مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد اسلام آبادغرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آبادغرب، کرمانشاه، ایران

چکیده

مسئولیتپذیری اجتماعی از مهم‌ترین مؤلفههای اجتماعی و فرهنگی یک جامعه مدنی و از جمله ویژگی‌های توسعه یافتگی است که در هر جامعهای افراد و نهادهای دولتی و غیردولتی با تأکید بر تبعیت از قوانین مدنی جامعه، آموزههای ارزشی و هنجاری مطابق با فرهنگ همان جامعه را از دوران کودکی به وسیله ارتباطات اجتماعی، تعاملپذیرى و کنشهاى متقابل اجتماعى رو در رو به صورت‌هاى مستقیم و غیر مستقیم آموزش مىدهند، این فرایند منجر به توسعه پایدار جامعه مىگردد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و میزان مسئولیتپذیری اجتماعی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه می‌باشد. این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و تکنیک پیمایش انجام پذیرفت. جمع آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه توأم با مصاحبه انجام گرفت، سپس برای پردازش و تجزیه و تحلیل آماری دادهها از نرمافزار SPSS22 استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد بین سن، جنسیت، وضعیت تأهل و محل سکونت با مسئولیت پذیری اجتماعی رابطه معناداری وجود ندارد. هم چنین نتایج حاصل از رگرسیون نشان می‌دهد متغیر هوش فرهنگی راهبردی با بتای 356/0beta= بیشترین مقدار واریانس متغیر وابسته را تبیین کرده است و در مرتبه ی دوم متغیر مقطع تحصیلی با بتای 354/0beta=، متغیر هوش فرهنگی انگیزشی با235/0beta=، متغیر هوش دانشی با 146/0beta= و در پایان متغیر هوش فرهنگی کلامی با 121/0beta= قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

احمدی، یعقوب (1390). نگرش دینى و هوش فرهنگى (مورد مطالعه: شهر سنندج)، مجله معرفت، سال بیستم، شماره 167، صص 123ـ138.
احمدی، حسن و جمهری، فرهاد (1380). روانشناسی رشد 2، نوجوانی، جوانی، میانسالی  و  پیری. تهران: انتشارات پردیس.
ایمان، محمدتقی، وجیهه، جلائیان بخشنده (1389)، نقش یادگیری مهارت‌های اجتماعی در شکل‌گیری مسئولیت اجتماعی، جامع شناسی کاربردی، صص 33-18.
  بهرامی، فاطمه؛ ملکیان، حسین؛ عابدی، محمدرضا. ( 1385). بررسی و مقایسه راهکارهای افزایش مسؤولیت پذیری در بین دانش‌آموزان. دورة راهنمایی شهر اصفهان. فصلنامة آموزه، شمارة 17، صص 45 – 48.
بیرهوف، هانس ورنر، (1387). رفتارهای اجتماعی مطلوب از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، ترجمه رضوان صدقی نژاد، تهران، نشرگل آذین.
توسلی، غلامعباس (1385). جامعه شناسی دین، تهران. انتشارات سخن.
جلائی پور، حمیدرضا و جمال محمدی (1387). نظریه های متأخر جامعه شناسی، تهران، نشر نی.
چلبی،‌ مسعود (1375). جامعه شناسی نظم و تحلیل نظم اجتماعی، تهران، نشر نی.
خدابخشی مهدی, عابدی محمدرضا (1388).   بررسی روش های افزایش مسولیت پذیری در دانش آموزان دوره راهنمایی شهر شهرضا در سال تحصیلی 85 -1384، مطالعات روان شناختی، دوره  5, شماره  1; صص. 114 - 137.
خشچیان ژاله, مهران گلنار و اکبرزاده نسرین (1389). بررسی مولفه های هوش هیجانی نظریه بار - ان در کتاب های درسی سال اول دوره متوسطه، اندیشه های نوین تربیتی، دوره  6, شماره  4; صص. 33 - 59. 
دورکیم، امیل (1381)، تقسیم کاراجتماعی، ترجمه حسن حبیبی، تهران، نشرقلم.
دینی، فائزه (1381). بررسی ارتباط بین پیشرفت تحصیلی و سبک های مقابله با بحران، با هوش هیجانی در میان دانشجویان دانشگاه های تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
راضیه میرزایی، علی و دست بزرگی، زهرا (1394)، رابطه نوعدوستی، حس همدلی و مسؤولیت پذیری اجتماعی با شادکامی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، جلد چهارم، شماره اول، صفحات ۵۱-۵۶.
رحیمی، حمید؛ سید احمد مدنی و آسیه محمدیان (1394). بررسی رابطۀ بین هوش اخلاقی و سرمایۀ اجتماعی با میزان مسئولیت‌پذیری دانشجویان، دوره 5، شماره 14، صص. 101-126.
رضایی کلانتری, مرضیه و مریم معیری (۱۳۹۴) رابطه ی هوش فرهنگی با سبک رهبری مدیران مدارس بهشهر، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری، شرکت علمی پژوهشی و مشاوره ای آینده ساز، دانشگاه پیام نور نکا.
سبحانی نژاد، مهدی و زهرا آب نیکی (1390)، بررسی میزان توجه به مؤلّفه های مسئولیت پذیری اجتماعی در محتوای برنامه درسی دوره متوسطه نظری ایران در سال 1390-1389، اندیشه های نوین تربیتی دوره هشتم، شماره 1، صص. 59-106
سبحانی نژاد، مهدی (1379). «مسؤولیت پذیری اجتماعی در برنامه ریزی درسی کنونی- دوره  ابتدایی ایران و طرحی برای آینده». پایان نامه دکتری،‌ تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
سعادتی، ابوطالب و زینب زحمتکش (1385). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای ان.ال.پی بر میزان سلامت روان و مسئولیت پذیری دانش آموزان شهر بجنورد، پژوهشنامه تربیتی، دوره 2، شماره 8، صص. 1-15.
سیف، علی اکبر (1384). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: انتشارات آگاه.
فیاضی، مرجان، جان‌نثاراحمدی، هدی. (1385). هوش‌فرهنگی، نیاز مدیران در قرن تنوع، ماهنامه تدبیر، سال هفدهم،شماره 172، صص 43-41.
قضاوی، منصوره، محمدجواد لیاقتدار، احمد عابدی و مریم اسماعیلی. (1388). تحلیل محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی ایران به لحاظ معضلات زیست محیطی، اندیشه های نوین تربیتی، دوره 6، شماره 4، صص 127-152.
کریمی، یوسف. (1385). روانشناسی اجتماعی. انتشارات ارسباران. تهران.
مرادی، گلمراد (1391)، بررسی عوامل اقتصادی اجتماعی مرتبط با مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شرکت نفت کرمانشاه، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، گروه جامعه شناسی.
موحد، مجید؛ صالحی، رزگار؛ حسینی، مریم (1392) مقایسه رابطه بین عوامل فرهنگی و میزان مسوولیت پذیری در میان نوجوانان شهرهای بانه و قروه، مجله جامعه شناسی کاربردی، شماره 49، صص. 79 تا 98.
میرکمالی، سیدمحمد (1383)، «نقش اخلاق و مسئولیت اجتماعی در مدیریت آموزشی»، مجله روان شناسی و علوم تربیتی، سال سی و سه ام، شماره 1، صص 221-201.
 
