مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی ، روزنامه نگار و عضو شورای شهر تهران

2 روزنامه نگار دانش آموخته دکتری فرهنگی از دانشگاه دورسبورک آلمان؛

چکیده

این مقاله با تکیه بر روش مبنایی (نظریه گراندد تئوری) و با استفاده از روش مصاحبه عمقی با روزنامه‌نگاران زن و مرد تهرانی در پی پاسخ به این سؤال است که چرا زنان ایرانی به روزنامه‌نگاری علی‌رغم مشکلات این حرفه مانند «دستمزد پایین» و «پرمخاطره بودن» این شغل همچنان اقبال دارند؟
داده‌های این پژوهش نشان داد تجربه روزنامه‌نگاری زنان را دارای «استقلال مالی» کرده است. همچنین آنان به‌واسطه این شغل می‌توانند برای تثبیت و ارتقای موقعیت شغلی خود «قدرت چانه‌زنی» داشته باشند. همچنین ارزش‌های جامعه معاصر ایران مانند «حاکمیت قانون» و «دموکراسی» و ظرفیت‌های خاص حرفه روزنامه‌نگاری مانند «شأن بالای اجتماعی» این حرفه به زنان یاری کرده است تا با مشکلات این حرفه مدارا و از ترک این شغل خودداری کنند. «عقاید شخصی» و «حمایت خانوادگی» عامل انگیزه‌بخش دیگر زنان روزنامه‌نگار برای ادامه کار روزنامه‌نگاریشان بوده است.
پژوهش حاضر نشان داد آنچه بیش از همه زنان را مجاب کرده است که در این شغل بمانند «حرفه‌ای بودن» آنان است. به تعبیر دقیق‌تر روزنامه‌نگار بودن آن‌ها را ترغیب می‌کند تا به شکل عملی نه‌تنها علیه تبعیض جنسیتی، بلکه علیه تبعیضی که بر آنان به‌عنوان روزنامه‌نگار تحمیل می‌شود، حرکت کنند.

کلیدواژه‌ها

  •  

    • احمدوند، شجاع، ورز، جوزف.1377. «قدرت / دانش»،فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی. سال 1، شماره 3، صص 206-234.
    • انسلم استراتوس، جولیت کربن.1393. مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه‌ زمینه‌ای. تهران: نشر نی.
    • باغدار دلگشا، علی، 1398، «زنان در مطبوعات زن نگار ایران از 1910-1925»، ایران نامک، سال 4، شماره 1، بهار، صص 61-84.
    • چارمز، کتی. 1390، ساختن نظریه مبنایی: راهنمای عملی برای تحلیل کیفی، ترجمه مهزیار کاظمی‌موحد، حمیدرضا ایرانی و مهسیما کاظمی‌موحد، تهران: رسا
    • حامدی، مهدی و رضوی، فاطمه. 1395. «تبیین گفتمان سوژه و قدرت در تأملات فوکو و آثار تجسمی هالی با تأکید بر مفهوم زندان»،نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی. سال 21، شماره 3، صص 5-10.
    • حسینی، حسن، لطیفی، مارال.1395. «زیست مجردانه؛ علل و زمینه­ها (مطالعه موردی جوانان ساکن شهر تهران به روش گراندد تئوری)»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگ و ارتباطات. سال 12، شماره 42، بهار، صص 114-139.
    • خانیکی و دیگران، گزارش وضعیت اجتماعی زنان در ایران (1380-1390).1394، تهران: نشر نی.
    • رجب­پور، عظیم، معنوی­پور، داوود. 1395، «مقایسه سلامت روان خبرنگاران زن و مرد سرویس­های مختلف خبری رسانه­های گروهی»، مقاله ارائه شده در همایش بین­المللی زنان و زندگی شهری.
    • روشندل، طاهر، کلانتری، عبدالحسین و صالح، مریم السادات.1393. «مدیریت فرایند برنامه­سازی رادیویی در جمهوری اسلامی ایران: مدلی برآمده از نظریه مبنایی»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگ و ارتباطات، سال 10، شماره 34، بهار، صص 57-74.
    • شکرچی، احمد؛ شرافت، شمیم. 1396. «رابطه گرایش سیاسی دولت‌ها و هنجارهای شغلی روزنامه‌نگاری با حضور زنان در روزنامه؛ مجله جهانی رسانه، دوره12، شماره1، بهار و تابستان، صص 85-96.
    • فتاحی، سیدمهدی. 1387. «گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو»، نشریه دانشنامه. سال 1، شماره 4، صص 65-73.
    • فراستخواه، مقصود (1397)، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه بر پایه (گراندد تئوری)، تهران: آگه.
    • محسنیان­راد، مهدی، ﺳومین سمینار ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت اﻳﺮان ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت).1383. ﺗﻬﺮان، اﺳﻔﻨﺪ: وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و رﺳﺎنه­ای دفتر مطالعات و ﺗﻮﺳﻌﻪ رﺳﺎﻧﻪ.
    • معینی جزنی، الهام. 1390. فرصت­ها و چالش­های پیش روی زنان روزنامه­نگاران زن شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات، به راهنمایی دکتر شیوا پژوهش فرد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، پاییز.
    • نژادبهرام، زهرا. ۱۳۹۰. بررسی تطبیقی مشارکت اقتصادی زنان در ایران، ترکیه و مالزی. تهران: نشر اتاق بازرگانی.
    • نژادبهرام، زهرا.1388. موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران. تهران: رسانش.

     

                           

    • Byerly, Carolyn M. 2013. "Introduction." In The Palgrave International Handbook of Women and Journalism, edited by Carolyn M. Byerly, 1−10. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
    • Bailey, S. 2014. Who makes a better leader: A man or a woman? Forbes. Retrieved from http://www.forbes.com
    • Chmbers,Dora;carol,Fleming;Linda,Steiner;2004;womenand journalism in united state and England;Rotedg, newyourk
    • Charmaz, Kathy (2009) Constructing Grounded Theory: SAGE Publications.
    • Charmaz, Kathy. (2014). Constructing grounded theory. USA: Sage Publications.
    • Kalenkoski, C. M., & Foster, G. (2016). The economics of multitasking. The Economics of Multitasking. https://doi.org/10.1057/9781137381446
    • Kurzman, C. (2008). A Feminist Generation in Iran? Iranian Studies, 41(3), 297-321.
    • Fisher, Linda. 2010. “Feminist phenomenological voices.” Continental Philosophy Review 43(1): 83‐ 95.
    • Franks ,Suzann;2013;women journalist;London,Tauris,p.58-5
    • Gallagher, Margaret. 2001. Gender Settings: News agenda for media monitoring and democracy. London: Zed Press
    • Gilger,kristiangredy; Wallace,jullia (2019)” Theres no crying in newsrooms” Published by Rowman & Littlefield Publishers
    • Paula Lobo,Maria João Silveirinha, Marisa Torres,Filipa Subtil;2017 “IN JOURNALISM, WE ARE ALL MEN”: material voices in the production of gender meanings
    • Rezazadeh, Razieh. (2011). Women Empowerment and Good Urban Governance in Iran. Asian Social Science,7(3), 260-268

    Strauss, Anselm, and M. Juliet Corbin (1990) Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage

    Stainer,linda ;2012;Failed Theories: Explaining Gender Difference in Journalism ;national communicationassostion ,number12

    • Zahedifar,effat,2012, Women in Higher Education in ran,university oslo