مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی علوم ارتباطات اجتماعی

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

رشد اخبار جعلی در فضای مجازی، اعتبار منبع در رسانه‏های نوین را اهمیتی تازه بخشیده و بشر امروزی را از «عصر اطلاعات»، وارد «عصر اعتبار اطلاعات» نموده است. پژوهش حاضر قصد دارد بررسی کند که چه عواملی بر اعتبار منبع در رسانه‏های جدید، اثرگذار بوده است تا بستری برای مقابله با انتشار اخبار جعلی فراهم شود. به همین منظور، محقق به مصاحبه نیمه ساخت‏یافته با تولیدکنندگان محتوا در کانال‏های خبری فارسی پیام رسان تلگرام و نیز متخصصان علوم ارتباطات پرداخته و با روش تحلیل تماتیک، 36 مقوله را به استناد گزاره‏های مطرح شده در مصاحبه‏ها، شناسایی و آنها را در شش مقوله اصلی دسته بندی کرده است. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 25 نفر می‌باشد. مقوله‏های اصلی شامل «تحول در مفهوم اعتبار اطلاعات»، «کالایی‏شدن مخاطب و استیلای تبلیغات تجاری»، «افول مسئولیت ‏اجتماعی و حرفه‏ای‏گری»، «رهیافت نو در تولید سبک و محتوای خبر»، « دگرگونی در ارزش‏های‏ خبری» و «تغییرات در مفهوم‏سنتی دروازه‏بانی خبر»، در مسیر تحقیق به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

 
انصاری جعفری، روح الله (1397). بررسی تطبیقی دروازه‏بانی در شبکه‏های اجتماعی و تأثیر بر روی دروازه‏بانی رسانه‏های رسمی ایران، دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، 1397
باستانی، قادر (1398) اعتبار منبع در رسانه‌های اجتماعی: مطالعه موردی پیام‌رسان تلگرام، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، 1398
سعدی‌پور، اسماعیل (1388) سخن نخست، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال شانزدهم، شماره سوم، شماره پیاپی 59، صفحه 9.
سورین، ورنر، تانکارد، جیمز (1386) نظریه‌های ارتباطات، ترجمۀ علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390) تحلیل مضمون و شبکه مضامی؛ روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‏های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شمارۀ دوم، شماره پیاپی 10، صص 151 ـ 198
عمید، حسین (1387) تکنولوژی رسانه و تحولات اجتماعی، مجله رواق هنر و اندیشه، شماره 21، صص 16 ـ 17
فلسفی، مریم، سلیمی، سید غلامرضا و محمد، سلطانی‏فر (1396) رسانه، منابع نامعتبر و اخبار جعلی، مجله رسانه، سال 28، شماره 3.
محمدپور، احمد (1392) ضد روش2، مراحل و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی. جلد دو، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
موسکو، وینسنت (1391) اقتصاد سیاسی ارتباطات. تهران: نشر ساقی.
ویسمان، هرمان (1373) سیستم‏ها، خدمات و مراکز اطلاع‏رسانی، ترجمۀ جعفر مهراد، شیراز: نشر نوید.
هرمان، ادوارداسن و چامسکی، نوام (1391) فیلترهای خبری. تهران: انتشارات موسسه ایران.
Abidin, C. (2018). Internet celebrity: understanding fame online. Emerald: Jönköping University, Sweden.
Berlo, D. Lemert, James B., & Mertz, Robert J. (1969). “Dimensions for evaluating the acceptability of message source”. Public Opinion Quarterly. 33 (4): 563 ـ 576.
Brinol, P., & Petty, R. E. (2009) Persuasion: Insights from the self ـ validation hypothesis. In Zanna, M. P. (Ed.), Advances in experimental social psychology. Advances in experimental social psychology, Vol. 41 (pp. 69–118) Elsevier Academic Press.
Clarke, V. and Braun, v (2006) using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), pp. 77 ـ 101.
Fogg, B. J., Kameda, T., Boyd, J., Marshall, J., Sethi, R., Sockol, M., & Trowbrdige (2002). Stanford-makovsky web credibility study 2002: investing what makes web sites credible today. Palo Alto, CA: Stanford Persuasive Technology Laboratory, Stanford University. http://www. Webcredibility.org/.
Gaziano, C., & Mcgrath, K. (1986). Measuring the concept of credibility. Journalism Quarterly. 63(1): 451 ـ 465.
Goldsmith, R. E. , & Lafferty, B. A. (2000) The Impact of Corporate Credibility and Celebrity Credibility on Consumer Reaction to Advertisements and Brands. 29(3): 43 ـ 54.
Harcup, T., & O’Neill, D. (2016). What is news? News values revisted (again). London: Informa UK Limited.
Holand, C. , & Weiss, W. (1951) The Influence of Source Credibility on Communication Effectiveness. Public Opinion Quarterly. 15(4): 635 ـ 650.
Hovland, C. I., Janis, I. L., & Kelley, H. H. (1953). Communication and persuasion; psychological studies of opinion change. Yale University Press.
Hu ,X. (2015) Assessing Source Credibility on Social Media an Electronic Word ـ Of ـ Mouth Communication Perspective, A Dissertation Submitted to the Graduate College of Bowling Green State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor Of Philosophy.
Kavale, S. (1996) Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. Thousand oaks: CA: Sage.
Krisandra, S. F. , & Spyridakis, J. H. (2004). An Examination of Factors That Affect the Credibility of Online Health Information. Technical communication, 2(51): 239 ـ 263.
Li, R. , & Suh, A. (2015) Factors Influencing Information credibility on Social Media Platforms: Evidence from Facebook Pages. Procedia Computer Science. 72(4): 314 ـ 328.
OSGOOD. C. E., SUCI. G. J., & TANNENBAUM. P. H. (1957). The meaSllremelll of meallillg. Urbana: University of lIIinois Press
Tewksbury ,David & Jakob Jensen, Kevin Coe (2011) Video News Releases and the Public: The Impact of Source Labeling on the Perceived Credibility of Television News. Journal of Communication. 61(2): 328 ـ 348.