Allen, A. Mintrom, M. (2010) Responsibility and School Governance, Educational Policy Originally. Published Online.
 Ang, S. & Dyne, V. L. (2005). Conceptualization of cultural intelligence: Definition, distinctiveness, and nomological network. In S. Ang & L.Van Dyne
Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bier Hoff, H.W, (2001). Prosocial Behavior. In M.Hewstone & W. Stroebe, (Eds.) Introduction to Social Psychology, (3rd ed). Oxford, Blackwell.
Carroll, A. (1999). “Corporate social responsibility: Evolution of a definitional construct”. Academy of Management Review, Vol. 4, pp. 268–296.
Chebat, J (1986). "Social Responsibility, Locus of Control and Social Class. The journal of social psychology. Vol.126, pp. 559-561.
Digman, T. M. (1990). Personality Structure: Emergence of the five factor model, Annual Rnnual Review of psychology, Vol. 41, pp. 417-440.
Earley, P. C. & Mosakowski, E. (2004). "Cultural Iintelligence". Harvard Business Review, 82(10), pp. 139-146.
 Earley, P.C. Ang, S. (2003), Cultural intelligence: Individual Interactions across Cultures. Stanford, CA: Stanford.
Kohlberg, L, (1976).Moral stages and moralization: The cognitivedevelopmental approach. Moral Development and Behavior: Theory, Research and Social Issues.
Mergler, A. S, (2007) Relationships between personal responsibility, emotional intelligence and self steem in adolescents and young adults.The Australian Educational and Developmental Psychologist,Vol.24, no.1, pp: 5-18.
Miller, D. T. (1997). Altruism and threat to a belief in a just world, Journal of Experimental Social Psychology, Vol. 13, pp. 113-124.
Parsons, T. & Shils, E. (1951). Toward a General Theory of Action, Cambridge, Mass.
Randolph, S, (2008). The Role of Altruistic Behavior, Empathetic and social Responsibility Motivation in Blood Donation Behavior. Transfusion, Vol 48, pp. 43-54.
Sharf, Richard. S. (1996). Theories of psychotherapy and counseling: concepts and cases, Pacific Grove: Brooks/Cole Pub. Co.
Slote, M, (2010). Sentimentalist moral education. Theory and Research in Education, 8 (2), Pp.125.