مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی دانشگاه علوم و تحقیقات

2 دانشیار دانشگاه تهران و مدیر گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی

3 استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق

4 دانشکده مدیریت و اقتصاد ؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات

چکیده

موسیقی به عنوان یکی از شاخه های اصلی حوزه هنر، از عناصر مهم تشکیل دهنده فرهنگ است. در بین انواع شاخه های موسیقی که در کشور عرضه و مصرف می شوند، تنها موسیقی ملی کشور به علت آنکه برآمده از تجربه تاریخی و زیست فرهنگی جامعه ایران است، ویژگی های ممتاز فرهنگ ایرانی را یدک می کشد. افول میزان محبوبیت و حجم مخاطبین این موسیقی در جامعه امروز ایران کاملا ملموس و قابل مشاهده است. چرخه فعالیت موسیقی از سه حوزه تولید، توزیع و مصرف تشکیل شده است. در ایران بر خلاف کشورهای توسعه یافته، تولید موسیقی توسط خود موسیقیدانان انجام می شود. این مقاله به دنبال آن است که با تمرکز بر بخش تولید در موسیقی ملی کشور، به کشف مقوله های فرهنگی حاکم در این عرصه بپردازد. انجام این تحقیق ضمن ایجاد یک فهم جامع از این عرصه می تواند به موسیقی ملی کشور جهت خروج از وضعیت کنونی کمک نماید. روش مورد استفاده در این پژوهش نظریه داده بنیاد نظام مند است. در گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه عمیق و تخصصی استفاده شده است. داده های بدست آمده با استفاده از دستورالعمل های کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی کدگذاری شده اند. از دل داده ها 29 مفهوم و 9 مقوله استخراج شده و تولید موسیقی ملی ایران مشخصا به عنوان مقوله مرکزی شناخته شده است. در نهایت با استفاده از مدل پارادایمی، نظریه داده بنیادِ برآمده از تحقیق به صورت داستان و مدل تصویری ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

 
استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1387) اصول روش تحقیق کیفی: نظریۀ مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ایمان، محمدتقی (1397) روش‌شناسی تحقیقات کیفی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
باستانی، سوسن؛ خانیکی، هادی؛ ارکان‌زاده یزدی، سعید؛ جعفرزاده‌پور، فروزنده (1397) «رسانه‌های نوین در برابر رسانه‌های جریان اصلی: عامل یا تشدید‌کننده ضعف؟»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 51، صص 38 ـ 13، تابستان.
بیچرانلو، عبدالله (1395) «مهم‌ترین روش‌های جذب مخاطب در سه شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای سرگرمی‌محور»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره دوم، شماره 6، صص 59 ـ 92، تابستان.
تسلیمی، محمد سعید؛ نوروزی، خلیل؛ عبدالحسین‌زاده، محمد؛ جوادی، مجتبی (1395) «مدل پارادایمی نهادهای کلان واسطه علم و فناوری کشور»، فصلنامه راهبرد، شماره، 79، صص28 ـ 5، تابستان.
حقیقی، محمدرضا؛ مظفری، افسانه؛ بهنام، مرتضی؛ ریاضتی، نرگس (1395) «موسیقی، رسانه‌ای در حفظ و اشاعه فرهنگ ملی در میان مخاطبان نسل سوم»، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، شماره 32 و 33، صص 93 ـ 87، تابستان.
خادمیان، طلیعه؛ سلیمانی‌خاطر؛ محسن (1395) «نفرین و نفرت در ترانه‌های عامه‌پسند ایرانی»، دو فصلنامه مطالعات جامعه‌ شناختی، شماره 48، صص 192 ـ 165، بهار و تابستان.
دورینگ، ژان (1371) «مفهوم سنت در موسیقی معاصر ایران»، ترجمۀ بابک نادرزاد، فصلنامه ایران‌ نامه. شماره 38، صص 378 ـ 368، بهار.
سروری، حسین (1389) «بررسی گفتمان سنت گرای موسیقی در ایران معاصر (1285 ـ 1385)»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 49، صص 184 ـ 143، تابستان.
صمیم، رضا (1392) «فضای تولید موسیقی مردم‌پسند در ایران»، دوفصلنامه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، دوره پنجم، شماره 1، صص 145 ـ 125، تابستان.
طالبی، ابوتراب؛ عرب، آرمین (1394) «فهم مدارا در اجتماع علمی علوم اجتماعی»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 11، شماره 40، صص 114 ـ 85، پاییز.
فراستخواه، مقصود (1397) روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه پایه، تهران: انتشارات آگاه.
کوثری، مسعود؛ مولایی، محمد مهدی (1397) «پویش محیط محتوایی فضای مجازی در افق ایران 1404»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 52، صص 90 ـ 73، پاییز.
میرخندان، سید حمید (1394) «مقدمه‌ای بر سیاستگذاری در موسیقی»، دوفصلنامه دین و سیاست فرهنگی، سال دوم، شماره 4، صص 104 ـ 71، بهار و تابستان.
میرزمانی، اعظم؛ سعد آبادی، علی اصغر؛ رضاییان فردویی، صدیقه (1394) «شناسایی راه‌کارهای سامان‌دهی نظام نوآوری صنعت موسیقی»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، شماره 25، صص 14 ـ 1، بهار.
 
Burgess, R. (2013) "The Art of Music Production", Oxford University, UK.
Charmaz, K. (2006) "Constructing Grounded Theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis", London, SAGE.
Creswell, W. (2005) "Educational Research: Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research", New Jersey, Upper Saddle River.