ارزیابی کیفیت آموزش عالی ایران (کاربردی از نظریه مبنایی)، تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
فرره، پائولو (1364) کنش فرهنگی برای آزادی، برگرداننده: احمد بیرشک، تهران: خوارزمی.
فیض‌بخش، سیدعلیرضا و آمنه عبداللهی (1389) کارآفرینی عمومی، تهران: مرکز آموزش و تحقیق کانون فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی.
قناتی، سوسن؛ کردناییج، اسدالله و حمیدرضا یزدانی (1389) بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی کارآفرینانه در دانشگاه تهران، توسعه کارآفرینی، 3 (10)، صص 115-133.
گاف، س. . سکات، و. (1389) آموزش عالی و توسعۀ پایدار، ترجمۀ ارسلان قربانی شیخ‌نشین، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
گروه نویسنده‌گان (ابراهیم‌آبادی، بازرگان، ع. ؛ حمیدی‌زاده، میلادی ر. ، فروغی ابری، یارمحمدیان، و طرقی، و دیگران) (1383) دایرة المعارف آموزش عالی ایران، تهران: بنیاد دانشنامه فارسی.
مک‌نی، ایان (1386) دانشگاه و اجتماعات علمی آن، ترجمۀ گروه مترجمان، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مهرمحمدی، محمود (1389) برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکرد‌ها و چشم‌اندازها، مشهد: آستان قدس رضوی.
نورشاهی، نسرین (1375) محاسبه نرخ افت تحصیلی با تأکید بر طول مدت تحصیل دانشجویان مقطع کارشناسی حضوری دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی، طرح پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، وزارت علوم‌تحقیقات‌‌و‌فناوری.
وزیری، مژده (1378) نظام برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی ایران ویژگی‌ها و جهت‌گیری‌ها، پایان‌نامۀ دکتری دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
Agrawel S (2008) , Competency Based CIPP Model: An Integrative Perspective, Indian Journal of Industrial Relations, Vol. 8, No. 3, pp. 12-18.
Agarwal, R. , Croson, R. , and Mahoney, J. (2010) The Role of Incentives and Communication in Strategic Alliances: An Experimental Investigation, Strategic Management Journal, Vol. 31 , No. 4, pp 413-437
Aranha, E. (2014) Entrepreneurial University and the Brazilian System for the Evaluation of Higher Education. International Business Research 7 (8) , DOI: 10. 5539/ibr. v7n8p73.
Astin, A. W. (1991) Assessment for Excellence: The philosophy and Practice of Assessment and Evalluation in Higher Education. New York: American Council on Education/Macmillan Publishing Company.
Bain, K. , (2004) What The Best College Teachers Do, Massachusetts: Harvard University.
Barahona, J. H. , Cruz, N. M. , Escudero, A. I. R. , (2006) "Education and Training as non-psychological Characteristics that Influence University Students' Entrepreneurial behaviour", Journal of Entrepreneurship Education, 9: Accession Number:166778831.
Barnes,H. ,Aspen,L. M. , Contractor,L. , Jordan,G. (2006) EERE Guide for Managing. Evaluation Studies Program. www. eere. energy. gov
Bergmann, H. ; Hundt, Ch. ; Sternberg, R. (2016) "What makes student entrepreneurs? On the relevance (and irrelevance) of the university and the regional context for student start-ups". Small Business Economics, Vol. 47 , No. 1, pp 53-76.
Bernhard, Christian, h. , (2007) |”A Survey of Burnout among College Music Majors”, College Student Journal, Vol. 41 , No. 2, pp 392-401.
Brennan, J. , EI-Khawas, E. , & Shah, T. (1994) Peer Review and the Assessment of Higher Education Quality: An International Perspective. Higher Education Report No. 3.
Brennan, J. , De Vries, P. , & Williams, R. (1997) Standards and Quality in Higher Education, London: Jessica Kingsley Publishers.
Brennan, J. & Shah, T. (2000) Managing Quality in Higher Education. OECD, SRHE & open University Press.
Bienkowska, & Klofsten, (2012) "Creating Entrepreneurial networks: Academic Entrepreneurship, Mobility & Collaboration during Ph. D. Education", Higher Education, Vol. 64 , No. 2, pp 207–222
Book, L. & Phillips, D. (2011) Creativity and Entrepreneurship: Changing Currents in Education and Public Life, Edward Elgar (forthcoming, December 2011)
Boyles, T. (2012) " 21st century knowledge, skills, and abilities and entrepreneurial competencies: a model for undergraduate entrepreneurship education", Journal of Entrepreneurship Education, 15: Accession Number:
- 289621049.
Chickering, W. & Gamson, Z. F. (1987) Seven principles for good practice in undergraduate education. From http:// www. cuw. edu/ Tools/ faculty_staff/ committees/ chikering and gamson. Html
Clark, B. (2004) "Delineating the Character of the Entrepreneurial University". Journal of Higher Education Policy, Vol. 17, pp 355-370.
Etzkowitz, H. , Webster, A. , Gebhardt, Ch. , & Cantisano Terra, B. R. , (2000) The future of the university and the university of the future: evolution of ivory tower to entrepreneurial paradigm, Research Policy, Vol. 29 , No. 2, pp 313-330.
Etzkowitz, H. (2003) Research groups as 'Quasi-firms': the invention of entrepreneurial university, Research Policy,Vol. 32 , No. 1, pp 109-121.
Etzkowitz, H. (2004) The evolution of the entrepreneurial university, International Journal of Technology and Globalization, 1 (1): 64-77.
Fredricks, J. A. , Blumenfeld, P. C. ,& Paris A. H. (2004) School engagement: potential of the concept, state of the evidence. Review of Education Research, Vol. 74 , No. 1, pp 59-110.
Gneezy, Uri, Niederle, M. and Rustichini, A. (2003) : «Performance in Competitive Environments: Gender Differences”, Quarterly Journal of Economics, Vol. 118, August 2003, pp 1049 – 1074
Kerr, C. I. & Ivey, P. C.(2003). "The Engineering Doctorate model of consultant/researcher/innovator/entrepreneur for new product development: A gas turbine instrumentation case study", Technovation, Vol. 23, pp 95-102.
Maio, G. R. & Haddock, G. (2010) The Psychology of Attitudes and Attitude Change, London: SAGE.
Moeen, M. , Agarwal, R. and Shah, S. (2020) Building Industries by Building Knowledge: Uncertainty Reduction Over Industry Milestones, Strategy Science, Vol. 5 , No.3, pp 147-291
Papa, B, (2018) Evaluation of the Entrepreneurial University Dimensions in Albanian Universities. Journal of Knowledge Management, Economics and Information Technology, Vol. VIII, Issue 5.
Pfeifer, S.; Šarlija, N.; & Zekić Sušac, M. (2016). Shaping the Entrepreneurial Mindset: Entrepreneurial Intentions of Business Students in Croatia. Journal of Small Business Management, Vol. 54, No. 1, pp 102-117.
Piterou, A. & Birch, Ch. (2016) The role of Higher Education Institutions in supporting innovation in SMEs: university based incubators and student internships as knowledge transfer tools. The Journal of Innovation Impact Vol. 7. No. 1: 72-79.
Rocha, H. & Birkinshaw, J. (2007) Entrepreneurship Safari: A Phenomenon-Driven Search for Meaning, Foundations and Trends in Entrepreneurship, vol 3, no 3, pp 205-255.
)